MOTIVACIJA ZA UČENJE
Sažetak
Motivacija za učenje je povezana sa školskim uspehom, pozitivnim stavovima prema školi, većim zadovoljstvom učenika i nastavnika i sa boljom disciplinom. U razvoju koncepta, motivacija je posmatrana kao crta ličnosti ili stanje koje zavisi od situacije ili kao kombinacija crta i stanja. Osnovna podela koju su teoretičari isticali je razlika između intrinzičke i ekstrinzičke motivacije. Budući da većina aktivnosti nisu ni potpuno intrinzički ni ekstrinzički motivisane, javlja se ideja o postojanju kontinuuma na kome se naše aktivnosti nalaze, između potpuno intrinzički do potpuno ekstrinzički motivisanih, ili se intrinzička i ekstrinzička motivacija posmatraju kao dva nezavisna uzroka sa mogućnošću istovremenog delovanja. U ovom radu su prestavljeni osnovni teorijski koncepti motivacije i praktične implikacije u nastavnom procesu i to: bihejvioristički pristup motivaciji, Maslovljeva hijerarhija motiva, teorija samoodređenosti, teorija optimalnog iskustva, teorija očekivanja i vrednosti, teorije cilja, implicitne teorije o sposobnosti, teorija atribucije, uverenja o samoefikasnosti, teorija o samovrednosti kao i važnost interesovanja za ono što se uči. Većina teorija naglašava važnost unutrašnje motivacije, dok istraživanja i realnost školskih sistema pokazuju da je ponekad potrebno osloniti se na ekstrinzičke motive i koristiti sisteme nagrađivanja. Mnogo je razloga zašto učenici uče. Lični interesi, radoznalost i unutrašnja potreba za znanjem verovatno su najjači pokretači za bavljenje određenom aktivnošću. Važno je razvijati i negovati radoznalost, interesovanja i želju za učenjem što više različitih oblasti.
Reference
1. Alispahić, S. (2012). Intrinzična motivacija i samodeterminacija u obrazovnom okruženju. Didaktički putokazi, 62, 86-90.
2. Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
3. Bojović, I. (2017). Podsticanje motivacije učenika za učenje u nastavnom procesu. Универзитет у Београду.
4. Brophy, J. (2015). Kako motivisati učenike da uče. Beograd: Clio.
5. Covington, M. V. (2000). Goal theory, motivation, and school achievement: An integrative review. Annual review of psychology, 51(1), 171-200.
6. Csikszentmihalyi, Mihaly (1990). Flow: The Psychology of Optimal Experience. Harper & Row.
7. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (Eds.). (2004). Handbook of self-determination research. University Rochester Press.
8. Koludrović, M., & Reić Ercegovac, I. (2013). Motivacija i školski uspjeh: dobne i spolne razlike u ciljnim orijentacijama. Napredak: časopis za interdisciplinarna istraživanja u odgoju i obrazovanju, 154(4), 493-509.
9. Lalić-Vučetić, N. (2007). Podsticanje učenika pohalom i nagradom. Beograd: Institut za pedagoška istraživanja.
10. Lalić-Vučetić, N. Z. (2015). Postupci nastavnika u razvijanju motivacije učenika za učenje. Univerzitet u Beogradu
11. Maslow, A. H. (1954). Motivation and personality. Harpers.
12. Pajević, A. D., & Fehratović, M. H. (2019). Motivation and learning. Zbornik radova Učiteljskog fakulteta Prizren-Leposavić, (13), 169-184.
13. Trebješanin, Ž. (2000). Rečnik psihologije. Beograd: Stubovi kulture.
14. Tulić, E. (2015). Poticanje motivacije i optimizma kod nominalno nadarednih učenika upotrebom računarske tehnologije u osnovnoj školi. Novi Muallim, (63), 63-72.
15. Weiner, B. (1985). An attributional theory of achievement motivation and emotion. Psychological review, 92(4), 548.
16. Woolfolk, A., Hughes, M., Walkup, V. (2014). Psihologija u obrazovanju II. Beograd: Clio
17. Živčić-Bećirević, I., Smojver-Ažić, S., & Martinac Dorčić, T. (2015). Odrednice odugovlačenja u akademskom kontekstu. Društvena istraživanja: časopis za opća društvena pitanja, 24(1), 47-67.