NOVO MOGUĆE TUMAČENJE PARAGRAFA JUSTINIJANOVIH DIGESTA D.9.2.27.14: PRILOG IZUČAVANJU ZAČETAKA PRAVA ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE U RIMSKOM PRAVU
Abstract
Predmet rada je analiza značenja pasusa Justinijanovih Digesta D.9.2.27.14. Autor na osnovu uporedne analize izvora izvodi sledeće zaključke. Izvesno je da ni Celz ni Ulpijan u tekstu D.9.2.27.14 nisu sumnjali da se u slučaju zagađenja zemljišta korovom može dati interdikt quod vi aut clam, jer su ispunjeni svi uslovi za njegovu primenu. Interdiktom može da se zahteva samo šteta koja će nastati u roku od godinu dana. Iz tog razloga ovo procesno sredstvo pripada ili vlasniku zemlje ili, ako je zemljište dato u zakup, zakupcu. Iz istog razloga daje se pored interdikta i akvilijanska tužba, s tim što se može upotrebiti samo jedno od ta dva procesna sredstva. Ona pripada kako vlasniku zemlje, tako i zakupcu. Zakupcu se daje za onu štetu koja nastane pre isteka zakupa, a vlasniku za onu koja nastane kasnije. Tužba se i vlasniku i zakupcu ne daje kao direktna, nego kao actio in factum ex lege Aquilia. Razlog za to ne može se sa sigurnošću utvrditi.
References
Bibliography
Albanese, B., 1950, Studi sulla legge Aquilia, Annali del Seminario giuridico della Università di Palermo, 21, pp. 5–343.
Aličić, S., 2011, Ulpijan, Celz i zagađenje zemljišta korovom (D.9.2.27.4), Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu, 45/3, pp. 613–633.
Aličić, S., 2016, Imovinska šteta u rimskom klasičnom pravu – Osnove koncepta štete u savremenom pravu, Sarajevo, University Press.
Capogrossi Colognesi, L., 1993, L’interdetto “quod vi aut clam” e il suo ambito di applicazione, Index, 21, pp. 231–280.
Cerami, P., 1985, La concezione celsina del “ius”. Presupposti culturali e implicazioni metodologiche, Palermo, Palumbo.
Corbino, A., 2008, Il danno qualificato e la lex Aquilia: Corso di diritto romano, Padova, Cedam.
Fargnoli, I., 1998, Studi sulla legittimazione attiva all'interdetto quod vi aut clam, Milano, Giuffre.
Guarino, A., 1986, La concezione celsina del “ius”. (Lettura); Labeo, 32.
Guizzi, F., 1961, In tema di origini della “cautio de rato”, Labeo, 7, pp. 330–341.
Llanos Pitarch, J. M., 1995, La restitución en la posesión: El interdicto quod vi aut clam, Castellón, J. V. Ediciones.
Longo, G., 1962, Voce: Interdictum quod vi aut clam, Novissimo digesto italiano, VIII, pp. 808–809.
Lübtow, U. von, 1971, Untersuchungen zur lex Aquilia de damno iniuria dato, Berlin, Duncker & Humbolt.
MacCormack, G.,1973, Celsus quaerit: D.9.2.27.14, RIDA, 20, pp. 341–348.
Natali N., 1896, La legge Aquilia ossia il damnum iniuria datum: Studio sul lib. IX, tit. II del Digesto, Roma, Tipografia dell’Unione cooperativa editrice.
Porto, A. di, 1988, La tutela della “salubritas” fra editto e giurisprudenza. Il ruolo di Labeone. I – Acque., BIDR, 91, pp. 459–570.
Tellegen-Couperus, O. E., 1995, The Tenant, the Borrower and the lex Aquilia, RIDA, 42, pp. 415–436.
Thayer, J. B., 1929, Lex Aquilia (Digest IX, 2, Ad Legem Aquiliam): Text, Translation and Commentary, Cambridge, Harvard University Press.
Valino, E., 1973, Acciones pretorias complementarias de la accion civil de la ley Aquilia, Pamplona, Universidad de Navarra.
Winiger, B., 1997, La responsabilité aquilienne romaine: damnum iniuria datum, Bâle et Francfort-sur-le-Main, Helbing & Lichtenhahn.
Ziliotto, P., 2000, L’imputazione del danno aquiliano: tra iniuria e damnum corpore datum, Padova, Cedam.
Legislative Sources
CO.12.7.5
CO.12.7.5
D.12.1.1.1
D.12.6.26.13
D.19.1.13pr
D.19.2.15.2
D.28.5.9.2
D.34.2.19.3
D.34.2.19.3
D.43.24.1.4
D.43.24.11.12
D.43.24.11.13
D.43.24.11pr
D.43.24.12
D.43.24.15.12
D.43.24.18pr
D.43.24.19
D.43.24.7.5
D.47.12.2
D.47.2.26.1
D.47.2.43.10
D.7.1.2.7
D.9.2.11.9
D.9.2.27.13
D.9.2.27.14
D.9.2.27.15
D.9.2.27.20
D.9.2.27.34
D.9.2.27.8
D.9.2.30.3
D.9.2.57
D.9.2.7.6
Other sources
Vulgata, Lu.15.11–32
Vulgata, Lu.15.3–7
Vulgata, Lu. 15.8–10
Vulgata, Mt.13.24–28
Vulgata, Mt.18.12–14;