Razvoj i inicijalna validacija skale za ispitivanje opštih stavova i uverenja farmaceuta o sopstvenom radu sa pacijentima

  • Dragana Jocić Faculty of Pharmacy, University of Belgrade, Belgrade, Serbia
  • Dušanka Krajnović Faculty of Pharmacy, University of Belgrade, Belgrade, Serbia
DOI: https://doi.org/10.2298/1699
Ključne reči: pharmacists||, ||farmaceuti, patients||, ||bolesnici, serbia||, ||srbija, questionnaires||, ||upitnici, sensitivity and specificity||, ||osetljivost i specifičnost, patient satisfaction||, ||bolesnik, zadovoljstvo,

Sažetak


Uvod/Cilj. Istraživanja na populaciji lekara i drugih zdravstvenih radnika pokazuju da stavovi i uverenja koja imaju o svom radu sa pacijentima, mogu uticati na kvalitet pružene zdravstvene zaštite, te se stoga nameće potreba da se ovo istraži i kod farmaceuta. Cilj ove studije bio je da se razvije skala za ispitivanje opštih stavova i uverenja farmaceuta o sopstvenom radu sa pacijentima (SOSUF) i da se ispitaju metrijske karakteristike ovog instrumenta. Metode. Izdvojene su tvrdnje iz kognitivne, afektivne i bihevioralne oblasti kojima je obuhvaćeno ponašanje farmaceuta prilikom pružanja farmaceutske zdravstvene zaštite u javnoj apoteci. Razvijena je inicijalna skala (SOSUF-i) kao 5-ostepena skala Likertovog tipa od 30 tvrdnji. Izvršena je validacija inicijalnog instrumenta utvrđivanjem pouzdanosti, validnosti i faktorske strukture skale i predložena nova razvijena verzija skale SOSUF. Rezultati. Na uzorku od 123 farmaceuta zaposlena u javnim apotekama sprovedena je validacija SOSUF-a. Pouzdanost je određena primenom metode unutrašnje konzistencije, Kronbah-ov koeficijent alfa iznosio je 0,67. Izvršena je faktorska analiza glavnih komponenti i dobijeno je sedam faktora sa latentnim korenima većim od 1, koji objašnjavaju 64,92% ukupne varijanse, a pojedinačno 30,84%, 8,20%, 6,55%, 5,63%, 5,01%, 4,68% i 4,01%. Na osnovu rezultata faktorske analize, a u sklopu razvoja skale, neke tvrdnje u skali izuzete su (ukupno 7), tako da razvijena verzija SOSUF-a sada sadrži ukupno 23 tvrdnje. Zaključak. Inicijalna skala SOSUF-i ne zadovoljava teorijske statističke kriterijume pouzdanosti (Kronbach-ov alfa koeficijent  < 0,7), ali na osnovu rezultata može se pretpostaviti da efektivno meri stavove i uverenja farmaceuta o sopstvenom radu sa pacijentima. Rezultati merenja ukazuju na ponašanje farmaceuta u svakodnevnoj praksi kojim utiču na ponašanje pacijenata, i mogli bi se koristiti kao pokazatelj kvaliteta rada u pružanju farmaceutske zdravstvene zaštite na primarnom nivou.

 

Biografije autora

Dragana Jocić, Faculty of Pharmacy, University of Belgrade, Belgrade, Serbia

Dragana Jocić, diplomirani farmaceut, studije farmacije završila na Farmaceutskom fakultetu u Beogradu; diplomirani psiholog, studije psihologije završila na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Zaposlena kao diplomirani farmaceut u apoteci „Kumodraž II“ u Beogradu i kao saradnik na Katedri za socijalnu farmaciju i farmaceutsko zakonodavstvo Farmaceutskog fakulteta u Beogradu. Glavne oblasti interesovanja: komunikacije u farmaceutskoj praksi, bihejvioralno – psihološki aspekti farmaceutske prakse. Završila specijalističke studije iz kozmetologije na Katedri za farmaceutsku tehnologiju i kozmetologiju na Farmaceutskom fakultetu u Beogradu. Licencirani edukator je autogenog treninga. Na edukaciji iz psihoterapijskog pravca - transakciona analiza.

Dušanka Krajnović, Faculty of Pharmacy, University of Belgrade, Belgrade, Serbia

Reference

Wiedenmayer K, Summers R, Mackie CA, Gous AGS, Everard M. Developing pharmacy practice: a focus on patient care hand-book - 2006 edition. Geneva: World Health Organization; 2006 [cited 2008 October 2]. Available from: http://www.who.int/medicines/publications/WHO_PSM_PAR_2006.5.pdf.

Objavljeno
2015/04/23
Broj časopisa
Vol. 71 Br. 4 (2014)
Rubrika
Originalni članak