Procena emocionalnog distresa kod osoba obolelih od šećerne bolesti
Sažetak
Uvod/Cilj. Uprkos savremenom načinu lečenja dijabetes melitusa (DM), polovina bolesnika ne postiže optimalnu metaboličku kontrolu, što povećava rizik od komplikacija i pojave emocionalnog “sagorevanja” obolelih. Cilj ovog istraživanja bio je da se utvrdi nivo emocionalnog distresa obolelih od dijabetesa i povezanost nivoa emocionalnog distresa sa sociodemografskim karakteristikama i karakteristikama bolesti. Metode. Istraživanje je sprovedeno od 01.01.2016. do 30.04.2016. u Domu zdravlja u Banja Luci. Istraživanje je rađeno na grupi od 113 slučajno odabranih bolesnika (63 muškarca, 50 žena) obolelih od dijabetesa, prosečne starosti 63,93 godine. Dominirali su ispitanici sa DM tip 2 (91,12%). U istraživanju je korišćen Problem Areas In Diabetes Questionare (PAID) upitnik o problematičnim područjima u šećernoj bolesti. Korišćen je i Upitnik koji sadrži pitanja koja se odnose na sociodemografske karakteristike [(pol, dob, stepen obrazovanja) i karakteristike bolesti (tip DM, dužina trajanja bolesti, vrsta terapije koju bolesnik koristi u liječenju DM, vrijednosti hemoglobina A1c (HbA1c) rađenog unazad tri mjeseca, prisustvo mikrovaskularnih komplikacija)]. Rezultati. Prema ukupnom skoru PAID upitnika 64 (56,6%) ispitanika imalo je umeren nivo emocionalnog distresa. Nivo emocionalnog distresa bio je veći u grupi sa većim vrednostima HbA1c, ali bez statistički značajne razlike u odnosu na grupu sa postignutim ciljnim vrednostima HbA1c. Dve trećine ispitanika sa mikrovaskularnim komplikacijima ispoljavalo je umeren nivo distresa. Potvrđena je povezanost pojave distresa sa pojavom mikrovaskularnih komplikacija. Zaključak. Više od polovine bolesnika sa DM imalo je povišen nivo distresa umerenog stepena, a 2/3 osoba sa DM sa mikrovaskularnim komplikacijama imalo je povišen nivo distresa umerenog stepena, što ukazuje na značaj interdisciplinarnarne saradnje endokrinologa, vaskularnih hirurga i psihijatara.
Reference
REFERENCES
Savić S. Diabetes mellitus In: Tešanović G, editor. Family medi-cine. Banja Luka: School of Medicine; 2014. p. 319–41 (Ser-bian)
The Ministry of Health and Social Protection of the Republic of Srpska. Assessment of the quality of glycemic control and the presence of vascular complications in people with diabetes in the Re¬public of Srpska. The Ministry of Health and Social Protection of the Republic of Srpska. Banja Luka: Institute of Public Health of the Republic of Srpska; 2015. (Serbian)
American Diabetes Association. 3. Foundations of Care and Com¬prehensive Medical Evaluation. Diabetes Care 2016; 39 Suppl 1: S23–35.
Snoek F, Welch G. Problem Areas in Diabetes Questionnaire (PAID). Adapted from DAWN Interactive 2. Novo Nordisk 2006. Available from: http://www.dawnstudy.com/content/dam/Dawnstudy/
AF¬FILIATE/www-dawnstudy-com/Home/TOOLSAND-RESOURCES/Documents/PAID_problem_areas_in_ diabe-tes_questionnaire.pdf [cited 2016 Feb 12].
Ajduković D. Checking the biopsychosocial model in behavior-al approaches to diabetes. [dissertation]. Zagreb: University of Zagreb, Faculty of Philosophy; 2013. (Croatian)
Reach G, Consoli SM, Halimi S, Colas C, Duclos M, Fontaine P, et al. The multinational second Diabetes, Attitudes, Wishes and Needs study: results of the French survey. Patient Prefer Ad-herence 2015; 9: 289–97.
Nicolucci A, Kovacs Burns K, Holt RI, Comaschi M, Hermanns N, Ishii H, et al. Diabetes Attitudes, Wishes and Needs second study (DAWN2™): cross-national benchmarking of diabetes-related psychosocial outcomes for people with diabetes. Dia-bet Med 2013; 30(7): 767–77.
Lee EH, Lee YW, Lee KW, Kim YS, Nam MS. Measurement of diabetes-related emotional distress using the Problem Areas in Diabetes scale: psychometric evaluations show that the short form is better than the full form. Health Qual Life Outcomes 2014; 12: 142.
Reddy J, Wilhelm K, Campbell L. Putting PAID to diabetes-re-lated distress: the potential utility of the problem areas in dia-betes (PAID) scale in patients with diabetes. Psychosomatics 2013; 54(1): 44–51.
Chew BH, Vos R, Mohd-Sidik S, Rutten GE. Diabetes-Related Distress, Depression and Distress-Depression among Adults with Type 2 Diabetes Mellitus in Malaysia. PLoS One 2016; 11(3): e0152095.
Stoop CH, Nefs G, Pop VJ, Wijnands-van Gent CJ, Tack CJ, Geel-hoed-Duijvestijn PH, et al. Diabetes-specific emotional distress in people with Type 2 diabetes: a comparison between primary and secondary care. Diabet Med 2014; 31(10): 1252–9.
Kasteleyn MJ, de Vries L, van Puffelen AL, Schellevis FG, Rijken M, Vos RC, et al. Diabetes-related distress over the course of ill¬ness: results from the Diacourse study. Diabet Med 2015; 32(12): 1617–24.