Klinička vrednost spektroskopije magnetnom rezonancom u proceni uticaja konkurentne hemioradioterapije na rano lečenje posle operacije glioma visokog stepena
Sažetak
Uvod/Cilj. Gliom visokog stepena (GVS) je primarni tumor nervnog sistema koji potiče od intersticijalnih ćelija. Aktuelne smernice za dijagnozu i lečenje glioma preporučuju maksimalan bezbedan opseg resekcije tumora kao metodu lečenja. Nakon operacije se preporučuje adjuvantna konkurentna hemioradioterapija praćena primenom šest ciklusa hemioterapije jednim lekom, temozolomidom. Procena rane efikasnosti konkurentne hemioradioterapije posle operacije GVS, posebno kod bolesnika sa visokim rizikom od recidiva, je ključni korak u poboljšanju efikasnosti lečenja bolesnika sa dijagnozom GVS. U ovoj studiji smo istražili kliničku vrednost spektroskopije magnetnom rezonancom (MR) – (SMR) u proceni ranog uticaja konkurentne hemioradioterapije na proces izlečenja, nakon operacije GVS. Metode. Ukupno 50 bolesnika sa nekompletnom resekcijom ili sumnjom na rezidualni postoperativni GVS, koji su lečeni na Odeljenju za radioterapiju naše bolnice u periodu od januara 2016. do juna 2021. godine, odabrano je za rutinsku konkurentnu hemioradioterapiju. Konvencionalna MR i SMR urađene su nedelju dana pre i mesec dana nakon lečenja da bi se procenile promene u izmerenim nivoima specifičnih metabolita mozga pre i posle lečenja. Svih 50 bolesnika praćeno je tokom 6 do 12 meseci. Na osnovu rezultata praćenja, bolesnici su bili podeljeni u dve grupe: grupu kod koje je došlo do relapsa tumora i grupu kod koje je došlo do supresije tumora. Mesec dana nakon završetka lečenja, primenom SMR analizirane su razlike u nivoima metabolita mozga između dve grupe. Rezultati. Nivoi N-acetilaspartata (NAA) i kreatina (Kr) povećali su se nakon radioterapije, dok su najveća izmerena vrednost holina (H), i odnosi H/Kr, NAA/Kr i H/NAA bili smanjeni u poređenju sa nivoima pre lečenja. Postojale su statistički značajne razlike u najvećoj izmerenoj vrednosti NAA, i odnosima H/Kr i H/NAA u području povećanja tumora, pre i posle lečenja (p < 0,05). Postojale su i statistički značajne razlike u vrednostima odnosa H/Kr u području peritumorskog edema pre i posle lečenja (p < 0,05). Zaključak. Nakon konkurentne hemioradioterapije GVS, MRS se može koristiti za otkrivanje ranih metaboličkih promena u područjima povećanja tumora i peritumorskog edema.
Reference
Pandey R, Caflisch L, Lodi A, Brenner AJ, Tiziani S. Metabo-lomic signature of brain cancer. Mol Carcinog 2017; 56(11): 2355–71.
Amin A, Moustafa H, Ahmed E, El-Toukhy M. Glioma residual or recurrence versus radiation necrosis: accuracy of pentava-lent technetium-99m-dimercaptosuccinic acid [Tc-99m (V) DMSA] brain SPECT compared to proton magnetic resonance spectroscopy (1H-MRS): initial results. J Neurooncol 2012; 106(3): 579–87.
Nabors LB, Portnow J, Ahluwalia M, Baehring J, Brem H, Brem S, et al. Central Nervous System Cancers, Version 3.2020, NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology. J Natl Compr Canc Netw 2020; 18(11): 1537–70.
Xu YJ, Cui Y, Li HX, Shi WQ, Li FY, Wang JZ, et al. Nonin-vasive evaluation of radiation-enhanced glioma cells invasive-ness by ultra-high-field (1)H-MRS in vitro. Magn Reson Imag-ing 2016; 34(8): 1121–7.
Lotumolo A, Caivano R, Rabasco P, Iannelli G, Villonio A, D' An-tuono F, et al. Comparison between magnetic resonance spec-troscopy and diffusion weighted imaging in the evaluation of gliomas response after treatment. Eur J Radiol 2015; 84(12): 2597–604.
Wen PY, Macdonald DR, Reardon DA, Cloughesy TF, Sorensen AG, Galanis E, et al. Updated response assessment criteria for high-grade gliomas: response assessment in neuro-oncology working group. J Clin Oncol 2010; 28(11): 1963–72.
Zhang Z, Zeng Q, Liu Y, Li C, Feng D, Wang J. Assessment of the intrinsic radiosensitivity of glioma cells and monitoring of metabolite ratio changes after irradiation by 14.7-T high-resolution ¹H MRS. NMR Biomed 2014; 27(5): 547–52.
Sauwen N, Acou M, Van Cauter S, Sima DM, Veraart J, Maes F, et al. Comparison of unsupervised classification methods for brain tumor segmentation using multi-parametric MRI. Neu-roimage Clin 2016; 12: 753–64.
Anselmi M, Catalucci A, Felli V, Vellucci V, Di Sibio A, Gravina GL, et al. Diagnostic accuracy of proton magnetic resonance spectroscopy and perfusion-weighted imaging in brain gliomas follow-up: a single institutional experience. Neuroradiol J 2017; 30(3): 240–52.
Chuang MT, Liu YS, Tsai YS, Chen YC, Wang CK. Differenti-ating Radiation-Induced Necrosis from Recurrent Brain Tu-mor Using MR Perfusion and Spectroscopy: A Meta-Analysis. PLoS One 2016; 11(1): e0141438.
Crain ID, Elias PS, Chapple K, Scheck AC, Karis JP, Preul MC. Improving the utility of 1H-MRS for the differentiation of glioma recurrence from radiation necrosis. J Neurooncol 2017; 133(1): 97–105.
Thust SC, van den Bent MJ, Smits M. Pseudoprogression of brain tumors. J Magn Reson Imaging 2018; 48(3): 571–89.