Razvoj programa promocije dobrovoljnog davanja krvi u studenstkoj populaciji Univerziteta u Beogradu
Sažetak
Uvod/Cilj. Imajući u vidu da studenti predstavljaju najprogresivniji deo populacije u svakoj zemlji, Institut za transfuziju krvi Srbije (ITKS) od 2001. realizuje program promocije dobrovoljnog davanja krvi i edukacije volontera na fakultetima u Beogradu. Tokom 2011, ITKS je intenzivirao aktivnosti na Univerzitetu u Beogradu (UB). Cilj ovog rada bio je prikazivanje aktivnosti sprovedenih od 2001. u Odseku za motivaciju dobrovoljnih davalaca krvi, ITKS, koje se odnose na podizanje nivoa svesti o dobrovoljnom davanju krvi u populaciji studenata u Beogradu, motivisanje studenata da postanu dobrovoljni davaoci krvi, povećanje broja davanja krvi na fakultetima UB i povećanje broja davanja krvi u grupi studenata davalaca krvi u odnosu na ukupan broj jedinica krvi koje je ITKS prikupio u Beogradu, sa naglaskom na rezultate u 2013. Metode. Primenjena metodologija prvobitno je bila zasnovana na ohrabrivanju studenata da daju krv kroz diskusije i pripremna predavanja, posle kojih su organizovane akcije davanja krvi. Adekvatna selekcija volontera na fakultetima bila je od suštinskog značaja. Pored prepoznatljivog identiteta, trebalo je da poseduju izražene komunikacione veštine i sposobnost da pozitivno utiču na okruženje. Primenjeni princip zasnivao se na zadržavanju volontera do završetka studija, uključivanju novih volontera svake godine i 1 000 pripremnih predavanja godišnje. Aktivnosti su realizovane putem dva fejsbuk profila, SMS poruka i stalnog informisanja javnosti posredstvom medija. Rezultati. Povećanje prosečnog broja studenata u akcijama davanja krvi uočava se od 2011. kada je prosečan broj studenata u tim akcijama na fakultetima iznosio 39, zatim 43 u 2012. i 46 u 2013. Broj studenata koji su dali krv 2013. povećan je za 21,3 % u poređenju sa podacima iz 2012. Zaključak. Primenjeni program rada značajno je doprineo formiranju budućih dobrovoljnih davalaca koji će redovno davati krv tokom niza godina, a nosi mali rizik od prenošenja markera transfuzijom prenosivih bolesti.
Reference
Weidmann C, Kluter H. Blood collection and donor motivation in Germany. In Vox Sanguines ISBT Science Series. 23rd Regional Congress of the ISBT; 2013 June 2-5; Amsterdam, the Netherlands. Wiley-Blackwell; 2013. 8: p 238-41.
Bednall TC, Bove LL. Donating blood: a meta-analytic review of self reported-reported motivators and deterrents. Transf Med Rev 2011; 25(4): 317−34.
Vučetić D. Selection of blood and haemoproducts donors. In: Balint B, editor. Transfusion Medicine. Belgrade: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva; 2004. p.223−40. (Serbian)
Kort de W, Veldhuizen I. Donor base. In: Kort de W, editor. Do-nor Management Manual. Nijmegen, Netherlands: DOMAINE project; 2010. p.56−80.
Belić B. Blood Donor Guide. 2nd ed. Novi Sad: Assembly of the Atonomous Province of Vojvodina; 2013.
Georgijev Milošević A, Jocić D, Rodić I, Knežević M. Motivation of students blood donors at the Faculty of Pharmacy, University of Belgrade. Bilt Transfuziol 2013; 59(12): 66−71.
Belić B. Become a blood donor. Voluntary Blood Donors Ma-nual. Novi Sad: Assembly of the Atonomous Province of Vojvodina; 2008.
Goodnough LT, Levy HJ, Murphy M. Concepts of blood transfu-sion in adults. Lancet 2013; 381(9880): 1845−54.
Veidhuizen IJ. Blood donor profiling using donation patterns.In Vox Sanguinis ISBT Science Series. 23rd Regional Congress of the ISBT; 2013 June 2-5; Amsterdam, Netherlands: Wiley-Blackwell; 2013; 8: p. 233−37.
Callero PL, Pilliavin JA. Developing a Commitment to Blood Donation: the Impact of Ones First Experience. J Appl Soc Psychol 1983; 13: 1−16.
Pilliavin JA. Why do they give the gift of life? A review of rese-arch on blood donors since 1977. Transfusion 1990; 30(5): 444−59.
Pilliavin JA, Callero PL. Giving blood: The development of an altruistic identity. Baltimore: John Hopkins University Press; 1991.
Council of the European Union. Council Recommendation of 29 June 1998 on the suitability of blood and plasma donors and the screening of donated blood in the European Community. Offic J Eur Comm 1998; L 203: pp.14−26.
Sabu KM, Remya A, Binu VS, Vivek R. Knowledge, Attitude and Practice on Blood Donation among Health Science Students in a University Campus, South India. Online J Health Allied Scs 2011;10(2): 6. Available from: http://www.ojhas.org/issue38/2011-2-6.htm.
Abdullah KA, Aban SB, Abdullah AA, Mohammed SA, Mohannad KA, Tariq AA, et al. Attitude to Blood Donation among Male Students at King Saud University. J Appl Hematol 2013; 4(2): 70−7.
Gader AM, Al Momen AK, Osman A, Al-Hori I. Blood donor potential in Saudi Arabia. The “War and “Peace” experience. Transf Today 2003; 54: 4−6.