Validacija brze i jednostavne hromatografske metode za simultanu kvantifikaciju nivoa sertralina, escitaloprama, risperidona i paliperidona u humanoj plazmi

  • Aleksandra Jeremić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za fiziologiju
  • Filip Milosavljević Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za fiziologiju
  • Sandra Vladimirov Univerzitet u Beogradu - Farmaceutski fakultet, Katedra za medicinsku biohemiju
  • Bojan Batinić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za fiziologiju
  • Bojan Marković Univerzitet u Beogradu - Farmaceutski fakultet, Katedra za farmaceutsku hemiju
  • Marin Jukić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za fiziologiju
Ključne reči: sertralin, escitalopram, risperidon, paliperidon, HPLC-MS/MS

Sažetak


Simultana kvantifikacija većeg broja psihijatrijskih lekova je važna za terapijsko praćenje psihijatrijskih pacijenata. Takođe, od značaja iz praktičnih razloga bi bilo da metoda bude jednostavna, laka za izvođenje i da ne zahteva puno vremena. Uzorak plazme (200 µl) je deproteinizovan i izvršeno je hromatografsko razdvajanje lekova na ZORBAX Eclipse XDB-Phenyl koloni sa mobilnom fazom sačinjenom od acetonitrila i vodenog rastvora 0,1% mravlje kiseline (60:40, v/v). Maseni spektri snimani su u MRM modu korišćenjem izvora sa elektrosprej pozitivnom jonizacijom i tandemske masene detekcije. Ispitivani opseg koncentracija bio je 2–256 ng/ml za sve analizirane lekove, osim za escitalopram, gde je bio 8-256 ng/ml. Kontrolni uzorci su pripremani u kvintuplikatu u tri relevantne koncentracije za svaki lek. Determinacioni koeficijenti (R2) bili su veći od 0,99, dok su relativna razlika između nominalnih i merenih koncentracija (RV) i koeficijent varijacije (CV) bili manji od 15% za sve analite. Metoda tečne hromatografije visokih performansi uparena sa tandem masenim detektorom (HPLC-MS/MS) je validirana u pogledu selektivnosti, linearnosti, tačnosti, preciznosti, efekata matriksa i stabilnosti za simultano određivanje sertralina, escitaloprama, risperidona i paliperidona u humanoj plazmi. Metoda zahteva malu zapreminu uzorka (200 µl), kratke pripreme uzorka (3 sata) i kratko vreme trajanja pojedinačnog merenja (4 minuta).

 

Reference

Kessler RC, Wang PS. The descriptive epidemiology of commonly occurring mental disorders in the United States. Annu Rev Public Health. 2008;29:115-29.

Leucht S, Crippa A, Siafis S, Patel MX, Orsini N, Davis JM. Dose-response meta-analysis of antipsychotic drugs for acute schizophrenia. Am J Psychiatry. 2020;177(4):342-53.

Leucht S, Cipriani A, Spineli L, Mavridis D, Orey D, Richter F, et al. Comparative efficacy and tolerability of 15 antipsychotic drugs in schizophrenia: a multiple-treatments meta-analysis. Lancet. 2013; 382(9896):951-62.

Milosavljevic F, Bukvic N, Pavlovic Z, Miljevic C, Pešic V, Molden E, et al. Association of CYP2C19 and CYP2D6 Poor and Intermediate Metabolizer Status With Antidepressant and Antipsychotic Exposure: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Psychiatry. doi:10.1001/jamapsychiatry.2020.3643.

Heimke C. Concentration-Effect Relationships of Psychoactive Drugs and the Problem to Calculate Therapeutic Reference Ranges. Ther Drug Monit. 2019;41(2):174-9.

Jukic MM, Haslemo T, Molden E, Ingelman-Sundberg M. Impact of CYP2C19 Genotype on Escitalopram Exposure and Therapeutic Failure: A Retrospective Study Based on 2,087 Patients.Am J Pcychiatry. 2018;175(5):463-70.

Bråten LS, Haslemo T, Jukic MM, Ingelman-Sundberg M, Molden E, Kringen MK. Impact of CYP2C19 genotype on sertraline exposure in 1200 Scandinavian patients. Neuropsychopharmacology. 2020;45(3):570-6.

Jukic MM, Smith RL, Haslemo T, Molden E, Ingelman-Sundberg M. Effect of CYP2D6 genotype on exposure and efficacy of risperidone and aripiprazole: a retrospective, cohort study.Lancet Psychiatry. 2019;6(5):418-26.

Choong E, Rudaz S, Kottelat A, Guillarme D Veuthey JL Eap CB. Therapeutic drug monitoring of seven psychotropic drugs and four metabolites in human plasma by HPLC-MS. Pharm. Biomed. Anal. 2009;50(5):1000-8.

Kirchherr H, Kuhn-Velten WN. Quantitative determination of forty-eight antidepressants and antipsychotics in human serum by HPLC tandem mass spectrometry: a multi-level, single-sample approach. J Chromatogr B Analyt Technol Biomed Life Sci. 2006;843(1):100-13.

Juan H, Zhiling Z, Huande L. Simultaneous determination of fluoxetine, citalopram, paroxetine, venlafaxine in plasma by high performance liquid chromatography-electrospray ionization mass spectrometry (HPLC-MS/ESI). J Chromatogr B Analyt Technol Biomed Life Sci. 2005;820(1):33-9.

Zhou Z, Li X, Li K, Xie Z, Cheng Z, Peng W et al. Simultaneous determination of clozapine, olanzapine, risperidone and quetiapine in plasma by high-performance liquid chromatography-electrospray ionization mass spectrometry J Chromatogr B Analyt Technol Biomed Life Sci. 2004;802(2):257-6.

Jiang KT, Rong Z, Peng L, Chen B, Xie Y, Chen C, et al. Simultaneous determination of citalopram and its metabolite in human plasma by LC–MS/MS applied to pharmacokinetic study. Journal of Chromatography B. 2010;878(5-6):615–9.

Objavljeno
2021/10/11
Rubrika
Originalni naučni rad