Primena proširenog termodinamičkog pristupa za opisivanje efekta katjona haotropnih agenasa i modifikatora jonske jačine na retenciono ponašanje protonovanih analita baznih osobina u haotropnoj hromatografiji

  • Kostas Gkountanas Laboratory of Pharmaceutical Analysis, Faculty of Pharmacy, National and Kapodistrian University of Athens, Athens, Greece
  • Milena Rmandić Univerzitet u Beogradu - Farmaceutski fakultet, Katedra za analitiku lekova, Beograd, Srbija
  • Ana Protić Univerzitet u Beogradu - Farmaceutski fakultet, Katedra za analitiku lekova, Beograd, Srbija
  • Anđelija Malenović Univerzitet u Beogradu - Farmaceutski fakultet, Katedra za analitiku lekova, Beograd, Srbija
  • Yannis Dotsikas Laboratory of Pharmaceutical Analysis, Faculty of Pharmacy, National and Kapodistrian University of Athens, Athens, Greece
DOI: https://doi.org/10.5937/arhfarm75-59346
Ključne reči: prošireni termodinamički pristup, haotropna hromatografija, retenciono ponašanje, efekat katjona

Sažetak


U ovom radu, primenjen je prošireni termodinamički pristup kako bi se kvantitativno objasnio efekat katjona haotropnih agenasa i modifikatora jonske jačine, u sistemima varijabilne (vI) i konstantne jonske jačine (cI) na retenciono ponašanje 23 potpuno protonovana analita baznih osobina. Sprovedeno je devet  serija eksperimenata (pri tri pH vrednosti za NaPF6, KPF6 i NH4PF6) sa vI i devet serija eksperimenata (pri tri pH vrednosti za NaPF6, KPF6 i NH4PF6) sa jonskom jačinom koja je održavana konstantnom sa NaCl, KCl i NH4Cl. Eksperimentalno određeni retencioni faktori modelovani su primenom proširenog termodinamičkog pristupa i objašnjeni su procesi koji se odigravaju na stacionarnoj fazi i u mobilnoj fazi, kao i njihov uticaj na retenciju u ispitivanim sistemima haotropne hromatografije. Pokazalo se da je, i u vI i u cI sistemima, formiranje jonskih parova na stacionarnoj fazi dominantno u odnosu na formiranje jonskih parova u mobilnoj fazi. U sistemima KPF6_vI ove interakcije sa stacionarnom fazom bile su još izraženije nego u drugim sistemima. Iako su i K+ i NH4+ haotropne prirode, formiranje jonskih parova na stacionarnoj fazi je favorizovano prisustvom NH4+ samo pri visokim koncentracijama ovog katjona kao što je u cI sistemima.

Reference

Cecchi T. Ion-Pair Chromatography and Related Techniques. Boca Raton: CRC Press; 2009.

Cecchi T. Chaotropic Chromatography. Adv Chromatogr. 2024;60:1–43.

Cecchi T, Pucciarelli F, Passamonti P. Extended thermodynamic approach to ion interaction chromatography. Anal Chem. 2001;73:2632–9.

Cecchi T, Passamonti P. Retention mechanism for ion-pair chromatography with chaotropic reagents. J Chromatogr A. 2009;1216:1789–97.

Cecchi T, Passamonti P. Erratum to “Retention mechanism for ion-pair chromatography with chaotropic reagents” [J. Chromatogr. A 1216 (2009) 1789–1797]. J Chromatogr A. 2009;1216:5164.

Ståhlberg J. Ion-Pair Chromatography and Related Techniques. J Am Chem Soc. 2010;132(5):1732.

Vemić A, Kalinić M, Čolović J, Erić S, Malenović A. Recent Progress in Fundamental Understanding and Practice of Chaotropic Chromatography. Adv Chromatogr. 2017;54:1–41.

Čolović J, Kalinić M, Vemić A, Erić S, Malenović A. Influence of the mobile phase and molecular structure parameters on the retention behavior of protonated basic solutes in chaotropic chromatography. J Chromatogr A. 2017;1511:68–76.

Gkountanas K, Rmandić M, Protić A, Malenović A, Dotsikas Y. Investigation of different counterions and molecular structure effect on the retention behavior of protonated basic solutes in chaotropic chromatography. Adv Chromatogr. doi: 10.1556/1326.2025.01341.

Cecchi T. Use of lipophilic ion adsorption isotherms to determine the surface area and the monolayer capacity of a chromatographic packing, as well as the thermodynamic equilibrium constant for its adsorption. J Chromatogr A. 2005;1072:201–6.

Kazakevich IL. Snow NH Adsorption behavior of hexafluorophosphate on selected bonded phases. J Chromatogr A. 2006;1119:43–50.

StatSoft, Inc. STATISTICA (Data Analysis Software System), Version 7. Tulsa (OK): StatSoft, Inc; 2009.

Cecchi T, Pucciarelli F, Passamonti P, Cecchi, P. The dipole approach to ion interaction chromatography of zwitterions. Chromatographia. 2001;54:38–44.

Cecchi T, Pucciarelli F, Passamonti P. Extended Thermodynamic Approach to Ion Interaction Chromatography: Effect of the Electrical Charge of the Solute Ion. J Liq Chromatogr Rel Technol. 2004;27(1):1–15.

Objavljeno
2025/12/25
Broj časopisa
Vol. 75 Br. Notebook 6 (2025): Arhiv za farmaciju
Rubrika
Originalni naučni rad
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).