KINETIKA KONVEKTIVNOG SUŠENJA OSMOTSKI PREDTRETIRANIH KRIŠKI KROMPIRA
Sažetak
U prehrambenoj industriji, konvektivno sušenje je široko korišćena metoda zbog primenljivosti za veliki broj prehrambenih materijala. Ipak, pored ove prednosti, ovaj metod ima niz nedostataka povezanih sa kapacitetom rehidratacije, niskim kvaltetom osušenog materijala, gubitakom boje, ukusa i važnih nutricionističkih sastojaka finalnog proizvoda. Zbog ovih razloga neophodan je predtretman materijala poput blanširanja, tretmana organskim kiselinam i osmotske dehidratacije. Osmotska dehidratacija je proces koj se koristi kako bi se smanjio sadržaj vode u ćelijskim tkivima voća i povrća. Kriške krompira stavljene su u posudu od 300 ml koja je sadržala osmotski rastvor, a nakon toga je posuda postaljena u vodeno kupatilo sa regulacijom temperature. Osmotski predtretman je izveden sa hipertoničnim rastvorom saharoze od 40oBx na temperaturi od 40oC uz konstantni protok rastvora tokom 2 h. Eksperimentalni podaci kinetike sušenja kriški krompira u tankom sloju dobijeni su za četiri temperature vazduha sušenja 40, 50, 60 i 70oC i dve brzine vazduha sušenje 1 i 2 ms-1. Eksperimenti su izvršeni u eksperimentalnom labratorijskom modelskom postrojenju za ispitivanje kinetike konvektivnog sušenja, koja je projektovana tako da simulira industrijsku sušaru. Za aproksimaciju eksperimentalnih rezultata kinetike sušenja korišćen je novorazvijeni matematički model. Podaci iz eksperimenta sušenja o odnosu trenutne i početne vlažnosti materijala aproksimovani su novim generisanim modelom sušenja tankog sloja, a relevantan uticaj određen je statističkim pokazateljem, f i testom χ-kvadrat vrednosti, χ2. Rezultati korišćene statističke analize pokaziju da sopstveni model ima bolje statističke pokazatelje nasuprot poznatih modela za tanki sloj, koji se danas sa uspehom koriste, a prikazani su u dostupnoj naučnoj literaturi.
Reference
Mitrevski, V. 2005. Investigation of the drying processes by inverse methods. Ph.D Thessis, (in Macedonian).
Mitrevski, V., Trajcevski, Lj., Babic, M., Mijakovski, V., Lutovska, M. 2013. Evaluation of some thin-layer drying models. Journal of Food Process Engineering, 17(1), 1-6.
Mitrevski, V., Lutovska, M., Pavkov, I., Mijakovski, V., Mitrevska C. 2015, Modeling of thin-layer drying of quince. Proccedings of 5th European Drying Conference - EuroDrying’2015, Budapest, Hungary, 21-23 October 2015, paper Oral_Mitrevski, pp. 1-6.
Mitrevski, V., Mitrevska, C., Pavkov, I., Mijakovski, V., Geramitcioski, T. 2017. Mathematical modeling of the sorption isotherms of quince. Thermal Science, 21(5), pp.1965-11973.
Mitrevski, V., Mitrevska, C., Babic, M., Geramitcioski, T. Mijakovski, V. 2018. Mathematical modelling of the thin-layer drying kinetics of some fruits. Journal of Food Process Engineering, 22(1), 1-4.
Mitrevski, V., Mitrevska, C., Geramitcioski, T., Popovski, K. 2019. Convective drying kinetics of osmotically pre-treated apple slices. Proceedings of 7th European Drying Conference European Drying Conference Eurodrying’2019, Torino, Italy, July 10-12, paper 51.
Pavkov, I., Babic, Lj., Babic, M., Radojcin, M., Stojanovic, C. 2011. Effects of osmotic pre-treatment on convective drying kinetics of nectarines halves (Pyrus persica L.). Journal on Processing and Energy in Agriculture, 15(2), pp. 217-222.
Radojcin, M., Babic, M., Babic, Lj., Pavkov, I., Bukurov, M., Bikic, S., Mitrevski, V. 2015. Effects of osmotic pretreatment on quality and physical properties of dried quinces (Cydonia oblonga). Journal of Food and Nutrition Research, 54(2), pp. 142-154.
Ruiz-López, I.I., Herman-Lara, E. 2009. Statistical indices for the selection of food sorption isotherm models, Drying Technology, 27(6), pp. 726-738.
Sheskin, D.J. 2011. Handbook of parametric and nonparametric statistical procedure, 5th edition, CRD Press Boca Raton, New York, Washington D.C.
Singh, A.K., Sidhu, G.K., Singh, B. 2014. Osmo-convective dehydration of sweet potato (Ipomea batatats. L). Asian Journal of Dairy and Food Research, 33(3), pp. 197-203.
***, Statistica (Data Analysis Software System), v.10.0, Stat-Soft, Inc, USA, 2011.