Vaskularne promjene mrežnjače kod bolesnika sa hroničnom respiratornom insuficijencijom
Sažetak
Uvod/Cilj. Hronična respiratorna insuficijencija je patološko stanje koje nastaje kao posljedica nesposobnosti respiratornog sistema da održava normalnu razmjenu gasova između spoljnog vazduha i cirkulišuće krvi. Za potrebe organizma neophodno je da određena količina vazduha u plućima dođe u kontakt sa određenom količinom krvi u jedinici vremena, radi adekvatne oksigenacije hemoglobina. Dalje, hemoglobin u eritrocitima krvnom strujom doprema kiseonik do svih tkiva i ćelija organizma, pa i oka. Direktnim dejstvom hipoksemije i hiperkapnije na zid arteriola, venula i kapilara, nastaje izrazita vazodilatacija uz povećanu permeabilnost zidova usled čega nastaju klinički vidljive promjene na retini. Cilj ovog rada bio je da se utvrdi stepen oftalmoloških promjena na retini kod bolesnika sa hroničnom respiratornom insuficijencijom. Metode. Sprovedena je prospektivna studija koja je obuhvatila 80 bolesnika, 40 sa respiratornom insuficijencijom i 40 oboljelih od hronične opstruktivne bolesti pluća i bronhijalne astme (kontrolna grupa). Oftalmološki pregledi su vršeni direktnom i indirektnom oftalmoskopijom, a po potrebi rađena je i fluoresceinska angiografija. Klinički vidljive promjene na očnom dnu, odnosno retini, kod bolesnika sa hroničnom respiratornom insuficijencijom, klasifikovane su kao blage (dilatacija i tortoznost retinalnih arterija i vena do srednje periferije), umjerene (retinalne hemoragije) i teške (edem optičkog nerva, makularni edem, površna i duboka retinalna krvarenja i venske okluzije). Rezultati. Kod bolesnika sa respiratornom insuficijencijom nađene su promjene na retinalnim krvnim sudovima [kod 18 (45%) lake, kod 13 (32,5%) umjerene i 9 (22,5%) teške], dok kod bolesnika sa hroničnom opstruktivnom bolešću pluća i bronhijalnom astmom (bez respiratorne insuficijencije) promjene nisu nađene. Zaključak. Rezultati ovog istraživanja ukazuju na potrebu oftalmološkog pregleda bolesnika sa respiratornom insuficijencijom. Važno je da se uoče, prepoznaju i kvantifikuju klinički značajne promjene na krvnim sudovima retine. Neophodno je njihovo praćenje i odabiranje adekvatnog terapijskog lečenja u cilju očuvanja vidne funkcije.
Reference
Bogdanovic M. Chronic obstructive insufficiency In: Stefanovic S, editor. Internal medicine. Belgrade: Medicinska knjiga; 1994. p. 523−32. (Serbian)
Durie O, Sekulic S. Disease organs for respiration. In: Manojlovic D, editor. Internal medicine. Belgrade: Zavod za udzbenike i nastavna sredstva; 1998. p. 335−46. (Serbian)
Miladinovic D. Pharmacotherapy chronical respiratory failure and chronic lungs heart. In: Varagic V, Stevanovic M, editors. Pharmacotherapy in pulmology. Belgrade: Elit Medica; 1998. p. 407−23. (Serbian)
Sato T, Oku H, Tsuruma K, Katsumura K, Shimazawa M, Hara H, et al. Effect of hypoxia on susceptibility of RGC-5 cells to ni-tric oxide. Invest Ophtalmol Vis Sci 2010; 51(5): 2575−86.
Gidday JM, Maceren RG, Shah AR, Meier JA, Zhu Y. KATP channels mediate adenosine-induced hyperemia in retina. In-vest Ophtalmol Vis Sci 1996; 37(13): 2624−33.
Hill SN. Chronic respiratory failure and noninvasive ventila-tion. In: Baum GL, editor. Textbook of pulmonary diseases. Philadelphia: Lipincott-Raven; 1998. p. 969−86.
Mitic Milikic M. Chronical respiratory failure. In: Manojlovic D, editor. Internal medicine. Belgrade: Zavod za udzbenike i nas-tavna sredstva; 2009. p. 494−505. (Serbian)
Economopoulou M, Langer HF, Celeste A, Orlova VV, Choi EY, Ma M, et al. Histone H2AX is integral to hypoxia-driven neo-vascularization. Nat Med 2009; 15(5): 553−8.
Fisher OA, Romanchikov IuN, Ignat’eva LP. Effect of local reva-sularization of choroid on ocular tissues and lipid peroxidation in experimental atherosclerotic chorioretinopathy. West Of-talmol 1998; 114(4): 32−5.
Alm A. Ocular circulation. In: Hart WM, editor. Adler's physi-ology od the eye. St Louis, USA: Mosby Year Book; 2011. p. 198−227.
Duker J, Weiter II. Ocular circulation. In: Tasman W, Jaeger EA, editors. Duane's foundations of clinical ophtamology. New York: JB Lippincott Co; 1991. p. 1−34.
Tayyari F, Venkataramen ST, Gilmore ED, Wong T, Fisher J, Hud-son C. The relationship between retinal vascular reactivity and arteriolar diameter in response to metyabolic provocation. In-vest Ophthalmol Vis Sci 2009; 50(10): 4814−21.
Thylefors J, Piitulainen E, Havelius U. Dark adaptation during sys-temic hypoxia induced by chronic respiratory insufficiency In-vest Ophthalmol Vis Sci 2009; 50(3): 1307−12.
Chen B, Guber A, Marom Z. Advance long-term oxygen therapy. RT Intern 1995; 4(1): 55−60.
Schweitzer D, Hammer M, Kraft J, Thamm E, Königsdörffer E, Strobel J. In vivo measurement of the oxygen saturation of retinal vessels in healthy volunteers. IEEE Trans Biomed Eng 1999; 46(12): 1454−65.
Dunskyj MJ, Eriksen E, Dore CJ, Kohner EM. Autoregulation in the human retinal circulation: Assessment using isometric ex-ercise. Laser doppler velocimetry and comuter-assisted image analysis. London: Raven Press; 1996.
Liu X, Wang W, Wang AR, Ning Q, Luo XP. Pathogenesis of retinal neovascularization in a rat model of oxygen fluctua-tions-induced retinopathy. Zhonghua Er Ke Za Zhi 2007; 45(1): 7−13. (Chinese)
Fulton AB, Akula JD, Mocko JA, Hansen RM, Benador IY, Beck SC, et al. Retinal degenerative and hypoxic ischemic disease. Doc Ophthalmol 2009; 118(1): 55−61.
Grippi MA. Pulmonary pathophysiology. Philadelphia: JB Lip-pincott Co; 1998.
Sekulić S. Pulmonary diseases. Belgrade: Elit Medica; 2009. p. 373−84.
Slavkovic V. Pulmonary function. In: Stefanovic S, editor. Internal medicine. Belgrade: Medicinska knjiga; 1994. p. 454−9. (Serbian)
Mitrouska I, Tzanakis N, Siafakas NM. Oxygen therapy in chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir Mon 2006; 11(38): 302−12.
Venkataraman ST, Hudson C, Fisher JA, Rodrigues L, Mardimae A, Flanagan JG. Retinal arteriolar and capillary vascular reactivity in response to isoxic hypercapnia. Exp Eye Res 2008; 87(6): 535−42.
Williams CD, Rizzolo LJ. Remodeling of functional complexes during the development of the outer blood reinal barrier. Anat Rec 1997; 249(3): 380−8.
Zeng XX, Ng YK, Ling EA. Labelling of retinal microglial cells following an intravenose injection of a fluorescent dye into rats of different ages. J Anat 2000; 196(Pt 2): 173−9.