POZICIONIRANOST SOKOBANJE NA TURISTIČKOM TRŽIŠTU SRBIJE
Sažetak
U globalnim okvirima, turizam predstavlja jednu od najznačajnijih privrednih delatnosti. O tome svedoče podaci relevantnih međunarodnih institucija (Svetska turistička organizacija, Svetski ekonomski forum, Svetski savet za putovanja i turizam), ali i nacionalnih organa (zavodi za statistiku, turističke organizacije). Na nivou Srbije postoji veći broj destinacija, gde je Sokobanja jedan od nosilaca turističke privrede. Stoga, cilj rada je ukazati na faktore koji su uticali na formiranje ponude i poziciju Sokobanje na turističkom tržištu. Korišćena je dostupna literatura i statistički podaci, a kao dodatni metod korišćeno je anketno istraživanje sprovedeno tokom 2014. godine. Rad je podeljen na pet poglavlja. Prvi deo razmatra ulogu turizma na globalnom nivou. Drugi deo ukazuje na istorijske preduslove sokobanjskog turizma, dok se treći i četvrti deo odnose na odlike turističkog prometa i materijalnu bazu privređivanja. Poslednji deo razmatra odnos posetilaca banje prema turističkoj ponudi. Rezultati su istakli više pravilnosti: banjski turizam je jedan od vodećih turističkih proizvoda Srbije, turistički promet ima sezonske karakteristike uz dominaciju domaćih gostiju, prirodna resursna osnova je prisutna, ali infrastruktura je zastarela, a ponuda neusaglašena sa trendovima na tržištu.
Reference
Bjeljac, Ž., Turističke manifestacije u Srbiji, Posebna izdanja, knj. 82, Geografski institut „Jovan Cvijić“ SANU, Beograd, 2010.
Denda, S., Turizmološki prikaz Sokobanje (master rad), Univerzitet u Beogradu – Geografski fakultet, Beograd, 2014.
Denda, S., Promet turista u Sokobanji 1897-2014. godine, U: (Filipović, D., & Đurđić, S.) (Ur.), Zbornik radova mladih istraživača 4. kongresa srpskih geografa sa međunarodnim učešćem, Dostignuća, aktuelnosti i izazovi geografske nastave i prakse, Univerzitet u Beogradu – Geografski fakultet, Beograd, 2015, str. 181-186.
Denda, S., Stojanović, J., Transformation of Hotel Offer in Serbian Spa Resorts: Present State and Perspectives. HOTEL-link, vol. 17 (27-28), 2016, str. 289-297.
Gavrilović, Lj., Banjski turizam (autorizovana skripta), Geografski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, 2009.
Hrabovski-Tomić, E., Selektivni oblici turizma, Fakultet za uslužni biznis, Sremska Kamenica, 2008.
Jovanović, J., Radivojević, A., Turističko-geografski prikaz Sokobanje, Glasnik Srpskog geografskog društva, Srpsko geografsko društvo, Beograd, vol. 86 (2), 2006, str. 287-299.
Jovanović, V., Tematski turizam, Univerzitet Singidunum, Beograd, 2015.
Jovanović-Tončev, M., Podovac, M., Stanišić, N., Kvantitativno-kvalitativna analiza tržišne privlačnosti i značajnosti banja Srbije, Poslovna ekonomija, Univerzitet Edukons, Fakultet poslovne ekonomije, Sremska Kamenica, vol. XVII (2), 2015, str. 341-364.
Jovičić, D., Stanje i perspektive razvoja banjskog turizma u Srbiji, Glasnik Srpskog geografskog društva, Srpsko geografsko društvo, Beograd, vol. 88 (4), 2008, str. 3-18.
JP Zavod za izgradnju, Prostorni plan opštine Sokobanja, Niš, 2012.
Marić, R., Radović, M., Sokobanja – osnove i koncept održivog razvoja turizma, Institut ekonomskih nauka, Beograd, 1997.
Ministarstvo trgovine, turizma i usluga, Sokobanja – Masterplan turističke destinacije, Beograd, 2007.
Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija, Strategija razvoja turizma Srbije za period 2016-2025. godine, Beograd, 2016.
Nikolić, Lj., Stanković, S. M., Sokobanja 1837-2007, Organizacija za turizam, kulturu i sport, Sokobanja, 2008.
Omerović, J., Turistički promet kao nezaobilazna komponenta razvoja turizma Tuzle, Zbornik radova Departmana za geografiju, turizam i hotelijerstvo, PMF-a Univerziteta u Novom Sadu, Novi Sad, vol. 43 (2), 2014, str. 174-184.
Popović, B. I., Hronologija izgradnje komercijalnih vila u Sokobanji i Niškoj Banji - prilog istraživanju starih smeštajnih objekata u banjskim naseljimaSrbije. Geografski godišnjak SGD, Srpsko geografsko društvo: podružnica Kragujevac, Kragujevac, br. 31, 1995, str. 69-75.
Radivojević, A., Dimitrijević, Lj., Mogućnosti razvoja turizma banje Jošanice, Zbornik radova, Geografski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, sv. 54, 2006, str. 195-2014.
Radivojević, A., Filipović, I., Dimitrijević, Lj., Nikolić, M., Geografske osnove razvoja turizma u Sokobanjskoj kotlini, Glasnik Srpskog geografskog društva, Srpsko geografsko društvo, Beograd, vol. 90 (3), 2010, str. 111-125.
Ranđelović, N., Avramović, D., Protected Nature Areas, Flora and Vegetation in Vicinity of Sokobanja (Serbia and Montenegro), Natura Montenegrina, Natural History Museum of Montenegro, Podgorica, 3, 2004, str. 379-386.
RZS, Opštine i regioni u Republici Srbiji, Beograd, 2011.
RZS, Statistički godišnjak Republike Srbije, Beograd, 2016.
RZS, Turistički promet – decembar 2016. (prethodni rezultati), Beograd, 2017.
Stanković, S. M., Banje Srbije, Zavod za udžbenike, Beograd, 2009.
Todorović, M., Štetić, S., Ruralni turizam, Univerzitet u Beogradu – Geografski fakultet, Beograd, 2009.
Topalović, S., Stanje i perspektive banjskog turizma u Srbiji, Globus, Srpsko geografsko društvo, Beograd, br. 37-38, 2012/2013, str. 123-134.
The Government of The Hong Kong Special Administrative Region, Tourism and Hospitality – Introduction to tourism, Hong Kong, 2013.
UNWTO, Tourism Highlights, 2016 Edition, Madrid, 2016.
WEF, The Travel & Tourism Competitiveness Report 2008 – Balancing Economic Development and Environmental Sustainability, Geneva, 2008.
WEF, The Travel & Tourism Competitiveness Report 2015 – Growth through Shocks, Geneva, 2015.
WEF, The Travel & Tourism Competitiveness Report 2011 – Beyond the Downturn, Geneva, 2011.
WEF, The Travel & Tourism Competitiveness Report 2013 – Reducing Barriers to Economic Growth and Job Creation, Geneva, 2013.
WTTC, Travel & Tourism Economic Impact 2016 – Serbia, London, 2016b.
WTTC, Travel & Tourism Economic Impact World – 2016, London, 2016a.
Zakon o turizmu, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 36/2009, 88/2010, 99/2011, 93/2012, 84/2015.
http://www.stat.gov.rs/WebSite/Public
/PageView.aspx?pKey=452
https://www.nbs.rs/platni_bilans
http://hotelmoravica.weebly.com/
www.banjica.co.rs