RELACIJE ANTROPOMETRIJSKIH PARAMETARA I MOTORIČKH UMEĆA UČENICA U PREDADOLESCENTNOM PERIODU

Sažetak

Cilj istraživanja je bio ispitivanje relacija između morfoloških obeležja i motoričkih umeća  kod učenica u predadolescenciji. U ovoj studiji preseka, prigodni uzorak od N = 162 predstavljale su devojčice V razreda osnovne škole (AS = .11.24 godina, SD = .86), a primenjeno je 16 mernih instrumenata za procenu antropometrijskih karakteristika i baterija od sedam testova za procenu  motoričkih znanja. Nalazi su pokazali da dva skupa manifestnih varijabli na latentnom nivou, linearno korelirana preko jedne statistički značajne kanoničke funkcije, koja na nivou značajnosti od p ≤ .01 objašnjava 42 % proporcije zajedničke varijanse. Ekstrahovani par kanoničkog faktora u antropometrijskom prostoru, determinisao je ortogonalne linearne kombinacije varijabli latentnih dimenzija (potkožno masno tkivo, voluminoznost i mase tela, transverzalna dimenzionalnost skeleta i longitudinalna dimenzionalnost skeleta), dok ga je u motoričkom prostoru determinisao mehanizam motoričkih znanja učenica. Rezultati su signalizirali da ispitanice koje su ostvarile veće ocene u testovima motoričkih znanja (brzo trčanje na 60 m iz niskog starta, stoj na rukama uz vertikalnu površinu, skok uvis prekoračnom tehnikom „škare“, pad napred preko ramena u dominantnu stranu, šut s tla osnovnom tehnikom, šut jednom rukom sa grudi iz mesta i odbijanje lopte vrhovima prstiju  iz srednjeg odbojkaškog stava)  imale niže kanoničke koeficijente u merama potkožnog masnog tkiva i voluminoznosti tela, i obratno. Indikatori redundancije upućuju da varijabilitet motoričkih testova zavisi od varijabiliteta antropometrijskih mera, tj. da se sistemom ispitivanih antropometrijskih varijabli može predvideti 15,23% zajedničke varijanse motoričkih varijabli, a sistemom motoričkih umeća 19,26 % varijabiliteta morfoloških varijabli. Dobijeni signifikantni nalazi skrenuli su pažnju na to da slabiju manifestaciju motoričkih znanja generiše zajednička varijansa endomorfnog tipa kao remetilački faktor telesne konstitucije u populaciji učenica.