RESTRICTIONS TO THE PRINCIPLE OF OPENNESS IN POLISH CIVIL PROCEEDINGS
Ključne reči:
начела судског поступка, начело јавности поступка, затворене седнице, интерна и екстерна транспарентност, ограничења начела јавности поступка
Sažetak
The principle of openness, considered one of the fundamental procedural rules, is deeply rooted in Polish law. It is considered a basic safeguard of securing proper and impartial justice, and due access to the judiciary. It has been legitimated under Article 45 clause 1 of the Constitution of the Republic of Poland, pursuant to which everyone has the right to a fair and public hearing without undue delay by a competent, independent, impartial and independent court of law. The mechanism is reflected in systemic legal provisions regarding the organisation of justice, as well as in the Code of Civil Procedure. While the nature of the principle of openness is not absolute, it has been formally and universally accepted that the rule shall be subjected to no restrictions in judicial proceedings. Contrary to the above, changes to Polish procedural law over the years have resulted in a condition wherein the exception has become a de facto rule. Contemporarily, there are options of adjudicating with the openness principle set aside not only with regard to formal or procedural matters, but merits of the case as well.
The article is intended to present the evolution of the principle of openness in judicial proceedings in Poland, as something akin to a warning to other states against the risk of undermining the essence of that principle despite the formal preservation of the standard in question on systemic and statutory levels alike.
Reference
Błaszczak, Ł. (2021). Powództwo oczywiście bezzasadne (art. 1911 k.p.c.). Warszawa: Wolters Kluwer.
Broniewicz, W., Marciniak, A., Kunicki, I. (2020). Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa: Wolters Kluwer.
Cieślak, S. (2011). System postępowań przyspieszonych w procesie cywilnym po zmianach Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzonych w życie w latach 2008–2010. In: Gudowski, J., Weitz, K. (ed.), Aurea Praxis Aurea Theoria. Księga pamiątkowa ku czci profesora Tadeusza Erecińskiego. vol. 1. (pp. 87-106). Warszawa: LexisNexis.
Dziurda, M. (2022). Czy nadchodzi zmierzch zasady ustności w postępowaniu cywilnym?. Polski Proces Cywilny. 1. 125–148.
Dziurda, M., Gołąb, A., Zembrzuski, T. (2021). European Convention for The Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms. Impact on Polish Law Development. Access to Justice in Eastern Europe. 1. 24-60
Flaga-Gieruszyńska, K. (2016). Jawność zewnętrzna procesu cywilnego – wizja przyszłości. In: Gil, D., Kruk, E. (ed.), Zasada postępowań sądowych w perspektywie ostatnich nowelizacji (pp. 13-28). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Gołąb, A. (2020). Wybrane aspekty zasady jawności w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 4.7.2019 r. In Rylski, P. (ed.), Reforma czy kolejna nowelizacja? Uwagi na tle ustawy z 4.7.2019 r. zmieniającej KPC (pp. 95-129). Warszawa: C.H. Beck.
Gudowski, J. (2017). Laserunkowość postępowania cywilnego. In Laskowska-Hulisz, A., May, J., Mrówczyski, M. (ed.), Honeste Procedere. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Lubińskiemu (pp. 119-129). Warszawa: Wolters Kluwer.
Kostwiński, M. (2019). Merytoryczne rozpoznanie sprawy w procesie cywilnym w ramach konstrukcji odwrócenia sporu. Warszawa: C.H. Beck.
Kościółek, A. (2019). Regulacja prawna apelacji w świetle nowelizacji KPC. Monitor Prawniczy. 21. 1157-1165.
Kościółek, A. (2017), Rozpoznawanie spraw na posiedzeniu niejawnym. In Tomalak, M. (ed.), Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu (pp. 232-241). Warszawa: Wolters Kluwer.
Kościółek, A. (2018). Zasada jawności w sądowym postępowaniu cywilnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
Kruszelnicki, Ś. (1931). Zasady procesu cywilnego według polskiej procedury cywilnej. Głos Sądownictwa. 9. 470-482.
Mendrek, A. (2017). Wyrokowanie na posiedzeniu niejawnym – zagadnienia wybrane. In Tomalak, M. (ed.), Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu (pp. 364-387). Warszawa: Wolters Kluwer.
Miszewski, W. (1933). Jawność w procesie cywilnym w związku z przepisami kodeksu postępowania cywilnego. Nowy Proces Cywilny. 1. 11–18.
Opaliński, B. (2019). Dostęp do informacji publicznej jako emanacja zasady jawności życia publicznego Przegląd Prawa Publicznego. 7-8. 35-43.
Richter, M. (1924). O ustność i jawność. Głos Prawa. 5. 1–7.
Rylski, P. (2020). Zmiany w przepisach o postępowaniu apelacyjnym w świetle modelu apelacji cywilnej. Polski Proces Cywilny. 1. 119–142.
Rylski, P., Zembrzuski, T. (2006). Rozpoznawanie spraw cywilnych na posiedzeniu niejawnym. Przegląd Sądowy. 6. 83–108.
Skibińska, M. (2018). Rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy cywilnej na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 1481 KPC w świetle zasad postępowania cywilnego i treści art. 5 KPC. In Barańska, A., Cieślak, S. (ed.), Ars in vita. Ars in iure. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Jankowskiemu (pp. 151-170). Warszawa: C.H. Beck.
Uliasz, M. (2019), Zasada jawności sądowego postępowania egzekucyjnego w dobie informatyzacji. Warszawa: CH. Beck.
Walasik, M. (2017). Konstytucyjna koncepcja sądowego wymiaru sprawiedliwości. In Laskowska-Hulisz, A., May, J., Mrówczyski, M. (ed.), Honeste Procedere. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Lubińskiemu (pp. 835-865). Warszawa: Wolters Kluwer.
Zembrzuski, T. (2017). Brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym a nadanie sprawie biegu In Laskowska-Hulisz, A., May, J., Mrówczyski, M. (ed.), Honeste Procedere. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Lubińskiemu (pp. 543-558). Warszawa: Wolters Kluwer.
Zembrzuski, T. (2019). Dokąd zmierza apelacja w postępowaniu cywilnym. Przegląd Sądowy. 7-8. 47–71.
Zembrzuski, T. (2018). Formalizm procesowy a skutki wadliwego oznaczenia pisma procesowego spełniającego wymagania środka zaskarżenia. Przegląd Sądowy. 1. 5-22.
Zembrzuski T. (2022). Funkcje i cele egzekucji sądowej. In Jagieła, J., Kulski, R. (ed.), Symbolae Andreae Marciniak dedicatae (pp. 815-825). Warszawa: C.H. Beck.
Zembrzuski, T. (2017). Nieważność postępowania w procesie cywilnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
Zembrzuski, T. (2021). Ograniczenia jawności postępowania w sprawach cywilnych w dobie pandemii – potrzeba chwili czy trwałe rozwiązania?. Forum Prawnicze. 3. 4–18.
Zembrzuski, T. (2021). Powództwo oczywiście bezzasadne a dostęp do ochrony prawnej w postępowaniu cywilnym. In Flaga-Gieruszyńska, K., Flejszar, R., Marszałkowska-Krześ, E. (ed.), Dostęp do ochrony prawnej w sądowym postępowaniu cywilnym (pp. 169-188). Warszawa: C.H. Beck.
Zembrzuski, T. (2017). Pozbawienie możności obrony praw strony w orzecznictwie Sądu Najwyższego In Tomalak, M. (ed.), Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu (pp. 573-608). Warszawa: Wolters Kluwer.
Zembrzuski, T. (2023), Prawda jako wartość sprawiedliwego procesu, Przegląd Sądowy. 7-8. 7-20.
Zembrzuski T. (2023). Remote Court Hearings in Polish Judicial Civil Proceedings – Manifestation of Justice or Aftermath of the Epidemic?. In: Ciobanu, R., Mocanu, V., Iordanov, I.R., Creciun, N. (ed.), The State, Security and Human Rights in the Digital Era. (pp. 140-150). Chișinău: Universitatea de Stat din Moldova.
Zembrzuski, T. (2011). Skarga kasacyjna. Dostępność w postepowaniu cywilnym. Warszawa: LexiNexis.
Broniewicz, W., Marciniak, A., Kunicki, I. (2020). Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa: Wolters Kluwer.
Cieślak, S. (2011). System postępowań przyspieszonych w procesie cywilnym po zmianach Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzonych w życie w latach 2008–2010. In: Gudowski, J., Weitz, K. (ed.), Aurea Praxis Aurea Theoria. Księga pamiątkowa ku czci profesora Tadeusza Erecińskiego. vol. 1. (pp. 87-106). Warszawa: LexisNexis.
Dziurda, M. (2022). Czy nadchodzi zmierzch zasady ustności w postępowaniu cywilnym?. Polski Proces Cywilny. 1. 125–148.
Dziurda, M., Gołąb, A., Zembrzuski, T. (2021). European Convention for The Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms. Impact on Polish Law Development. Access to Justice in Eastern Europe. 1. 24-60
Flaga-Gieruszyńska, K. (2016). Jawność zewnętrzna procesu cywilnego – wizja przyszłości. In: Gil, D., Kruk, E. (ed.), Zasada postępowań sądowych w perspektywie ostatnich nowelizacji (pp. 13-28). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Gołąb, A. (2020). Wybrane aspekty zasady jawności w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 4.7.2019 r. In Rylski, P. (ed.), Reforma czy kolejna nowelizacja? Uwagi na tle ustawy z 4.7.2019 r. zmieniającej KPC (pp. 95-129). Warszawa: C.H. Beck.
Gudowski, J. (2017). Laserunkowość postępowania cywilnego. In Laskowska-Hulisz, A., May, J., Mrówczyski, M. (ed.), Honeste Procedere. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Lubińskiemu (pp. 119-129). Warszawa: Wolters Kluwer.
Kostwiński, M. (2019). Merytoryczne rozpoznanie sprawy w procesie cywilnym w ramach konstrukcji odwrócenia sporu. Warszawa: C.H. Beck.
Kościółek, A. (2019). Regulacja prawna apelacji w świetle nowelizacji KPC. Monitor Prawniczy. 21. 1157-1165.
Kościółek, A. (2017), Rozpoznawanie spraw na posiedzeniu niejawnym. In Tomalak, M. (ed.), Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu (pp. 232-241). Warszawa: Wolters Kluwer.
Kościółek, A. (2018). Zasada jawności w sądowym postępowaniu cywilnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
Kruszelnicki, Ś. (1931). Zasady procesu cywilnego według polskiej procedury cywilnej. Głos Sądownictwa. 9. 470-482.
Mendrek, A. (2017). Wyrokowanie na posiedzeniu niejawnym – zagadnienia wybrane. In Tomalak, M. (ed.), Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu (pp. 364-387). Warszawa: Wolters Kluwer.
Miszewski, W. (1933). Jawność w procesie cywilnym w związku z przepisami kodeksu postępowania cywilnego. Nowy Proces Cywilny. 1. 11–18.
Opaliński, B. (2019). Dostęp do informacji publicznej jako emanacja zasady jawności życia publicznego Przegląd Prawa Publicznego. 7-8. 35-43.
Richter, M. (1924). O ustność i jawność. Głos Prawa. 5. 1–7.
Rylski, P. (2020). Zmiany w przepisach o postępowaniu apelacyjnym w świetle modelu apelacji cywilnej. Polski Proces Cywilny. 1. 119–142.
Rylski, P., Zembrzuski, T. (2006). Rozpoznawanie spraw cywilnych na posiedzeniu niejawnym. Przegląd Sądowy. 6. 83–108.
Skibińska, M. (2018). Rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy cywilnej na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 1481 KPC w świetle zasad postępowania cywilnego i treści art. 5 KPC. In Barańska, A., Cieślak, S. (ed.), Ars in vita. Ars in iure. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Jankowskiemu (pp. 151-170). Warszawa: C.H. Beck.
Uliasz, M. (2019), Zasada jawności sądowego postępowania egzekucyjnego w dobie informatyzacji. Warszawa: CH. Beck.
Walasik, M. (2017). Konstytucyjna koncepcja sądowego wymiaru sprawiedliwości. In Laskowska-Hulisz, A., May, J., Mrówczyski, M. (ed.), Honeste Procedere. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Lubińskiemu (pp. 835-865). Warszawa: Wolters Kluwer.
Zembrzuski, T. (2017). Brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym a nadanie sprawie biegu In Laskowska-Hulisz, A., May, J., Mrówczyski, M. (ed.), Honeste Procedere. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Lubińskiemu (pp. 543-558). Warszawa: Wolters Kluwer.
Zembrzuski, T. (2019). Dokąd zmierza apelacja w postępowaniu cywilnym. Przegląd Sądowy. 7-8. 47–71.
Zembrzuski, T. (2018). Formalizm procesowy a skutki wadliwego oznaczenia pisma procesowego spełniającego wymagania środka zaskarżenia. Przegląd Sądowy. 1. 5-22.
Zembrzuski T. (2022). Funkcje i cele egzekucji sądowej. In Jagieła, J., Kulski, R. (ed.), Symbolae Andreae Marciniak dedicatae (pp. 815-825). Warszawa: C.H. Beck.
Zembrzuski, T. (2017). Nieważność postępowania w procesie cywilnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
Zembrzuski, T. (2021). Ograniczenia jawności postępowania w sprawach cywilnych w dobie pandemii – potrzeba chwili czy trwałe rozwiązania?. Forum Prawnicze. 3. 4–18.
Zembrzuski, T. (2021). Powództwo oczywiście bezzasadne a dostęp do ochrony prawnej w postępowaniu cywilnym. In Flaga-Gieruszyńska, K., Flejszar, R., Marszałkowska-Krześ, E. (ed.), Dostęp do ochrony prawnej w sądowym postępowaniu cywilnym (pp. 169-188). Warszawa: C.H. Beck.
Zembrzuski, T. (2017). Pozbawienie możności obrony praw strony w orzecznictwie Sądu Najwyższego In Tomalak, M. (ed.), Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu (pp. 573-608). Warszawa: Wolters Kluwer.
Zembrzuski, T. (2023), Prawda jako wartość sprawiedliwego procesu, Przegląd Sądowy. 7-8. 7-20.
Zembrzuski T. (2023). Remote Court Hearings in Polish Judicial Civil Proceedings – Manifestation of Justice or Aftermath of the Epidemic?. In: Ciobanu, R., Mocanu, V., Iordanov, I.R., Creciun, N. (ed.), The State, Security and Human Rights in the Digital Era. (pp. 140-150). Chișinău: Universitatea de Stat din Moldova.
Zembrzuski, T. (2011). Skarga kasacyjna. Dostępność w postepowaniu cywilnym. Warszawa: LexiNexis.
Objavljeno
2024/11/19
Broj časopisa
Rubrika
Originalni naučni članak