Postistina – nova stara laž

  • Boris R. Bratina Univerzitet u Prištini s privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici, Filozofski fakultet, Katedra za filozofiju, Kosovska Mitrovica (Srbija)
Ključne reči: postistina, istina, koherencija, tehnika, tehnologija, subjektivnost

Sažetak


Ideja o postistini, premda sama fraza ima svoju pređašnju upotrebu, u poslednjih pet godina i nakon proglašenja za „reč godine” u Oksfordskom rečniku, postala je pomodna i u teorijskoj ravni. Autor rada ispituje granice teorijske plodnosti ovog pojma, stavljajući ga najpre u kontekst teorija istine, da bi potom odredio njegovu specifičnu teorijsku težinu. U ekspoziciji svog razmatranja ovog pojma, on koristi komparativno-fenomenološki metod i u kritičko-refleksivnom pristupu tumači njegova određenja. Nekritičko prihvatanje važenja pojmovne deskripcije postistine dovodi do privida da smo stupili u neku novu postepohu koja je nešto objektivno i neizbežno, a da je to ustrojeno ne na argumentaciji već na igri tuđim osećanjima. Naravno da u ideji o postistini ima nečega: stanje postistine, mora biti, ne bi bilo nikakva novost da u njenu realizaciju nije uključena eksponencijalno razvijena komunikaciona tehnika, kojoj kao nikada ranije kao podmet stoji manipulabilna postmoderna subjektivnost. U celini, fenomen postistine pripada široj grupaciji fenomena kao što su fake news i mnogi drugi, koji ujedinjeni formiraju ogromni potencijal za falsifikovanje doživljaja stvarnosti. Napokon, kada se ideja o postistini prema svojim elementima uključi u jednu širu strukturu, ona postaje kalkulabilna i u istoriji ideja i u interpretaciji konkretnih događanja unutar intersubjektivnih relacija. Autor veruje da put ka istini, ako istine ima, vodi kroz teorijsku negaciju ovog ideološkog zahvata. Cilj ovog rada jeste da pokaže da, kada se radi o postistini, reč je o fenomenu koji ne poseduje svoju nezavisnu egzistenciju.

Reference

Arendt, H. (1972). Crises of the Republic. New York: Harcourt Brace Jovanovich.
Baudrillard, J. (1991). Symbolic Exchange and Death. Gornji Milanovac: Dečje novine. [In Serbian]
Bratina, B. (2021). I, Other/The Other . Beograd: Srpsko filozofsko društvo. [In Serbian]
Cvrtila, L. (2019). “Post-Truth Discourse: what happened with truth in politics?” Političke perspektive: članci i studije. pp. 65–98. Zagreb: Fakultet političkih znanosti Sveučilišta u Zagrebu. [In Croatian]
Capilla, P. (2021). “Post-Truth as a Mutation of Epistemology in Journalism”. Media and Communication. Vol. 9, pp. 313–322. Lisbon: Cogitatio.
Feyerabend, P. (1987). Against Method. Sarajevo: Veselin Masleša.
Gerth, H., Mills, C. W. (1958). From Max Weber: Essays in Sociology. New York: Oxford University Press.
Husserl, E. (1975). Cartesian Meditations. Zagreb: Izvori i tokovi.
James, W. (1959). Pragmatism a New Name for Some Old Ways of Thinking; together with four related essays from the Meaning of Truth. New York, London, Toronto: Longmans Green and Co.
Lyotard, J. F. (1991). The Differend. Sremski Karlovci: Izdavačka knjižarnica Zorana Stanojevića.
Marković, M. (1994). Philosophical Foundations of Science. Beograd: BIGZ . [In Serbian]
Nietzsche, F. (1988). Will to Power. Zagreb: Mladost. [In Croatian]
Oxford word of the Year 2016. (2016). Retrieved from: https://languages.oup.com/word-ofthe-year/2016/ on 21 September 2021.
Pierce, C. S. (1993). The Fixation of Belief. Collected Papers. Beograd: BIGZ. [In Serbian]
Rorty, R. (1992). Consequences of Pragmatism. Beograd: Nolit. [In Serbian]
Strauss, L. (1949). Natural Right and History. Retrieved from: https://press.uchicago.edu/sites/strauss/natural_right/transcript_Strauss_six_lectures_1949.pdf., on 15 October 2021
Tesich, S. (1992). A Government of Lies. The Nation. Gale Cengage Learning.
Weber, M. (1976). Economy and Society. Beograd: Prosveta. [In Serbian]

Objavljeno
2022/01/15
Broj časopisa
Rubrika
Originalni naučni rad