MUSKULOSKELETNI POREMEĆAJI U POPULACIJI STUDENATA STOMATOLOGIJE UNIVERZITETA U NIŠU, SRBIJA

Jelena Popović; Marija Daković Bjelaković; Marija Nikolić; Aleksandar Mitić; Nenad Stošić; Radomir Barac; Antonije Stanković; Aleksandra Milovanović

doi:10.5937/gads56-45983

Jelena Popović Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Klinika za dentalnu medicinu, Odeljenje za Bolesti zuba i endodonciju https://orcid.org/0000-0001-5558-1066
Marija Daković Bjelaković Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Institut za anatomiju https://orcid.org/0000-0003-1118-6114
Marija Nikolić Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Klinika za dentalnu medicinu, Odeljenje za Bolesti zuba i endodonciju https://orcid.org/0000-0002-5202-7497
Aleksandar Mitić Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Klinika za dentalnu medicinu, Odeljenje za Bolesti zuba i endodonciju https://orcid.org/0000-0002-9137-8441
Nenad Stošić Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Klinika za dentalnu medicinu, Odeljenje za Bolesti zuba i endodonciju https://orcid.org/0000-0003-4792-7375
Radomir Barac Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Klinika za dentalnu medicinu, Odeljenje za Bolesti zuba i endodonciju https://orcid.org/0000-0002-6764-122X
Antonije Stanković Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet https://orcid.org/0009-0004-5873-774X
Aleksandra Milovanović Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet

DOI: https://doi.org/10.5937/gads56-45983

Ključne reči: Muskuloskeletni poremećaji, stomatologija, studenti, ergonomija

Sažetak

Muskuloskeletni poremećaji (MSP) se karakterišu pojavom nelagodnosti, povremenog ili trajnog bola u zglobovima, mišićima, tetivama i drugim mekim tkivima izazvanih ponavljanjem određenih telesnih pokreta ili neugodnim i forsiranim telesnim držanjem. Stomatologija se smatra profesijom visokog rizika za razvoj ovih poremećaja. Cilj istraživanja je bio da se ispita pojava MSP u populaciji studenata stomatologije Medicinskog fakulteta Univerziteta u Nišu, Srbija. U istraživanju je učestvovalo 170 studenata stomatologije. U cilju ispitivanja pojave i distribucije MSP studenti su popunjavali modifikovani Nordijski upitnik. Rezultati su pokazali da 70,6 % studenata pati od MSP. MSP su bili gotovo jednako zastupljeni u oba pola (69,7% kod muškaraca i 71,1% kod žena). Najčešća lokalizacija bola bila je u predelu gornjeg dela leđa u 32,3% slučajeva. Ukupno 54,1% studenata se izjasnilo da je intenzitet bola bio umeren i da u 41,2% slučajeva traje koliko i rad sa pacijentom. U 49,4% slučajeva bol ne utiče na praktični rad, a kao meru olakšanja tegoba u 53,3% slučajeva studenti upražnjavaju odmor. MSP se javljaju već na prvim godinama studija i imaju tendenciju intenziviranja sa dužinom studija. Obzirom da se muskuloskeletni bol javlja već u ranom periodu studentske prakse neophodno je baviti se proučavanjem ergonomskih faktora koji su od velikog značaja za pojavu i intenziviranje ovih poremećaja.

Reference

Bruers, J., Trommelen, L.M., Hawi, P., Brand, H.S. (2017) Musculoskeletal disorders among dentists and dental students in the Netherlands. Nederlands tijdschrift voor tandheelkunde, 124 11, 581-587.

Crawford, J.O. (2007) The Nordic Musculoskeletal Questionnaire. Occup Med, 57, 300–301.

Deka, N. (2016) Evaluation od ergonomics and musculoskeletal disorders among post-graduate dental students. Int J Appl Dent Sci, 2, 16-18.

Hashim, R., Salah, A., Mayahi, F., Hashim, S.H. (2021) Prevalence of postural musculoskeletal symptoms among dental students in United Arab Emirates. BMC Musculoskelet Disord, 22, 30.

Hendi, O.M., Alturkistani, L.H., Bajaber, A.S., Alhamoud, M.A., Mahfouz, M.E., Mahmoud, Mahfouz, M.E. (2021) Prevalence of musculoskeletal disorder and its relation to stress among Medical student at Taif University, Saudi Arabia. Int J Prev Med, 12, 98.

Felemban, R.A., Sofi, R.A., Alhebshi, S.A., Alharbi, S.G., Farsi, N.J., Fahad, H., Abduljabbar, F.H., Farsi, J.M.A. (2021) Prevalence and Predictors of Musculoskeletal Pain Among Undergraduate Students at a Dental School in Saudi Arabia. Clin Cosmet Investig Dent, 13, 39–46.

Kuorinka, I., Jonsson, B., Kilbom, A. et al. (1987) Standardized Nordic questionnaires for the analysis of musculoskeletal symptoms. Appl Ergon, 18, 233–237.

Lietz, J., Ulusoy, N., Nienhaus, A. (2020) Prevention of Musculoskeletal Diseases and Pain among Dental Professionals through Ergonomic Interventions: A Systematic Literature Review. Int J Environ Res Public Health, 17, 3482.

Longridge, N.N., Panju, R., Fox, K. (2020) Work-Related Musculoskeletal Disorders in Dental Students: A Cross-Sectional, Pilot Study from a UK University Teaching Hospital. J Musculoskelet Disord Treat, 6, 079.

Madadizadeh, F., Vali, L., Rafiei, S., Akbarnejad, Z. (2017) Risk factors associated with musculoskeletal disorders of the neck and shoulder in the personnel of Kerman University of Medical Sciences. Electron Physician, 9, 4341-4348.

Presoto, C.D., Wajngarten, D., Garcia, P.P.N.S. (2016) Risk factors of musculoskeletal disorders in dental students – a qualitative study. Br J Med Medic Res, 18, 1-9.

Rising, D.W., Bennet, B.C., Hursh, K., Plesh, O. (2005) Reports of body pain in a dental student population. J Am Dent Assoc, 136, 81-86.

Sezer, B., Kartal, S., Sıddıkoğlu, D., Kargül, B. (2022) Association between work-related musculoskeletal symptoms and quality of life among dental students: a cross-sectional study. BMC Musculoskelet Disord, 23, 41.

Silva, V., Pinho, M.E., Vaz, M. (2016) Musculoskeletal pain and physical workload among dental students. https://www.researchgate.net/publication/299532965, DOI: 10.1201/b21172-39

Stambaugh, J.E., Calleros, C., Siegel, P., Nathe C. (2021) Evaluating the Prevalence of Musculoskeletal Neck Pain in Dental Hygiene Students. J Dent Hyg, 95, 58-62.

Thanathornwong, B., Suebnukarn, S., Ouivirach, K. (2014) A system for predicting musculoskeletal disorders among dental students. Int J Occup, 20, 463-475.

Vijay, S., Ide M. (2016) Musculoskeletal neck and back pain in undergraduate dental students at a UK dental school – a cross-sectional study. Br Dent J, 221, 241-245.