Anatomski visoka podela sedalnog živca i njen klinički značaj
Sažetak
Uvod/Cilj. Sedalni živac (n. ischiadicus) je mešoviti živac koji nastaje u karlici od prednjih grana kičmenih (spinalnih) živaca od L4-S3. Tokom svog puta, n. ischiadicus može da bude podložan pritisku u različitim regionima, a naročito u predelu zgloba kuka od strane piriformnog mišića što prouzrokuje simptome piriformnog sindroma. Visoka podela nerva klinički je značajna zbog toga što ona najčešće ima za posledicu kompresiju nerva, odnosno piriformni sindrom. Cilj rada je bio ispitivanje povezanosti anatomskih parametara karlice sa visinom podele n. ischiadicusa kod oba pola, uz pretpostavku da ispitivani parametri utiču na samu podelu nerva koja se smatra jednim od glavnih uzročnika piriformnog sindroma. Metode. Studija je sprovedena na 28 formalinskih kadavera oba pola na Institutu za anatomiju Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu (Beoigrad, Srbija) i Institutu za anatomiju Medicinskog fakulteta Univerziteta u St Andrews-u (St Andrews, Velika Britanija). Za merenje parametara dimenzija karlice korišćeni su lenjir i kaliper Rezultati. Uočena je statistički značajna razlika u vrednosti bispinalne i bituberalne linije. Visoka podela je pronađena u 58.33% uzoraka muškog pola i 80% uzoraka ženskog pola. Takođe, ustanovljena je statistički značajna razlika u srednjoj vrednosti bituberalne linije između muškog i ženskog pola. Zaključak. Veza između anatomskih parametara karlice sa nivoom podele n. ischiadicusa je potvrđena. Iako bi se na osnovu rezultata moglo pretpostaviti da će osobe sa manjim dimenzijama karlice imati veću verovatnoću da se kod njih razvije piriformni sindrom, trebalo bi uzeti u obzir i druge faktore kao što je biomehanika koja je povezana sa širim uglom m. quadriceps femoris-a („Q angle“) kod žena s posledičnom većom učestalošću piriformnog sindroma.
Reference
Patel S, Shah M, Vora R, Zalawadia A, Rathod SP. A variation in the high division of the sciatic nerve and its relation with piriformis muscle. Natl J Med Res 2011; 1(2): 27−30.
Adibatti M, Sangeetha V. Study on variant anatomy of sciatic nerve. J Clin Diagn Res 2014; 8(8): AC07−9.
Distad BJ, Weiss MD. Clinical and electrodiagnostic features of sciatic neuropathies. Phys Med Rehabil Clin N Am 2013; 24(1): 107−20.
Davut O, Yakup G, Sevgi B, Senoglu M, Kalender AM, Calik M. The topographical features and variations of nervus ischiadicus in human fetuses. Bratisl Lek Listy 2011; 112(8): 475−8.
Beaton LE, Anson BJ. The relation of the sciatic nerve and of its subdivisions to the piriformis muscle. The Anat Rec 1937; 70(1): 1–5. doi: 10.1002/ar.1090700102.
Babinski MA, Machado FA, Costa WS. A rare variation in the high division of the sciatic nerve surrounding the superior gemellus muscle. Eur J Morphol 2003; 41(1): 41–42.
Meknas K, Christensen A, Johansen O. The internal obturator muscle may cause sciatic pain. Pain 2003; 104(1−2): 375−80.
Boyajian-O'Neill LA, McClain RL, Coleman MK, Thomas PP. Diagnosis and management of piriformis syndrome: an osteopathic approach. J Am Osteopath Assoc 2008; 108(11): 657−64.
Miller TA, White KP, Ross DC. The diagnosis and management of Piriformis Syndrome: myths and facts. Can J Neurol Sci 2012; 39(5): 577–83.
Güvençer M, Akyer P, Iyem C, Tetik S, Naderi S. Anatomic considerations and the relationship between the piriformis muscle and the sciatic nerve. Surg Radiol Anat 2008; 30(6): 467−74.