Ocena i samoocena kompetencija farmaceuta u Srbiji korišćenjem Globalnog okvira kompetencija

  • Svetlana Stojkov Pharmacy “Subotica”, Subotica, Serbia
  • Ivana Tadić Department of Social Pharmacy and Pharmaceutical Legislation, Faculty of Pharmacy, University of Belgrade, Belgrade, Serbia
  • Tatjana Crnjanski Pharmacy “Subotica”, Subotica, Serbia
  • Dušanka Krajnović Department of Social Pharmacy and Pharmaceutical Legislation, Faculty of Pharmacy, University of Belgrade, Belgrade, Serbia
Ključne reči: pharmaceutics||, ||farmaceuti, pharmacies||, ||apoteke, community pharmacy services||, ||farmaceutske službe, javne, serbia||, ||srbija, professional role||, ||profesionalna uloga, questionnaires||, ||upitnici, patient satisfaction||, ||bolesnik, zadovoljstvo, quality of life||, ||kvalitet života,

Sažetak


Uvod/Cilj. Kompetencije farmaceuta predstavljaju dinamični okvir i obuhvataju znanja, veštine i sposobnosti da se izvrše zadaci sa ciljem unapređenja kvaliteta života i zdravlja bolesnika. Jedan od dokumenata za ocenu i razvoj kompetencija farmaceuta je globalni okvir stručnosti − Global Competence Framework (GbCF). Cilj ovog rada bio je primena GbCF u apotekama u Srbiji i ocena i samoocena kompetencije farmaceuta. Metode. U periodu  2012−2013. godine izvršena je ocena i samoocena kompetencije farmaceuta u osam apotekarskih lanaca iz sedam gradova u Srbiji. Za ocenu i samoocenu stručnosti farmaceuta primenjen je model GbCF, prilagođen praksi i zakonodavstvu u Srbiji. Eksternu ocenu izvršili su timovi farmaceuta kroz strukturiranu opservaciju (upotrebom GbCF dokumenta) kompetencija farmaceuta tokom radnog vremena. Ocenjivani farmaceuti su popunili i upitnik o demografskim pokazateljima koji su se odnosili na podatke o samom farmaceutu i apoteci u kojoj radi. Rezultati. Ocenjena su ukupno 123 farmaceuta. Najviša ocena kompetencija farmaceuta zabeležena je za skup „Upravljanje i organizacija“ (KK2) (srednja vrednost 3,15), dok je skup „Stručno znanje“ (KK1) (srednja vrednost 2,98) ocenjen najnižom ocenom. Kompetencija K8 – „Prepoznavanje dijagnoze i savetovanje bolesnika“, koje pripadaju skupu KK1, imale su najniži skor (srednja vrednost u proceni i samoproceni iznosila je 2,09 i 2,34, respektivno) posmatrajući sve, kompetencije. Zaključak. Dokument za ocenu i razvoj kompetencija farmaceuta GbCF može služiti kao instrument za ocenu/samoocenu kompetencije, a samim tim i za njihovo poboljšanje.

 

Biografije autora

Ivana Tadić, Department of Social Pharmacy and Pharmaceutical Legislation, Faculty of Pharmacy, University of Belgrade, Belgrade, Serbia
Department of Social Pharmacy and Pharmaceutical Legislation
University of Belgrade Faculty of Pharmacy
Dušanka Krajnović, Department of Social Pharmacy and Pharmaceutical Legislation, Faculty of Pharmacy, University of Belgrade, Belgrade, Serbia
Department of Social Pharmacy and Pharmaceutical Legislation
University of Belgrade Faculty of Pharmacy

Reference

McRobbie D, Webb DG, Bates I, Wright J, Davies JG. Assessment of Clinical Competence: Designing a Competence Grid for Junior Pharmacists. Pharm Educ 2001; 1(2): 67−76.

Hepler CD, Strand LM. Opportunities and responsibilities in pharmaceutical care. Am J Hosp Pharm 1990; 47(3): 533−43.

Anderson C, Bates I, Beck D, Brock T, Manasse HR, Mercer H, Rouse M, et al. FIP Roundtable Consultation on Pharmacy Ed-ucation: Developing a Global Vision and Action Plan. Int Pharm J 2006; 20(2): 12−3.

Anderson C, Bates I, Beck D, Brock T, Futter B, Mercer H, et al. Action! Update on the global pharmacy education consulta-tion. Int Pharm J 2008; 22(1): 6−8.

Anderson C, Bates I, Beck D, Brock T, Futter B, Mercer H, et al. The WHO UNESCO FIP Pharmacy Education Taskforce: Enabling Concerted and Collective Global Action. Am J Pharm Educ 2008; 72(6): 127.

Anderson C, Bates I, Beck D, Brock T, Futter B, Mercer H, et al. The WHO UNESCO FIP Pharmacy Education Taskforce. Hum Resour Health 2009; 7(1): 45.

Bruno A, Bates I, Brock T, Anderson C. Towards a global compe-tency framework. Am J Pharm Educ 2010; 74(3): 56.

Anderson C, Bates I, Brock T, Brown AN, Bruno A, Futter B, et al. Needs-based education in the context of globalization. Am J Pharm Educ 2012; 76(4): 56.

Austin Z, Marini A, Croteau D, Violato C. Assessment of phar-macists’ patient care competencies: validity evidence from On-tario (Canada)’s Quality Assurance and Peer Review Process. Pharm Educ 2004; 4(1): 23−32.

Carrington C, Weir J, Smith P. The development of a competen-cy framework for pharmacists providing cancer services. J Oncol Pharm Prac 2010; 17(3): 168−78.

Munoz LQ, O'Byrne C, Pugsley J, Austin ZB. Reliability, validity, and generalizability of an objective structured clinical examina-tion (OSCE) for assessment of entry-to-practice in pharmacy. Pharm Educ 2005; 5(1): 33−43.

The Competency Development & Evaluation Group. A Framework for Pharmacists Development in General Pharma-cy Practice. 2012. Available from: http://www.codeg.org/fileadmin/codeg/pdf/glf/GLF_October_2007_Edition.pdf.

Antoniou S, Webb DG, McRobbie D, Davies JG, Wright J, Quinn J, et al. A controlled study of the general level framework: Re-sults of the South of England competency study. Pharm Educ 2005; 5(3−4): 201−7.

Coombes I, Avent M, Cardiff L, Bettenay K, Coombes J, Whitfield K, et al. Improvement in Pharmacist's Performance Facilitated by an Adapted Competency-Based General Level Framework. J Pharm Prac Res 2010; 40(2): 111−8.

Mills E, Bates I, Farmer D, Davies G, Webb DG. The General Level Framework: use in primary care and community phar-macy to support professional development. Int J Pharm Pract 2008; 16(5): 325−31.

Black EP, Policastri A, Garces H, Gokun Y, Romanelli F. A pilot common reading experience to integrate basic and clinical sci-ences in pharmacy education. Am J Pharm Educ 2012; 76(2): 25.

Rutter V, Wong C, Coombes I, Cardiff L, Duggan C, Yee M, et al. Use of a general level framework to facilitate performance im-provement in hospital pharmacists in Singapore. Am J Pharm Educ 2012; 76(6): 107.

Meštrović A, Staničić Z, Hadžiabdić MO, Mucalo I, Bates I, Duggan C, et al. Evaluation of Croatian community pharmacists' patient care competencies using the general level framework. Am J Pharm Educ 2011; 75(2): 36.

Eva KW, Regehr G. Self-Assessment in the Health Professions: A Reformulation and Research Agenda. Acad Med 2005; 80(10 Suppl): S46−54.

Motycka CA, Rose RL, Ried LD, Brazeau G. Self-Assessment in Pharmacy and Health Science Education and Professional Practice. Am J Pharm Educ 2010; 74(5): 85.

Mills E, Laaksonen R, Bates I, Davies G, Duggan C. Self-assessment of competence in a community pharmacy setting. Pharm Educ 2005; 5(3−4): 189−99.

A Global Competency Framework. Version 1. Draft Version August 2010. Available from: http://www.fip.org/files/fip/PharmacyEducation/GbCF%20booklet.pdf.

Health care Act of 2011, Pub. L. Official Gazette of the Re-public of Serbia; No. 57/2011. (Serbian)

Pharmaceutical Chamber of Serbia. National document for the evaluation and development competencies of pharmacists in public pharmacies in Serbia. Available from: http://www.farmakom.rs. (Serbian)

Stojkov-Rudinski S, Tadić I, Crnjanski T, Krajnović D. Analysis, adaptation and validation of the document for assessing the competence of pharmacists. Arh Farm 2012; 62(3): 208−18. (Serbian)

Meštrović A. Proffesional and scientific competency develop-ment and evaluation in pharmaceutical care. Zagreb: Faculty of Pharmacy and Biochemistry, University of Zagreb; 2012. (Cro-atian)

Oparah AC, Okojie OO. Health promotion perceptions among community pharmacists in Nigeria. Int J Pharm Pract 2005; 13(3): 213−21.

Björkman I, Viberg N, Rydberg L, Stålsby LC. Health promotion at Swedish pharmacies - views of the staff. Pharm Pract (Gra-nada) 2008; 6(4): 211−8.

Pfleger DE, McHattie LW, Diack H, McCaig DJ, Stewart DC. Views, attitudes and self-assessed training needs of Scottish community pharmacists to public health practice and compe-tence. Pharm World Sci 2008; 30(6): 801−9.

Cordina M, Safta V, Ciobanu A, Sautenkova N. An assessment of community pharmacists' attitudes towards professional prac-tice in the Republic of Moldova. Pharm Pract (Granada) 2008; 6(1): 1−8.

World Health Organization and International Pharmaceutical Federation (FIP). Developing Pharmacy Practice: A focus on patient care. Handbook. 2006. Available from: http://www.fip.org/files/fip/publications/DevelopingPharmacyPractice/DevelopingPharmacyPracticeEN.pdf.

Wingfield J, Badcott D. Pharmacy Ethics and Decision Making. London: Pharmaceutical Press; 2007.

Cordina M, McElnay JC, Hughes CM. Societal perceptions of community pharmaceutical services in Malta. J Clin Pharm Ther 1998; 23(2): 115−26.

Bell HM, Mcelnay JC, Hughes CM. Societal Perspectives on the role on the Role of the Community Pharmacists and Commu-nity-based Pharmacy Services. J Soc Adm Pharm 2000; 17(2): 119−28.

Liekweg A, Eckhardt M, Taylor SM, Erdfelder E, Jaehde U. Psy-chometric assessment and application of a questionnaire measuring patient: satisfaction with information on cancer treatment. Pharm World Sci 2005; 27(2): 96−103.

Cordina M, McElnay JC, Hughes CM. The importance that community pharmacists in Malta place on the introduction of pharmaceutical care. Pharm World Sci 1999; 21(2): 69−73.

Rossing C, Hansen EH, Traulsen JM, Krass I. Actual and perceived provision of pharmaceutical care in Danish community pharmacies: the pharmacists' opinions. Pharm World Sci 2005; 27(3): 175−81.

van Mil JW. Pharmaceutical care, the future of pharmacy: theo-ry, research and practice [thesis]. Groningen: University Center for Pharmacy, University of Groningen; 2000.

Lincoln JR, Zeitz G. Organizational Properties from Aggregate Data: Separating Individual and Structural Effects. Am Soc Rev 1980; 45(3): 391−408.

Kruger J, Dunning D. Unskilled and unaware of it: how difficul-ties in recognizing one's own incompetence lead to inflated self-assessments. J Pers Soc Psychol 1999; 77(6): 1121−34.

Hodges B, Regehr G, Martin D. Difficulties in recognizing one's own incompetence: novice physicians who are unskilled and unaware of it. Acad Med 2001; 76(10 Suppl): S87−9.

Ward M, Gruppen L, Regehr G. Measuring self-assessment: cur-rent state of the art. Adv Health Sci Educ Theory Pract 2002; 7(1): 63−80.

Davis DA, Mazmanian PE, Fordis M, Van Harrison R, Thorpe KE, Perrier L. Accuracy of physician self-assessment compared with observed measures of competence: a systematic review. JAMA 2006; 296(9): 1094−102.

Objavljeno
2017/03/10
Broj časopisa
Rubrika
Originalni članak