Značaj korekcije ugla insonacije u transkranijalnom kolor dupleks ispitivanju krvnih sudova na bazi mozgu
Sažetak
Uvod/Cilj. Transkranijalna kolor kodirana dupleks (TCCD) sonografija omogućuje prikaz ispitivanih krvnih sudova i merenje ugla insonacije. Literatura govori u prilog tome da su uglovi insonacije uglavnom ispod 30 stepeni i da zbog toga nije potrebno raditi korekciju brzine. Cilj rada bio je da se utvrdi dostupnost intrakranijalnih krvnih sudova za insonaciju i procenat arterija i njihovih segmenata koji se mogu insonirati pod uglom manjim od 30 stepeni. Metode. Ispitivanjem je obuhvaćeno 120 bolesnika (srednje starosti 51 godine). Za svaki od segmenata registrovan je ugao insonacije na osnovu TCCD prikaza i merene su hemodinamske karakteristike. Ugao insonacije meren je kombinovanim B-mod i kolor doppler prikazom, kao ugao između pravca ultrazvučnog talasa i osovine prikazanog arterijskog segmenta. Rezultati. Insonacija je bila uspešna kod 86,33% insoniranih segmenata (1 554 od 1 800). Srednja vrednost ugla insonacije svih arterijskih segmenata bila je 42 stepena. Ugao insonacije bio je veći od 30 stepeni kod oko tri četvrtine ispitivanih segmenata, a naročito u A2 segmentu prednje moždane arterije (98%), P1 segmentu zadnje (87%) i u terminalnoj unutrašnjoj karotidnoj arteriji (83%). Segment A1 prednje moždane arterije pokazao je najbolje uslove za insonaciju, sa uglom manjim od 30 stepeni kod 53% bolesnika. Zaključak. Prikazani rezultati merenja uglova insonacije za prednju, srednju i zadnju moždanu arteriju i njihove segmente, kao i terminalnu unutrašnju karotidnu arteriju, jasno pokazuju da su njihove srednje vrednosti često veće od 30 stepeni, što može uzrokovati grešku u merenju brzine protoka koja se ne može zanemariti. Rezultati potvrđuju potrebu za korekcijom vrednosti brzine protoka u odnosu na ugao insonacije u TCCD sonografiji.
Ključne reči:
ultrasonografija, dopler, transkranijumska; ultrasonografija, dopler, dupleks; krv, brzina protoka; a. carotis interna; a. cerebri anterior; a. cerebri media.Reference
Aaslid R, Markwalder TM, Nornes H. Noninvasive transcranial Doppler ultrasound recording of flow velocity in basal cere-bral arteries. J Neurosurg 1982; 57(6): 769−74.
Krejza J, Baumgartner RW. Clinical applications of transcranial color-coded duplex sonography. J Neuroimaging 2004; 14(3): 215−25.
Arnolds BJ, von Reutern GM. Transcranial Doppler sonography. Examination technique and normal reference values. Ultra-sound Med Biol 1986; 12(2): 15−23.
Bartels E, Flügel KA. Quantitative measurements of blood flow velocity in basal cerebral arteries with transcranial duplex color-flow imaging. A comparative study with conventional transcranial Doppler sonography. J Neuroimaging 1994; 4(2): 77−81.
Eggers J, Pade O, Rogge A, Schreiber SJ, Valdueza JM. Tran-scranial color-coded sonography successfully visualizes all in-tracranial parts of the internal carotid artery using the com-bined transtemporal axial and coronal approach. AJNR Am J Neuroradiol 2009; 30(8): 1589−93.
Alexandrov AV, Neumyer MM. Intracranial cerebrovascular ul-trasound examination techniques In: Alexandrov AV, editor. Cerebrovascular ultrasound in stroke prevention and treat-ment. 2nd ed. New York: Blackwell Publishing; 2011. p. 13–25; 81–129.
Tsuchiya T, Yasaka M, Yamaguchi T, Kimura K, Omae T. Imaging of the basal cerebral arteries and measurement of blood velocity in adults by using transcranial real-time color flow Doppler sonography. AJNR Am J Neuroradiol 1991; 12(3): 497−502.
Eicke BM, Tegeler CH, Dalley G, Myers LG. Angle correction in transcranial Doppler sonography. J Neuroimaging 1994; 4(1): 29−33.
Baumgartner RW, Mathis J, Sturzenegger M, Mattle HP. A valida-tion study on the intraobserver reproducibility of transcranial color-coded duplex sonography velocity measurements. Ultra-sound Med Biol 1994; 20(3): 233−7.
Bartels E, Fuchs HH, Flügel KA. Color Doppler imaging of basal cerebral arteries: normal reference values and clinical applications. Angiology 1995; 46(10): 877−84.
Alexandros AV, Bladin CF, Norris JW. Intracranial blood flow velocities in acute ischemic stroke. Stroke 1994; 25(7): 1378−83.
Martin PJ, Evans DH, Naylor AR. Transcranial color-coded so-nography of the basal cerebral circulation. Reference data from 115 volunteers. Stroke 1994; 25(2): 390−6.
Stolz E, Kaps M, Kern A, Dorndorf W. Frontal bone windows for transcranial color-coded duplex sonography. Stroke 1999; 30(4): 814−20.
Krejza J, Mariak Z, Babikian VL. Importance of angle correc-tion in the measurement of blood flow velocity with tran-scranial Doppler sonography. AJNR Am J Neuroradiol 2001; 22(9): 1743−7.