Prelaz sa konformalne na napredne radioterapijske tehnike u planiranju lečenja obolelih od ginekoloških karcinoma
Sažetak
Uvod/Cilj. Prelaz sa standardnih na visokokonformalne radioterapijske tehnike zahteva implementaciju kompleksne dozimetrije. Cilj rada bio je da se uporede dozimetrijski parametri trodimenzionog konformalnog plana (3DCRT) i lučnog zapreminski modulisanog plana zračenja (VMAT), kao i komplikacije nakon tretmana i veza sa dozimetrijskim parametrima kod bolesnica sa ginekološkim malignitetima. Metode. Ukupno 49 bolesnica sa ginekološkim malignitetima su bile uključene u studiju. Sve bolesnice su bile planirane za 3DCRT terapiju, ali zbog neprihvatljivih doza na organe pod rizikom (OPR), generisani su i isporučeni terapijski planovi u tehnici VMAT/radioterapija sa podesivim intenzitetom zračenja (IMRT) za 21 bolesnicu. Bolesnicama je propisana apsorbovana doza 50,4 Gy/28 frakcija (4 bolesnice) i 45 Gy/25 frakcija (45 bolesnica). Praćene su pokrivenosti planiranog ciljnog volumena (PCV) i doze na OPR. Margine PCV evaluirane su u obe tehnike prema formuli Van Herka. Rezultati. Kriterijumi ICRU 83 bili su ispunjeni u svim 3DCRT/VMAT/IMRT planovima i pokazali su optimalnu pokrivenost PCV. Doze od V45Gy
na tankim crevima u IMRT/VMAT planovima bile su skoro četiri puta manje zapremine nego one u 3DCRT planovima (srednja vrednost zapremine obuhvaćene 45 Gy izodozom u IMRT/VMAT planu bila je 49,4 cm3, dok je u 3DCRT planu iznosila 211,6 cm3. U slučaju glave femura zabeleženo je značajno smanjenje doze V30Gy (10,8% vs. 33,1% kod 3DCRT) i smanjenje srednje doze u slučaju IMRT/VMAT planova (30,4 Gy vs. 23,6 Gy u 3DCRT). Rektum je u IMRT/VMAT planovima primio značajno manju dozu V30Gy (79,5% vs. 95,2% u 3DCRT). Bešika je bila bolje sačuvana u VMAT planu V40Gy (51% vs. 91% kod 3DCRT), ali su maksimalne doze veće kod VMAT planova nego kod 3DCRT (50,1 Gy Gy vs. 48,1). Za sve OPR registrovana je statistički značajna razlika (p ˂ 0,05) između dve tehnike. Toksičnosti koje su praćene i kod 3DCRT i kod VMAT bolesnica bile su uglavnom, radijacioni cistitis i enteritis. Bolesnice lečene 3DCRT oporavljale su se duže od posledica zračenja. Indeks homogenosti bio je 0,11 za VMAT i 0,09 za 3DCRT planove. Zaključak. Analiza dozimetrijskih parametara otkrila je značajne razlike između doza na zdrava tkiva u 3DCRT i VMAT planovima, što potvrđuje neophodnost implementacije naprednijih tehnika zračenja za što veći broj radikalno lečenih bolesnika.
Reference
1. Arbyn M, Weiderpass E, Bruni L, de Sanjosé S, Saraiya M, et al, Estimates of incidence and mortality of cervical cancer in 2018: a worldwide analysis, Lancet Glob Health 2020; 8(2): e191–e203.
2. Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal A. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin 2018; 68(6): 394‒424.
3. Women and men in Republic of Serbia Belgrade, Serbia: Republički zavod za statistiku 2017. Available from: https://publikacije.stat.gov.rs/G2017/Pdf/G20176008.pdf>
4. Cancer registry. Belgrade: Institute of Public Health of Serbia “Dr. Milan Jovanovic Batut”; 2015. Available from: http://www.batut.org.rs/download/publikacije/Incidencija%20i%20mortalitet%20od%20raka%202015.pdf (Serbian)
5. IAEA Human Health Reports No. 16. Introduction of Image Guided Radiotherapy into Clinical Practice. Vienna: International Atomic Energy Agency; 2019. Available from: https://www-pub.iaea.org/MTCD/Publications/PDF/P1827
/>_web.pdf
6. Klopp A, Yeung A, Deshmukh S, Gil KM, Wenzel L, Westin S, et al. RTOG 1203: A Randomized Phase III Study of Standard vs. IMRT Pelvic Radiation for Post-Operative Treatment of Endometrial and Cervical Cancer (Time-C). Philadelphia, PA: NRG Oncology; 2015
7. International Commission on Radiation Units and Measurements. ICRU Report 83. Prescribing, Recording, and Reporting Photon-Beam Intensity-Modulated Radiation Therapy (IMRT). J Int Comm Rad Units 2010; 10(1): 1‒2.
8. Bentzen SM, Constine LS, Deasy JO, Eisbruch A, Jackson A, Marks LB, et al. Quantitative Analyses of Normal Tissue Effects in the Clinic (QUANTEC): an introduction to the scientific issues. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010; 76(3 Suppl): S3‒9.
9. Jadon R, Higgins E, Hanna L, Evans M, Coles B, Staffurth J. A systematic review of dose-volume predictors and constraints for late bowel toxicity following pelvic radiotherapy. Radiat Oncol 2019; 14(1): 57.
10. Stacey R, Green JT. Radiation-induced small bowel disease: latest developments and clinical guidance. Ther Adv Chronic Dis 2014; 5(1): 15‒29.
11. Greven KM, Paunesku T. Radiation complications of the pelvis. Cancer Treat Res 2006; 128: 125‒53.