Belgrade Memorial Architecture in the „Urbanizam Beograda“ Journal 1969-1981

  • Milja Mladenović Research Trainee, University of Belgrade - Faculty of Architecture
Keywords: memorial architecture, Urbanizam Beograda, urban planning, art in public spaces, places of remembrance in Yugoslavia

Abstract


The topic of the paper is the role of the urban profession in the planning of the memorial complexes and monuments in Belgrade from 1969 to 1981, during which the professional journal Urbanizam Beograda was published. Using articles published in the journal Urbanizam Beograda as its main source the paper will address the stance of the expert public in the decision-making process in the planning of memorials. This includes a review of articles on individual monuments in public spaces, urban development policies, and the most important competitions related to the memorials and monuments written about by different authors in Urbanizam Beograda. Looking at the broader historical context of Yugoslavia and its cultural
policies through the prism of memorial architecture, different processes and key topics that influenced the urban design of the memorial will be addressed, as well as the regard the expert public had for the decision-making process. The research is based on an analysis of expert articles published in Urbanizam Beograda, as well as an analysis of the broader socio-political context of Belgrade, in order to expand understanding of the decisions and stance of the professional public in the period 1969 to 1981. The paper aims to establish a relationship between politics and the profession, as well as to identify the implementation of different planning mechanisms for creating collective memory, recognized in the journal Urbanizam Beograda. The results of the research point to specific articles about public spaces and competitions published in Urbanizam Beograda, in which the professional public had the autonomy to make decisions based on an interdisciplinary approach to planning, which was not always in line with the socio-political situation.

References

Bogdanović, B. 2011. Ukleti neimar. Novi Sad: Mediterran Publishing.

Byford, J. 2011. Staro sajmište: Mesto sećanja, zaborava i sporenja [Staro Sajmište: A site remembered, forgotten, contested]. Belgrade: Beogradski centar za ljudska prava.

Cvetić, M. 2012. Monumentalna memorijalna politička skulptura. U: M. Šuvaković. ur. 2012. Istorija umetnosti u Srbiji XX vek: realizmi i modernizmi oko hladnog rata.

Beograd: Orion Art, Katedra za muzikologiju Fakulteta muzičke umetnosti, 303-322.

Đurović, Đ. 1977. Obeležavanje sadnica u Parku Prijateljstva, Urbanizam Beograda, 38-39. Beograd: Zavod za planiranje razvoja grada Beograda, 58-59.

Horvatinčić, S. 2011. Formalna heterogenost spomeničke skulpture i strategije sjećanja u socijalističkoj Jugoslaviji. Anali galerije Antuna Augustinčića. 31, 81-106.

Horvatinčić, S. 2012-2013. Povijest nemogućeg spomenika: podizanje spomenika žrtvama fašizma u Jajincima. Anali Galerije Antuna Augustinčića XXXII-XXXIII

Horvatinčić, S. 2015. Spomenik, teritorij i medijacija ratnog sjećanja u socijalističkoj Jugoslaviji. Život umjetnosti, 96 (1), 32-59, Available at: https://hrcak.srce.hr/185546 [Accessed: 4.7.2020.]

Horvatinčić, S. 2017. Spomenici iz razdoblja socijalizma u Hrvatskoj – prijedlog tipologije, Disertacija, Sveučilište u Zadru, Available at: https://urn.nsk.hr/urn:nbn:hr:162:258793 [Accessed: 03.07.2020.]

Horvatinčić, S. 2018. Memorial Sculpture and Architecture in Socialist Yugoslavia, U: Stierli, M., Kulić, V. ur. 2018. Toward a Concrete Utopia: Architecture in Yugoslavia 1948-1980. New York: MOMA, 105-111.

Ignjatović, A. 2015. Dva modernizma u dve Jugoslavije: arhitektura i ideologija, 1929-1980, Available at: https://yuhistorija.com/serbian/kultura_religija_txt02.html[Accessed: 21.09.2020.]

Jakir, A. 2019. „Spomenici su prošlost i budućnost.” Politički i administrativni mehanizmi financiranja spomenika za vrijeme socijalističke Jugoslavije. Časopis Za Suvremenu Povijest, 151-182.

Jakovina, T. 2012. Povijesni uspjeh šizofrene države: Modernizacija u Jugoslaviji 1945-1974. U: Kolešnik, Lj. ur. 2012. Socijalizam i modernost. Umjetnost, kultura, politika 1950-1974. Zagreb: Muzej suvremene umjetnosti, 16.

Kabiljo, L. 1973. Spomenik Vladimiru Iljiču Lenjinu u Beogradu. Urbanizam Beograda, 23, 1-2.

Kadijević, A., Popadić, M. ur. 2013. Prostori pamćenja. Beograd: Odeljenje za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.

Karge, H. 2009. Mediated remembrance: Local practices of remembering the Second World War in Tito’s Yugoslavia. European Review of History-revue Europeenne D Histoire,16, 49-62.

Karge, H. 2014. Sećanje u kamenu – okamenjeno sećanje?. Beograd: Biblioteka XX vek.

Krstanovski, M. 1981. Prikaz konkursnog rada za idejno rešenje spomenika Veselinu Masleši u ambijentu ulice Sime Šolaja. Urbanizam Beograda, 63-65. Beograd: Zavod za planiranje razvoja grada Beograda, 198-199.

Kulić, V. 2012. Architecture and Ideology in Socialist Yugoslavia. U: Mrduljaš, M., Kulić, V. ur. 2012. Unfinished Modernisations – Between Utopia and Pragmatism. Zagreb: UHA/CCA, 28.

Kulić, V., Stierli, M. 20. Bogdanović By Bogdanović, New York: MOMA.

Lajbenšperger, N. 2013. Memorijali drugog svetskog rata u službi dnevno-političkih potreba socijalističke Jugoslavije. U: Kadijević, A., M. Popadić, M. ur. 2013. Prostori pamćenja. Beograd: Odeljenje za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.

Lukić, M. 1980. Uređenje i zaštita memorijalnog kompleksa Novog groblja u Beogradu. Urbanizam Beograda, 57. Beograd: Zavod za planiranje razvoja grada Beograda, 35-44.

Manojlović Pintar, O. 2014. Arheologija sećanja. Beograd: Čigoja.

Milinković, S. 1969. Detaljni urbanistički plan groblja na Bežanijskoj kosi u Beogradu. Urbanizam Beograda, 2, 22-23.

Pešterac, A. 2017. Transformacija prostora u mesto: Stalnosti i promene poetičkog dejstva mesta. Doktorska disertacija. Novi Sad: Fakultet Tehničkih nauka.

Putnik, V. 2014. Memorijalna skulptura Miodraga Živkovića. Javni spomenici i spomen obeležja – Kolektivno pamćenje i/ili zaborav (V konferencija). Beograd: Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, 115-124.

Sekulić, J. 1969. Obeležavanje istorijskih mesta iz NOB-a u Beogradu. Urbanizam Beograda, 3, 18-19.

Sekulić, J. 1972. Saopštenje povodom usvajanja novog Generalnog urbanističkog plana. Urbanizam Beograda, 19, 21.

Stamatović Vučković, S. 2014. Kosmološki zapisi: Spomenici u Jasikovcu i Barutani.  Javni spomenici i spomen obeležja – kolektivno pamćenje i/ili zaborav. Beograd: Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

Stipić, D. 2020. Konkurs za podizanje Spomenika jevrejskim borcima i žrtvama fašizma na Sefardskom groblju u Beogradu, 1951-1952. godine. Nasleđe, XXI, 177-190.

Stojanović, B. 1969. Konkurs za idejno rešenje spomenika Kosmajskom partizanskom odredu, Urbanizam Beograda. 5, 24.

Stojanović, B. 1978. Dovršenje spomen-parka Jajinci. Urbanizam Beograda, 53-54, Beograd: Zavod za planiranje razvoja grada Beograda, 37-56.

Stojanović, B. 1981. Revolucionarni lik Beograda 1941-1981. Urbanizam Beograda, 63-65. Beograd: Zavod za planiranje razvoja grada Beograda, 3-10.

Stojanović, B. 1982. Spomenik Marksu i Engelsu u Beogradu, 1956. Urbanizam Beograda, 66-67. Beograd: Zavod za planiranje razvoja grada Beograda, 211-219.

Ugrinović, A. 2019. Nerealizovana prvonagrađena konkursna rešenja Zdenka Kolacija i Marka Mušića za Spomen-park Jajinci. Nasleđe, XX, 169-182.

Vesković, I. 2011. Park prijateljstva u Novom Beogradu. Nasleđe, XII, 203-216.

Vučetić, R. 2016. Monopol na istinu. Beograd: Clio.

Published
2022/12/28
Section
Scientific Articles