DIJABETES U SRBIJI: TRENDOVI U POTROŠNJI ANTIDIJABETIKA OD 2012. DO 2021. GODINE

  • Aleksandar Jovanović Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Katedra Farmacija
  • Ana Kundalić Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Katedra Farmacija
  • Bojana Miladinović Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Katedra Farmacija
  • Predrag Džodić Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Katedra Farmacija
  • Aleksandra Catić-Djordjević Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Katedra Farmacija
  • Dušanka Krajnović Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za socijalnu farmaciju i farmaceutsko zakonodavstvo
  • Ivana Tadić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za socijalnu farmaciju i farmaceutsko zakonodavstvo

Sažetak


Kao jedan od najvećih javnozdravstvenih izazova diabetes mellitus predstavlja razlog konstantnog unapređenja farmakoterapije (1). Savremena terapija diabetes mellitus-a može promeniti tok bolesti, prevenirati komplikacije i doprineti uštedi u zdravstvu (2). Cilj rada bio je da se analizira potrošnja antidijabetika u Srbiji, u periodu od 2012. do 2021. godine i usklađenost sa preporukama Nacionalnog vodiča. Podaci o potrošnji antidijabetika prikupljeni su iz publikacija Agencije za lekove i medicinska sredstva Srbije. Za svaki internacionalni nezaštićen naziv (INN), praćena je potrošnja izražena u standardizovanoj jedinici - definisanoj dnevnoj dozi na 1000 stanovnika u danu (DDD/1000 stanovnika/dan). Najveća potrošnja antidijabetika tokom ispitivanog perioda primećena je 2020. godine, dok je najniža bila 2012. godine. Potrošnja antidijabetika u 2021. godini iznosila je 92,18 DDD/1000 stanovnika/dan što je za 23,73% više u odnosu na 2012. godinu. Među ovom grupom lekova dominira upotreba oralnih antidijabetika koji se u proseku primenjuju 4,45 puta više u odnosu na insulin i analoge. Najzastupljeniji lekovi u ukupnoj potrošnji antidijabetika do 2017. godine bili su sulfonamidi i derivati sulfonilureje kada su u proseku činili 43,39%. Nakon 2017. godine prvo mesto po potrošnji zauzima metformin, čiji udeo u ukupnoj potrošnji antidijabetika dostiže 48,75% u 2021. godini. Potrošnja novih oralnih antidijabetika je veoma mala i ne prelazi 0,1% ukupne potrošnje tokom ispitivanog perioda. Ipak najveći porast je primećen u upotrebi inhibitora natrijum-glukoznog kotransportera 2 (SGLT2) (3,19 DDD/1000 stanovnika/dan u 2021. godini nasuprot 0,001 DDD/1000 stanovnika/dan u 2015. godini). Rastući trend potrošnje posebno je izražen kod metformina i SGLT2 inhibitora. Rezultati ukazuju na usklađenost primene antidijabetika sa preporukama Nacionalnog vodiča.

Reference

1.      Suryasa IW, Rodríguez-Gámez M, Koldoris T. Health and treatment of diabetes mellitus. International Journal of Health Sciences. 2021;5(1).

2.      Ceriello A, Prattichizzo F, Phillip M, Hirsch IB, Mathieu C, Battelino T. Glycaemic management in diabetes: old and new approaches. Lancet Diabetes Endocrinol. 2022;10(1):75-84.

Objavljeno
2023/10/25
Broj časopisa
Vol. 73 Br. Suppl. 4 (2023): Arhiv za farmaciju - Treći naučni simpozijum SFUS
Rubrika
Poster prezentacije
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).