Apraksija udova kod multiple skleroze

  • Dragan Rapaić Faculty for Special Education and Rehabilitation, University of Belgrade, Belgrade, Serbia
  • Veselin Medenica Medical College of Professional Studies “Milutin Milanković”, Belgrade, Serbia
  • Ružica Kozomora Military Medical Academy, Belgrade, Serbia; Faculty of Medicine of the Military Medical Academy, University of Defence, Belgrade, Serbia
  • Lidija Ivanović Faculty for Special Education and Rehabilitation, University of Belgrade, Belgrade, Serbia
DOI: https://doi.org/10.2298/2841
Ključne reči: apraxias||, ||apraksija, diagnosis||, ||dijagnoza, multiple sclerosis||, ||multipla skleroza, questionnaires||, ||upitnici, severity of illness index||, ||bolest, indeks težine.,

Sažetak


Uvod/Cilj. Istraživanja apraksije kod osoba sa multiplom sklerozom (MS) gotovo da nema. Iako je oštećenje bele mase prisutno, ono ne predstvlja jedinu lokaciju u CNS-u na kojoj su prisutne patološke promene kod MS. U skorije vreme smatra se da je kora velikog mozga veoma važna lokacija na kojoj dolazi do patoloških promena kod osoba koje boluju od MS. Cilj ovog istraživanja bio je da se utvrdi da li među osobama sa MS ima onih kod kojih je prisutna apraksija, kao i značaj demografskih karakteristika i oštećenja funkcionalnih sistema za konceptualizaciju i izvođenje pokreta. Metode. Eksperimentalnu grupu činilo je 30 učesnika starosti 51,34 ± 7,70 godina. Učesnicima eksperimentalne grupe dijagnostikovana je MS prema Mekdonaldovom dijagnostičkom kriterijumu.  Kontrolnu grupu sačinjavalo je 30 zdravih osoba starosti 50,30 ± 10,47 godina. Za potrebe istraživanja korišćeni su podaci dobijeni Upitnikom za prikupljanje demografskih podataka i osnovnih podataka o bolesti, Kurzke-ovim skorovima funkcionalnih sistema i Adaptiranom Vaterlo baterijom za procenu apraksije (ova baterija korišćena je u kombinaciji sa Sistemom za opservaciju i analizu motornog ponašanja). Rezultati. Naše istraživanje je pokazalo da apraksija udova predstavlja čestu pojavu od osoba sa MS. Apraksija na zadacima izvođenja pantomime bila je prisutna kod 26,70% bolesnika, a na zadacima izvođenja imitacije pokreta kod 44,80% bolesnika. Pol, godine života, stepen obrazovanja, dužina trajanja bolesti i oblik bolesti nisu determinisali kvalitet konceptualizacije i izvođenja pokreta kod osoba sa MS. Vreme proteklo od poslednje egzacerbacije predstavljalo je determinantu kvaliteta izvedenih pokreta. Oštećenja funkcionalnih sistema kod osoba sa MS predviđala su pristustvo oštećenja izvršenja pokreta. Proširena skala funkcionalne onesposobljenosti bila je u korelaciji sa težinom apraksije. Zaključak. Naše istraživanje otkrilo je prisustvo apraksije kod MS. Potrebno je izvršiti dalja istaživanja uz korišćenje funkcionalne magnetne rezonance, kao i sprovođenje longitudinalnih studija kako bi se preciznije utvrdila struktura motornog ponašanja kod osoba sa MS.

Reference

Poeck K. The clinical examination for motor apraxia. Neuro-psychologia 1986; 24(1): 129−34.

Roy EA, Square PA. Common considerations in the study of limb, verbal and oral apraxia. In: Roy EA, editor. Advances in Psychology: Neuropsychological studies of apraxia and related disorders. Amsterdam: Elsevier Science Publishers; 1985. p. 111−61.

Roy EA, Square PA. Neuropsychology of movement sequenc-ing disorders and apraxia. In: Zaidel D, editor. Handbook of Perception and Cognition: Neuropsychology. New York: Erl-baum; 1994. p. 185−218.

Noseworthy JH, Lucchinetti C, Rodriguez M, Weinshenker BG. Mul-tiple sclerosis. N Engl J Med 2000; 343(13): 938−52.

Runge VM, Price AC, Kirshner HS, Allen JH, Partain CL, James AE. The evaluation of multiple sclerosis by magnetic reso-nance imaging. Radiographics 1986; 6(2): 203−12.

Nagara H, Inoue T, Koga T, Kitaguchi T, Tateishi J, Goto I. Forma-lin fixed brains are useful for magnetic resonance imaging (MRI) study. J Neurol Sci 1987; 81(1): 67−77.

Walker CA, Huttner AJ, O'connor KC. Cortical injury in multiple sclerosis; the role of the immune system. BMC Neurology 2011; 11(1): 152.

Brownell B, Hughes JT. The distribution of plaques in the cere-brum in multiple sclerosis. J Neurol Neurosurg Psychiatr 1962; 25: 315−20.

Kamm CP, Heldner MR, Vanbellingen T, Mattle HP, Müri R, Bohl-halter S. Limb apraxia in multiple sclerosis: prevalence and im-pact on manual dexterity and activities of daily living. Arch Phys Med Rehabil 2012; 93(6): 1081−5.

McDonald WI, Compston A, Edan G, Goodkin D, Hartung HP, Lublin FD, et al. Recommended diagnostic criteria for multiple sclerosis: guidelines from the International Panel on the diag-nosis of multiple sclerosis. Ann Neurol 2001; 50(1): 121−7.

Medenica V, Rapaic D, Nedovic G, Ivanovic L, Trgovcevic S, Potic S, et al. Contemporary models and preservation assessment pos-sibilities in conceptual-production system of voluntary motor action. Healthmed 2012; 6(9): 3194−201.

Staff NP, Lucchinetti CF, Keegan MB. Multiple sclerosis with pre-dominant, severe cognitive impairment. Arch Neurol 2009; 66(9): 1139−43.

Chipman K, Hampson E. A female advantage in the imitation of gestures by preschool children. Dev Neuropsychol 2007; 31(2): 137−58.

Chipman K, Hampson E. A female advantage in the serial pro-duction of non-representational learned gestures. Neuropsy-chologia 2006; 44(12): 2315−29.

Kimura D. Sex differences in cerebral organization for speech and praxic functions. Can J Psychol 1983; 37(1): 19−35.

Kimura D. Neuromotor mechanisms in human communica-tion. NewYork: Oxford University Press; 1993.

Kimura D, Hampson E. Neural and hormonal mechanisms mediating sex differences in cognition. In: Vernon PA, editor. Biological approaches to the study of human intelligence. Norwood, NJ: Ablex Publishing Corp; 1993. p. 375−97.

Cohen NR, Pomplun M, Gold BJ, Sekuler R. Sex differences in the acquisition of complex skilled movements. Exp Brain Res 2010; 205(2): 183−93.

Pozzilli C, Tomassini V, Marinelli F, Paolillo A, Gasperini C, Basti-anello S. 'Gender gap' in multiple sclerosis: magnetic resonance imaging evidence. Eur J Neurol 2003; 10(1): 95−7.

Dimeck PT, Roy EA, Hall CR. Aging and working memory in gesture imitation. Brain Cognit 1998; 37(1): 124−6.

Stamenova V, Black SE, Roy EA. A model-based approach to long-term recovery of limb apraxia after stroke. J Clin Exp Neuropsychol 2011; 33(9): 954−71.

Fowler CJ, Griffiths D, Groat WC. The neural control of micturi-tion. Nat Rev Neurosci 2008; 9(6): 453−66.

DasGupta R, Kavia RB, Fowler CJ. Cerebral mechanisms and voiding function. BJU Int 2007; 99(4): 731−4.

Kavia RB, Dasgupta R, Fowler CJ. Functional imaging and the central control of the bladder. J Comp Neurol 2005; 493(1): 27−32.

Pardo JV, Fox PT, Raichle ME. Localization of a human system for sustained attention by positron emission tomography. Na-ture 1991; 349(6304): 61−4.

Objavljeno
2015/04/24
Broj časopisa
Vol. 71 Br. 9 (2014)
Rubrika
Originalni članak