DE IURE POTVRĐENOST MULTIKULTURALNOG KARAKTERA AP VOJVODINE – kritički prikaz (ne)postojećih normativnih nadležnosti autonomne pokrajine u oblasti manjinskih prava –
Sažetak
Apstrakt: Ustav Republike Srbije iz 2006. godine ne zahteva posebna nacionalna, kulturna ili istorijska svojstva za uvođenje pokrajinske autonomije na određenoj teritoriji, ali skoro se svi slažu da šarolik nacionalni sastav populacije, njene multikulturalne, multijezičke tradicije predstavljaju značajan elemenat autonomije AP Vojvodine. Na posredan način je i ustavotvorac potvrdio ovaj stav kada je dozvolio da se pokrajinskim propisima, u skladu sa Ustavom, na osnovu zakona, ustanovljavaju dodatna prava pripadnika nacionalnih manjina. Pitanje je kako se ova nadležnost AP Vojvodine realizovala u praksi, naročito nakon donošenja Zakona o utvrđivanju nadležnosti AP Vojvodine 2009. godine. Cilj rada je da se kritički prikažu nadležnosti AP Vojvodine u oblasti manjinskih prava kojima se održava, ostvaruje, odnosno razvija njen de facto multikuturalni karakter, sa posebnim osvrtom na normativne mogućnosti autonomne pokrajine u skladu sa postojećim pravnim okvirom i ustavnosudskom praksom.
Ključne reči: Srbija, Autonomna pokrajina Vojvodina, normativne nadležnosti, prava nacionalnih manjina, Ustavni sud Srbije.
Reference
Bašić, G., Đorđević, Lj., 2010, Ostvarivanje prava na službenu upotrebu jezika i pisama nacionalnih manjina u Republici Srbiji, Beograd, Zaštitnik građana.
Benedikter, T., 2006, The working autonomies in Europe. Territorial autonomy as a means of minority protection and conflict solution in the European experience - An overview and schematic comparison, Bolzano, Associazione per i popoli minacciati, (http://www.gfbv.it/3dossier/eumin/autonomy.html, 08.08.2017).
Beširević, V., 2013, Muke po Statutu: da li će jezička dogmatizacija ustava ukinuti političku autonomiju Vojvodine? – Prilog za javnu raspravu o ustavnosti i zakonitosti Statuta Vojvodine, Pravni zapisi, 2. ..
Đurić, V., 2008, Statut Vojvodine: izazov građanskoj ustavnosti i ustavnom patriotizmu, Nova srpska politička misao: Ustav i iskušenja – Posebno izdanje, 2.
European Commission, Serbia 2015 Report, SWD (2015) 211 final of 10 November 2015.
European Commission, Serbia 2016 Report, SWD (2016) 361 final of 9 November 2016.
European Commission, Serbia Progress Report, COM (2014) 700 final of 8 October 2014.
Izveštaj 1/2017 o sprovođenju Akcionog plana za ostvarivanje prava nacionalnih manjina, (http://www.ljudskaprava.gov.rs/sh/node/21795, 20. 02. 2018).
Korhec, T., 2013, Statut Autonomne pokrajine Vojvodine u ustavnom pravu Republike Srbije – Osvrt na neka načelna ustavnopravna pitanja u postupku ocene ustavnosti Statuta Autonomne pokrajine Vojvodine, Pravni zapisi, 2.
Korhecz, T., 2008, Official Language and Rule of Law: Official Language Legislation and Policy in Vojvodina Province, Serbia, International Journal on Minority and Group Rights, 4.
Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama, (http://www.kultura.vojvodina.gov.rs/, 20. 02. 2018).
Pokrajinski sekretarijat za obrazovanje, propise, upravu i nacionalne manjine – nacionalne zajednice, Jezici i pisma u službenoj upotrebi u statutima gradova i opština na teritoriji AP Vojvodine (podaci zaključno sa 03.09.2014. godine), (http://www.puma.vojvodina.gov.rs/mapa.php, 20. 02. 2018).
Pokrajinski sekretarijat za obrazovanje, propise, upravu i nacionalne manjine – nacionalne zajednice, Konkurs za dodelu budžetskih sredstava organima i organizacijama u Autonomnoj pokrajini Vojvodini u čijem radu su u službenoj upotrebi jezici i pisma nacionalnih manjina – nacionalnih zajednica za 2017. godinu, (http://www.puma.vojvodina.gov.rs/etext.php?ID_mat=7554, 20. 02. 2018).
Pokrajinski sekretarijat za obrazovanje, propise, upravu i nacionalne manjine – nacionalne zajednice, Konkurs za dodelu budžetskih sredstava organima i organizacijama u Autonomnoj pokrajini Vojvodini u čijem radu su u službenoj upotrebi jezici i pisma nacionalnih manjina – nacionalnih zajednica za 2018. godinu, (http://www.puma.vojvodina.gov.rs/etext.php?ID_mat=8628, 20. 02. 2018).
Republički zavod za statistiku, 2013, Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2011. u Republici Srbiji ‒ Veroispovest, maternji jezik i nacionalna pripadnost ‒ Podaci po opštinama i gradovima, Beograd.
Vlada Republike Srbije, Akcioni plan za ostvarivanje prava nacionalnih manjina, 03. 03. 2016. (http://www.ljudskaprava.gov.rs/sh/node/21793, 20. 02. 2018).
PRAVNI IZVORI
Pokrajinska skupštinska odluka o bližem uređivanju pojedinih pitanja službene upotrebe jezika i pisama nacionalnih manjina na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine, Sl. list AP Vojvodine, br. 8/03, 9/03 i 18/09 i Sl. glasnik RS, br. 69/10.
Pokrajinska skupštinska odluka o objavljivanju propisa i drugih akata, Sl. list AP Vojvodine, br. 54/14 i 29/17.
Pokrajinska skupštinska odluka o polaganju prijemnog ispita odnosno ispita za proveru sklonosti i sposobnosti za upis na visokoškolsku ustanovu čiji je osnivač Autonomna pokrajina Vojvodina na jezicima nacionalnih manjina – nacionalnih zajednica, Sl. list AP Vojvodine, br. 14/15.
Pokrajinska skupštinska odluka o prestanku važenja pokrajinskih skupštinskih odluka, Sl. list AP Vojvodine, br. 54/14.
Statut Autonomne pokrajine Vojvodine, Sl. list AP Vojvodine, br. 20/14.
Ustav Republike Srbije, Sl. glasnik RS, br. 1/90.
Ustav Republike Srbije, Sl. glasnik RS, br. 98/06.
Zakon o javnom informisanju i medijima, Sl. glasnik RS, br. 83/14, 58/15 i 12/16.
Zakon o kulturi, Sl. glasnik RS, br. 72/09, 13/16 i 30/16.
Zakon o nacionalnim savetima nacionalnih manjina, Sl. glasnik RS, br. 72/09, 20/14 i 55/14.
Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja, Sl. glasnik RS, br. 88/17.
Zakon o osnovnom obrazovanju i vaspitanju, Sl. glasnik RS, br. 55/2013 i 101/17.
Zakon o službenoj upotrebi jezika i pisama, Sl. glasnik RS, br. 45/91, 53/93, 67/93, 48/94, 101/05 i 30/10.
Zakon o srednjem obrazovanju i vaspitanju, Sl. glasnik RS, br. 55/13 i 101/17
Zakon o utvrđivanju nadležnosti Autonomne pokrajine Vojvodine, Sl. glasnik RS, br. 99/09 i 67/12.
Zakon o visokom obrazovanju, Sl. glasnik RS, br. 88/17.
Zakon o zaštiti prava i sloboda nacionalnih manjina, Sl. list SRJ, br. 11/02, Sl. list SCG, br. 1/03 i Sl. glasnik RS, br. 72/09 i 97/13.
Zakona o utvrđivanju određenih nadležnosti autonomne pokrajine, Sl. glasnik RS, br. 6/02, 101/07 i 51/09.
ODLUKE USTAVNOG SUDA SRBIJE
Odluka Ustavnog suda, broj IU 446/2004 od 18. februara 2010. godine, Sl. glasnik RS, broj 35/10.
Odluka Ustavnog suda, broj IUo 199/2013 od 20. 04. 2015. godine.
Odluka Ustavnog suda, broj IUo 360/2009 od 5. decembra 2013. godine, Sl. glasnik RS, br. 61/14.
Odluka Ustavnog suda, broj IUz 353/2009 od 10. jula 2012. godine, Sl. glasnik RS, br. 67/12.