POREĐENJE ZNAČAJA MOTORNE SKALE FUNKCIONALNE NEZAVISNOSTI I BARTEL INDEKSA ZA PREDIKCIJU MORTALITETA NAKON PRELOMA KUKA U STARIJOJ POPULACIJI

Milica S Aleksić; Emilija Dubljanin Raspopović

doi:10.5937/mp68-13461

Milica S Aleksić Univerzitet u Beogradu
Emilija Dubljanin Raspopović Univerzitet u Beogradu Medicinski fakultet Klinički centar Srbije Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju

DOI: https://doi.org/10.5937/mp68-13461

Sažetak

Uvod: Prelomi kuka predstavljaju važan medicinski, socijalni i ekonomski problem savremenog doba. Između 14% i 36% osoba koje zadobiju prelom kuka umire tokom prve godine nakon preloma. Najveći broj preživelih ne uspe da obnovi način kretanja i nivo aktivnosti koji je postojao pre povrede.Visoke stope mortaliteta i morbiditeta ukazuju na neophodnost prepoznavanja i definisanja odrednica ishoda, kao i optimalnog načina merenja istog, kako bi se potencijalnim uticajem na njih smanjila smrtnost i onesposobljenost kao posledica ovog događaja.

Cilj rada: Odrediti da li su dve različite mere funkcionalne onesposobljenosti pre povrede jednako osetljivi prediktori intrahospitalnog i jednogodišnjeg mortaliteta kod starijih pacijenata sa prelomom kuka.

Materijal i metode: Studija je obuhvatila 299 pacijenata starijih od 65 god. koji su operativno lečeni na KOHT, KCS u periodu od godinu dana zbog akutnog preloma kuka. Preoperativno pacijenti su ispitivani u vezi sociodemografskih varijabli, kognitivnog statusa, funkcionalne onesposobljenosti pre povrede, vrste preloma kuka i operativnog rizika. Funkcionalna onesposobljenost pre povrede ispitivana je pomoću motorne podskale funkcionalnog testa nezavisnosti (motor FIM) i Bartelovog indeksa. Radi ispitivanja povezanosti različitih preoperativnih varijabli i intrahospitalnog/jednogodišnjeg mortaliteta kao ishodnih varijabli rađene su multivarijantne logističke regresione analize u kojima je odvojeno ispitivan uticaj motorne FIM i Bartelove skale.

Rezultati: Istraživanje je pokazalo da pacijenti, koji su imali veći stepen funkcionalne onesposobljenosti pre povrede, imaju veći rizik od kratkoročnog i dugoročnog mortaliteta nakon preloma kuka. Najvažniji rezultat ovog rada je da Bartelov indeks i motorna skala FIM testa predstavljaju jednako efikasne prediktore kratkoročnog i dugoročnog mortaliteta nakon preloma kuka.

Zaključak: Naš rad je potvrdio značaj funkcionalne onesposobljenosti pre povrede za predikciju mortaliteta nakon preloma kuka. Bartel indeks zbog jednostavnosti upotrebe treba da bude test izbora za procenu funkcionalne onesposobljenosti kod pacijenata sa prelomom kuka.

Ključne reči: prelom kuka; FIM; Bartel

Reference

. Magaziner J, Simonsick EM, Kashner TM, Hebel JR, Kenzora JE. Predictors of functional recovery one year following hospital discharge for hip fracture: a prospective study. J Gerontol 1990;45-3:M101-7.

Rosell PA, Parker MJ. Functional outcome after hip fracture. A 1-year prospective outcome study of 275 patients. Injury 2003;34-7:529-32.

Vestergaard P, Rejnmark L, Mosekilde L. Has mortality after a hip fracture increased? J Am Geriatr Soc 2007;55-11:1720-6.

Magaziner J, Hawkes W, Hebel JR, Zimmerman SI, Fox KM, Dolan M, et al. Recovery from hip fracture in eight areas of function. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2000;55-9:M498-507.

Gullberg B, Johnell O, Kanis JA. World-wide projections for hip fracture. Osteoporos Int 1997;7-5:407-13.

Schneider EL, Guralnik JM. The aging of America. Impact on health care costs. JAMA 1990;263-17:2335-40.

Piscitelli P, Iolascon G, Gimigliano F, Muratore M, Camboa P, Borgia O, et al. Incidence and costs of hip fractures compared to acute myocardial infarction in the Italian population: a 4-year survey. Osteoporos Int 2007;18-2:211-9.

Van der Putten JJMF, Hobart J, Freeman J, Thompson A. Measuring change in disability after inpatient rehabilitation: comparison of the responsiveness of the Barthel Index and the Functional Independence Measure. Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry 1999;66-4:480-4.

Houlden H, Edwards M, McNeil J, Greenwood R. Use of the Barthel Index and the Functional Independence Measure during early inpatient rehabilitation after single incident brain injury. Clin Rehabil 2006;20-2:153-9.

Van der Putten JJ, Hobart JC, Freeman JA, Thompson AJ. Measuring change in disability after inpatient rehabilitation: comparison of the responsiveness of the Barthel index and the Functional Independence Measure. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1999;66-4:480-4.

Sangha H, Lipson D, Foley N, Salter K, Bhogal S, Pohani G, et al. A comparison of the Barthel Index and the Functional Independence Measure as outcome measures in stroke rehabilitation: patterns of disability scale usage in clinical trials. Int J Rehabil Res 2005;28-2:135-9.

Pfeiffer E. A short portable mental status questionnaire for the assessment of organic brain deficit in elderly patients. J Am Geriatr Soc 1975;23-10:433-41.

Fiedler RC, Granger CV, Russell CF. UDS(MR)SM: follow-up data on patients discharged in 1994-1996. Uniform Data System for Medical Rehabilitation. Am J Phys Med Rehabil 2000;79-2:184-92.

Owens WD, Felts JA, Spitznagel EL, Jr. ASA physical status classifications: a study of consistency of ratings. Anesthesiology 1978;49-4:239-43.

Hu F, Jiang C, Shen J, Tang P, Wang Y. Preoperative predictors for mortality following hip fracture surgery: a systematic review and meta-analysis. Injury;43-6:676-85.