POKUŠAJI DA SE SAČUVAJU PORODIČNE ZADRUGE U PRAKSI KASACIONOG SUDA SRBIJE

Sažetak

Autor u radu vrši istorijskopravnu analizu odluka odeljenja i opšte sednice Kasacionog suda donetih sa ciljem da se u konkretnim slučajevima sačuvaju porodične zadruge od podela i zadružna imovina od usitnjavanja. Iako su donošenjem Srpskog građanskog zakonika 1844. godine zadružne deobe znatno olakšane, ipak je praksa najvišeg suda u godinama nakon usvajanja civilnog kodeksa pokazala da su patrijarhalne porodice i dalje uživale veliki ugled. Tako je u nizu presuda primetan pokušaj da se spreče olake i bezrazložne zadružne podele, bilo kroz restriktivnije tumačenje uslova pod kojima se može tražiti deoba i popis porodičnog imanja, bilo kroz olakšano dokazivanje zadružnog svojstva i otežano ostvarivanje prava na udovički užitak. Najposle, ukoliko bi se zadrugari ipak obratili izbornom sudu u nameri da se podele, nadležni sud bi bio dužan da nastoji da ih odvrati od deobe. Pomenute sudske odluke u kojima je kroz konkretna sporna pitanja izražena težnja da se osigura opstanak patrijarhalnih porodica, i načelan stav koji je Kasacioni sud zauzeo u pogledu zadružnih deoba detaljno su analizirani u radu.