O arhitekturi zanatsko-uslužnih centara Ranka Radovića – stvaranje urbanog ambijenta

Sažetak

U ovom radu se istražuju arhitektonske koncepcije i urbanističke odlike zanatsko-uslužnih centara Ranka Radovića (1935−2005), istaknutog srpskog, crnogorskog i jugoslovenskog arhitekte, urbaniste, projektanta, pedagoga i teoretičara arhitekture, izgrađenih u Beogradu (1968−1972), Šapcu (1982) i Ljigu (1988), kao i njegov urbanističko-arhitektonski predlog uređenja stare pijace i prostora ispod bastiona tvrđave u Novom Pazaru (1986−1987), nastao u okviru istraživanja rekonstrukcije i revitalizacije stare novopazarske čaršije. Pored zapaženih realizacija, kao što su Spomen kuća bitke na Sutjesci (Bosna i Hercegovina), gradska kuća u Aranđelovcu, hotel „Partizanka”, pošta i banka u Vrnjačkoj Banji i rekonstrukcija pozorišta „Atelјe 212” u Beogradu (Srbija), Radovićeva rešenja za zanatsko-uslužne centre u tri grada predstavlјaju specifična promišlјanja arhitekture i urbaniteta u kojima su sublimirana iskustva modernizma, kritički stavovi regionalizma i uticaji postmodernizma, dok je delimično ostvaren predlog uređenja prostora pijace stare čaršije u Novom Pazaru sa grupacijom niskih objekata zanatsko-uslužne namene i montažno-privremenim strukturama, baziran na tradicionalnoj razmeri i novim pristupima u zaštiti i revitalizaciji arhitektonskog i urbanističkog nasleđa. Prilogom proučavanju stvaralaštva Ranka Radovića ovi svojevrsni mikrourbanistički sklopovi analizirani su u kontekstu njegovih teorijskih stavova o savremenoj arhitekturi, urbanizmu i tradiciji, te rad ima za cilј da rasvetli i dokumentuje Radovićev doprinos idejama razvoja novije arhitekture i gradova u Srbiji. Zbog arhitektonske koncepcije i urbanističkih vrednosti zanatsko-uslužnih centara izraženih u idejama efemernosti i promenlјivosti, u radu je dat analitički osvrt i fotodokumetacioni prikaz njihovog postojećeg stanja i sagledani su izazovi u obnovi i revitalizaciji.