Etnofarmakološka upotreba kamilice (Matricaria chamomilla L.) u Pirotskom okrugu u Jugoistočnoj Srbiji

  • Marija Marković Univerzitet u Nišu - Prirodno-matematički fakultet, Departman za biologiju i ekologiju
  • Dejan Pljevljakušić Institut za proučavanje lekovitog bilja „Dr. Josif Pančić”
  • Ksenija Kojičić Univerzitet u Kragujevcu - Fakultet medicinskih nauka, Departman za farmaciju
  • Snežana Cupara Univerzitet u Kragujevcu - Fakultet medicinskih nauka, Departman za farmaciju
DOI: https://doi.org/10.5937/arhfarm70-26986
Ključne reči: Kamilica, Lekovita biljka, Pirotski okrug

Sažetak


Kamilica (Matricaria chamomilla L.) je zeljasta biljka iz familije Asteraceae, koja ima dugu istoriju upotrebe u tradicionalnoj medicini. Prvi pisani izveštaji o kamilici nalazi se u starom Egiptu: zdrobljeni cvetovi kamilice korišćeni su za ublažavanje upala kože, za sprečavanje dermatitisa i za izradu kozmetičkih preparata. Predmet ovog istraživanja bio je ispitati etnofarmakološku primenu kamilice u Pirotskom okrugu. Istraživanje je sprovedeno na osnovu anketiranja stanovništva u četiri opštine: Pirot, Babušnica, Bela Palanka i Dimitrovgrad. Zabeleženo je da je Matricaria chamomilla jedna od deset najpoznatijih lekovitih biljaka u okrugu. Najčešće se koristi u vidu čaja protiv prehlade i protiv stomačnih tegoba, protiv upale grla i za smirenje. U vidu obloga koristi se protiv upala, infekcije i otoka očiju, a u vidu ulja protiv rana i opekotina.

Reference

Marković M. Upotreba hajdučke trave u etnomedicini Pirotskog okruga (jugoistočna Srbija) (Application of yarrow (Achillea millefolium L.) in ethnomedicine of the Pirot County (southeastern Serbia)). Arh farm. 2019; 69:839-859.

Stankov Jovanović V, Šmelcerović A, Smiljić M, Ilić M, Marković M. Ethnopharmacological application of St. John’s wort in Pirot county (Etnofarmakološka primena kantariona u Pirotskom okrugu), Pirotski zbornik. 2018;43:141-6.

Mihajlov M, Milojević B. Farmakognozijska karta okoline Pirota. Zbornik radova Simpozijuma „Stogodišnjica Flore okoline Niša”, Univerzitet u Nišu, Tehnološki fakultet u Leskovcu. Podružnica Srpskog biološkog društva, Niš. 1985; 145-55.

Milojević B, Mihajlov M. Narodna terminologija lekovitog bilja u okolini Pirota. Zbornik radova Simpozijuma „Stogodišnjica Flore okoline Niša, Univerzitet u Nišu, Tehnološki fakultet u Leskovcu. Podružnica Srpskog biološkog društva, Niš. 1985; 167-80.

Ranđelović N, Sotirov S, Stamenković V, Redžepi F, Ranđelović V, Zlatković B. Lekovito bilje subregiona Pirot. Zbornik radova Tehnološkog fakulteta u Leskovcu, 1991;7/8:29-33.

Mаrković M., Pаvlović-Murаtspаhić D., Mаtović M., Mаrković A, Stаnkov-Jovаnović V. Aromatic Flora of the Vidlič Mountain. Biotechnol Biotec Eq. 2009;23(2):1225-9.

Marković M, Matović M, Pavlović D, Zlatković B, Marković A, Jotić B, Stankov-Jovanović V. Resources of medicinal plants and herbs collector’s calendar of Pirot County (Serbia). Biologica Nyssana. 2010;1(1-2):9-21.

Marković M, Rakonjac Lj, Nikolić B. Lekovito bilje Pirotskog okruga. Beograd: Institut za šumarstvo; 2020. 173 p.

Gajić M. Rod Matricaria L. In: Josifović M., editor. Flora SR Srbije VII: Srpska akademija nauka i umetnosti, Odeljenje prirodno-matematičkih nauka, Beograd; 1975; p. 110-3.

Sharifi-Rad M, Nazaruk J, Polito L, Morais-Braga BFM, Rocha EJ, Coutinho MDH. et al. Matricaria genus as a source of antimicrobial agents: From farm to pharmacy and food applications. Microbiol Res. 2018;215: 76-88. DOI: 10.1016/j.micres.2018.06.010.

Sarić M. Matricaria chamomilla L. In: Sarić M. editor. Lekovite biljke SR Srbije. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti, Odeljenje prirodno-matematičkih nauka, Posebna izdanja, Vol. DXCVIII, No. 65; 1989; p. 359-61.

Tasić S, Šavikin Fodulović K, Menković N. Vodič kroz svet lekovitog bilja. Beograd: Samostalno izdanje. 98 p.

Jančić R, Stošić D, Mimica-Dukić N, Lakušić B. Aromatične biljke Srbije, Beograd – Gornji Milanovac: NIP Dečje novine; 1995; p. 263-5.

Shoara R, Hashempur MH, Ashraf A, Selehi A, Dehshshri S, Habibagahi Z. Efficacy and safety of topical Matricaria chamomilla L. (chamomile) oil for knee osteoarthritis: a randomized controlled clinical trial. Complementary Therapies in Clinical Practice 2015; 21:181-7.

Europaean Medicines Agency, Science Medicine Health. Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC). European Union herbal monograph on Matricaria recutita L., flos.; 2015, 7 July. EMA/HMPC/55843/2011 https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-monograph/final-european-union-herbal-monograph-matricaria-recutita-l-flos_en.pdf

Dajić Stevanović Z, Petrović M, Aćić S. Ethnobotanical Knowledge and Traditional Use of Plants in Serbia in Relation to Sustainable Rural Development. In: Pieroni A, Quave C. editors. Ethnobotany and Biocultural Diversities in the Balkans. Springer, New York; 2014; p. 229-52.

Jarić S, Popović Z, Mačukanović-Jocić M, Đurđević L, Mijatović, L., Karadžić B. et al. An ethnobotanical study of the usage of wild medicinal herbs from Kopaonik Mountain (Central Serbia), J Ethnophalmacol 2017;111:160-75.

Zlatković B, Bogosavljević S. Taxonomic and pharmacological valorization of the medicinal flora in Svrljiški Timok gorge (Eastern Serbia). Facta Universitatis Series: Medicine and Biology 2014;16(2):7686.

Janaćković P, Gavrilović M, Savić J, Marin P, Dajić Stevanović Z. Traditional knowledge of plant use from Negotin Krajina (Eastern Serbia): An ethnobotanical study, Indian J Tradit Know. 2019;18(1):25-33.

Objavljeno
2020/08/24
Broj časopisa
Vol. 70 Br. Notebook 4 (2020): Arhiv za farmaciju
Rubrika
Kratko saopštenje
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).