Uticaj dijabetesa melitusa na tok i ishod trudnoće u 5-godišnjem praćenju

  • Milena Mitrović Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
  • Siniša Stojić Gynecology and Obstetrics Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
  • Dragan S. Tešić Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
  • Djordje Popović Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
  • Olivera Rankov Gynecology and Obstetrics Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
  • Dragana Tomić Naglić Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
  • Jovanka Novaković Paro Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
  • Radoslav Pejin Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
  • Sanja Bulatović Gynecology and Obstetrics Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
  • Maša Todorović Veljić Gynecology and Obstetrics Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
  • Branka Kovačev Zavišić Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
DOI: https://doi.org/10.2298/2713
Ključne reči: diabetes mellitus||, ||diabetes melitus, pregnancy||, ||trudnoća, fetal development||, razvoj fetusa, obstetric labor, premature||, ||porođaj, prevremeni, morbidity||, ||morbiditet.,

Sažetak


Uvod/Cilj. Žene sa dijabetesom, a posebno one sa tipom 1, imaju lošiji ishod trudnoće u odnosu na žene bez dijabetesa, pre svega zbog veće učestalosti spontanih pobačaja, preekalmpsije, makrozomije ploda, prevremenog porođaja, kongenitalnih malformacija i perinatalnog mortaliteta ploda. Cilj ispitivanja bio je analiza toka i ishoda trudnoće kod bolesnica sa dijabetesom u odnosu na kontrolnu grupu zdravih žena, a u odnosu na prevremeni porođaj, perinatalni morbiditet i mortalitet, kao i ishod trudnoće kod bolesnica sa preegzistentnim dijabetesom tipa 1 u odnosu na bolesnice sa gestacijskim i dijabetesom tipa 2. Metode. Retrospektivno istraživanje sprovedeno je na 156 žena sa dijabetesom lečenih na Klinici za endokrinologiju, dijabetes i bolesti metabolizma i Klinici za ginekologiju i akušerstvo Kliničkog centra Vojvodine tokom perioda 2006–2010. godine. Gestacijski dijabetes imalo je 94 ispitanice, dijabetes tip 1 48, a dijabetes tip 2 14 ispitanica. Kontrolnu grupu činilo je 106 zdravih žena hospitalizovanih u Klinici za ginekologiju i akušerstvo tokom 2011. i 2012. godine. Rezultati. Kod trudnica sa dijabetesom tipa 1 porođaj se statistički značajno češće završavao carskim rezom u odnosu na trudnice bez dijabetesa i trudnice sa dijabetesom tipa 2 i gestacijskim dijabetesom (p < 0,0001), kao i ranijoj nedelji gestacije u odnosu na trudnice  bez dijabetesa i trudnice sa tipom 2 i gestacijskim dijabetesom (p < 0,0017, p = 0,02). Kod trudnica sa dijabetesom statistički značajno veća bila je učestalost hipoglikemije (p < 0,0001), patološkog ikterusa (p = 0,0021) i druge patologije ploda na rođenju (p = 0,0031) u odnosu na kontrolnu grupu zdravih trudnica uz lošije vrednosti Apgar scora u 1. minuti kod novorođenčadi (p = 0,0142) i 5. minutu (p = 0,0003). Trudnice sa dijabetesom tipa 2 i gestacijskim dijabetesom bile su statistički značajno starije nego trudnice sa dijabetesom tipa 1 (p = 0,001). Veća učestalost makrozomije ploda kod trudnica sa gestacijskim i dijabetesom tipa 2 u odnosu na tip 1 bila je na granici statističke značajanosti (p = 0,07), dok su hipoglikemije bile statistički značajno češće u grupi trudnica sa dijabetesom tipa 1 (p < 0,0001). Vrednosti glikozilovanog hemoglobina (HbA1c) bile su statistički značajno više kod trudnica sa dijabetesom porođenih tokom i pre 36. gestacijske nedelje  (p = 0,0087), bez razlike u vrednostima HbA1c u odnosu na makrozomiju ploda (p = 0,45) i kongenitalne malformacije (p = 0,32). Zaključak. Rezultati našeg ispitivanja pokazuju višu učestalost perinatalnog fetalnog morbiditeta (hipoglikemije, ikterusa, respiratornog distres sindroma) kod bolesnica sa tipom 1, tipom 2 i gestacijskim dijabetesom u odnosu na kontrolnu grupu zdravih trudnica. Takođe, kod trudnica sa dijabetesom tipa 1 porođaj se češće završavao carskim rezom nego kod trudnica sa dijabetesom tipa 2 i gestacijskim dijabetesom i zdravih trudnica. Iako se trudnoća kod trudnica sa dijabetesom tipa 1, tipa 2 i gestacijskim dijabetesom završavala jednu do dve nedelje ranije nego kod zdravih trudnica, nije bilo statistički značajne razlike u učestalosti prevremenog porođaja (≤ 36. nedelje gestacije) između žena sa dijabetesom i zdravih trudnica. Prevremeni porođaj bio je povezan sa lošijom glikemijskom kontrolom iskazanom kroz više vrednosti glikoziliranog hemoglobina u trećem trimestru. Rizik od neželjenih ishoda trudnoće može se redukovati adekvatnim prekoncepcijskim savetovanjem bolesnica sa dijabetesom i pravovremenom dijagnozom dijabetesa u trudnoći, uz imperativ postizanja gotovo normoglikemijskog stanja kako u periodu organogeneze, tako i tokom cele trudnoće uz timski rad endokrinologa, ginekologa i pedijatra.

Biografije autora

Milena Mitrović, Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
Doc dr Milena Mitrovic, Odeljenje za dijabetes Klinike za endokrinologiju, dijabetes i bolesti metabolizma  KC Vojvodine
Siniša Stojić, Gynecology and Obstetrics Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
Prof. dr Siniša Stojić, Načelnik odeljenja Patologija trudnoće, Klinika za ginekologiju i akušerstvo KC  Vojvodine
Dragan S. Tešić, Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
Prof. dr Dragan S Tešić, Šef odeka za hronične komplikacije šećerne bolesti KLinike za endokrinologiju, dijabetes i bolesti metabolizma KC Vojvodine
Djordje Popović, Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
dr Djordje Popović, lekar na specijalizaciji Klinike za endokrinologiju, dijabetes i bolesti metabolizma KC Vojvodine
Olivera Rankov, Gynecology and Obstetrics Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
dr Olivera Rankov, lekar na specijalizaciji Klinike za ginekologiju, akušerstvo KC Vojvodine
Dragana Tomić Naglić, Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
Ass dr sci med dr Dragana Tomić Naglić, Klinika za endokrinologiju, dijabetes i bolesti metabolizma KC Vojvodine
Jovanka Novaković Paro, Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
Ass mr sci dr Jovanka Novaković Paro, Klinika za endokrinologiju, dijabetes i bolesti metabolizma KC Vojvodine
Radoslav Pejin, Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
Ass mr sci dr Radoslav Pejin, Klinika za endokrinologiju, dijabetes i bolesti metabolizma KC Vojvodine
Sanja Bulatović, Gynecology and Obstetrics Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
dr Sanja Bulatović, Klinika  za ginekologiju, akušerstvo KC Vojvodine
Maša Todorović Veljić, Gynecology and Obstetrics Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
dr Maša Todorović Veljić, lekar na specijalizaciji Klinike za ginekologiju i akušerstvo KC Vojvodine
Branka Kovačev Zavišić, Clinic of Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases, Clinic, Clinical Center of Vojvodina, Novi Sad, Serbia
Prof., dr Branka KOvačev Zavišić, upravnik Klinika za endokrinologiju, dijabetes i bolesti metabolizma KC Vojvodine

Reference

American Diabetes Association. Standards of medical care in di-abetes--2011.Diabetes Care 2011; 34 Suppl 1: S11−61.

Hod M, Jovanovic L, Di Renzo GC, de Leiva A, Langer O, editors. Textbook of Diabetes and Pregnancy. 2nd ed. London: In-forma Healthcare; 2008.

Clausen TD, Mathiesen E, Ekbom P, Hellmuth E, Mandrup-Poulsen T, Damm P. Poor pregnancy outcome in women with type 2 diabetes. Diabetes Care 2005; 28(2): 323−8.

Wendland EM, Torloni MR, Falavigna M, Trujillo J, Dode MA, Campos MA, et al. Gestational diabetes and pregnancy out-comes--a systematic review of the World Health Organization (WHO) and the International Association of Diabetes in Preg-nancy Study Groups (IADPSG) diagnostic criteria. BMC Pregnancy Childbirth 2012; 12: 23.

National Collaborating Centre for Women’s and Children’s Health (UK). Diabetes in Pregnancy: Management of diabetes and its complications from preconception to the postnatal period. London: RCOG Press; 2008.

Nohr EA, Vaeth M, Baker JL, Sørensen TI, Olsen J, Rasmussen KM. Pregnancy outcomes related to gestational weight gain in women defined by their body mass index, parity, height, and smoking status. Am J Clin Nutr 2009;90(5):1288-94.

Middleton P, Crowther CA, Simmonds L, Muller P. Different intensities of glycaemic control for pregnant women with pre-existing diabetes. Cochrane Database Syst Rev 2010; (9): CD008540.

Temple RC, Aldridge VJ, Murphy HR. Prepregnancy care and pregnancy outcomes in women with type 1 diabetes. Diabetes Care 2006; 29(8): 1744−9.

Metzger BE, Lowe LP, Dyer AR, Trimble ER, Chaovarindr U, Coustan DR. et al. Hyperglycemia and adverse pregnancy out-comes. N Engl J Med 2008; 358(19): 1991−2002.

Zhang X, Decker A, Platt RW, Kramer MS. Hyperglycemia and Adverse Pregnancy Outcome (HAPO) Study: associations with neonatal anthropometrics. Diabetes 2009; 58(2): 453−9.

Kelly L, Evans L, Messenger D. Controversies around gestational diabetes. Practical information for family doctors. Can Fam Physician 2005; 51(5): 688−95.

Landon MB, Mele L, Spong CY, Carpenter MW, Ramin SM, Casey B, et al. The relationship between maternal glycemia and perinatal outcome. Obstet Gynecol 2011; 117(2 Pt 1): 218−24.

Zhang X, Decker A, Platt RW, Kramer MS. How big is too big? The perinatal consequences of fetal macrosomia. Am J Obstet Gynecol 2008; 198(5): 517.e1−6.

Esakoff TF, Cheng YW, Sparks TN, Caughey AB. The association between birthweight 4000 g or greater and perinatal outcomes in patients with and without gestational diabetes mellitus. Am J Obstet Gynecol 2009; 200(6): 672.e1−4.

Poon LC, Karagiannis G, Staboulidou I, Shafiei A, Nicolaides KH. Reference range of birth weight with gestation and first-trimester prediction of small-for-gestation neonates. Prenat Diagn 2011; 31(1): 58−65.

Hrabovski I, Milasnović L, Grujić Z, Grujić I. Influence of glucose homeostasis on maturation and ontogenesis of fetus. Med Pregl 2011; 64(11−12): 552−6.

Nold JL, Georgieff MK. Infants of diabetic mothers. Pediatr Clin North Am 2004; 51(3): 619−37, viii.

Mathieu C. Diabetes and pregnancy: beyond glucose. Diabeto-logia 2005; 48(9): 1714−5.

Silver RM. Fetal death. Obstet Gynecol 2007; 109(1): 153−67.

Pollex EK, Feig DS, Lubetsky A, Yip PM, Koren G. Insulin glar-gine safety in pregnancy: a transplacental transfer study. Di-abetes Care 2010; 33(1): 29−33.

Hadden DR. Congenital anomalies in diabetic pregnancy: an important confirmation. Diabetologia 2012; 55(4): 870−2.

Bell R, Glinianaia SV, Tennant PW, Bilous RW, Rankin J. Peri-conception hyperglycaemia and nephropathy are associated with risk of congenital anomaly in women with pre-existing diabetes: a population-based cohort study. Diabetologia 2012; 55: 936−47.

Ekbom P, Damm P, Feldt-Rasmussen B, Feldt-Rasmussen U, Jensen DM, Mathiesen ER. Elevated third-trimester haemoglobin A 1c predicts preterm delivery in type 1 diabetes. J Diabetes Com-plications 2008; 22(5): 297−302.

Holmes VA, Young IS, Patterson CC, Pearson DW, Walker JD, Maresh MJ, et al. Optimal glycemic control, pre-eclampsia, and gestational hypertension in women with type 1 diabetes in the diabetes and pre-eclampsia intervention trial. Diabetes Care 2011; 34(8): 1683−8.

Balsells M, García-Patterson A, Gich I, Corcoy R. Maternal and fetal outcome in women with type 2 versus type 1 diabetes mellitus: a systematic review and metaanalysis. J Clin Endocrinol Metab 2009; 94(11): 4284−91.

Objavljeno
2015/04/24
Broj časopisa
Vol. 71 Br. 10 (2014)
Rubrika
Originalni članak