EVOLUCIJA USTANOVE USVOJENjA OD RIMSKOG DO SAVREMENOG PRAVA

Sažetak

Sažetak: U radu je izvršena analiza evolutivnih promena u konceptu usvojenja od rimskog do savremenog prava. Usvojenje predstavlja prastaru društvenu i pravnu ustanovu koja je tokom vremena menjala pojavne oblike i ciljeve kojima je služila. Tako je u antičkom Rimu usvojenje služilo interesima pater familias-a bez biološkog potomstva. Blagodareći ovom institutu, dolazilo je do produženja porodice i porodičnog kulta usvojitelja, kojima je, u odsustvu prirodnih potomaka, pretilo gašenje. Nakon stagnacije u feudalnoj epohi, ustanova usvojenja je reafirmisana u buržoaskom pravu. Građanski zakonici evropskih zemalja, čiji su pravni sistemi izgrađeni na temeljima rimske pravne tradicije, izvorno su favorizovali interese pojedinaca bez biološke dece, kojima je putem usvojenja omogućeno da produže svoju porodicu, te da na ovako dobijene naslednike prenesu imovinu. Posle ratnih dešavanja kojima je obilovao XX vek, a koja su dovela do rapidnog porasta broja dece bez roditeljskog staranja, koncepcija usvojenja  je radikalno izmenjena, tako da od tog vremena usvojenje prevashodno služi interesima deteta koje se usvaja, i u funkciji je njegovog zbrinjavanja u adoptivnoj porodici. Usvojenje postaje oblik društvene, porodičnopravne zaštite dece bez adekvatnog roditeljskog staranja, i to najpoželjniji vid zbrinjavanja ove kategorije dece, budući da se usvojenik u potpunosti integriše u porodicu usvojitelja, zauzimajući položaj rođenog deteta usvojitelja, pri čemu porodično okruženje obezbeđuje i stimuliše optimalan psihofizički razvoj deteta.