Uticaj visine krvnog pritiska na ishod akutnog ishemijskog moždanog udara kod pacijenata lečenih trombolitičkom terapijom i mehaničkom trombektomijom:

Aleksandar Ninković

doi:10.5937/mp75-53895

Aleksandar Ninković Univerzitet u Novom Sadu, Medicinski fakultet

DOI: https://doi.org/10.5937/mp75-53895

Ključne reči: akutni ishemijski moždani udar, krvni pritisak, tromboliza, trombektomija

Sažetak

Uvod: Akutni moždani udar je jedan od najčešćih uzroka smrti u svetu. Akutni ishemijski moždani udar (AIMU) nastaje kao posledica poremećaja moždane cirkulacije usled okluzije krvnog suda trombozom ili embolijom. Cilj savremene terapije je sprečavanje umiranja ćelija penumbre ponovnim uspostavljanjem krvotoka, što može da se načini primenom leka ili endovaskularnih intervencija. Preporučeno je smanjenje i održavanje krvnog pritiska pacijenata ispod 185/110 mmHg pre i u toku primene trombolize, kao i održavanje istih vrednosti krvnog pritiska kod primene mehaničke trombektomije, odnosno ispod 180/105 mmHg 24 sata nakon primene trombolize.

Cilj: Cilj rada je bio utvrditi uzročno-posledičnu povezanost između visine sistolnog krvnog pritiska ispod 170 mmHg kod pacijenata lečenih trombolitičkom terapijom, mehaničkom trombektomijom i obema metodama, i povoljnijeg ishoda AIMU.

Materijal i metode: Rad se zasniva na istraživanju i retrospektivnoj analizi podataka prikupljenih na Klinici za neurologiju Kliničkog centra Vojvodine i odnosi se na 103 pacijenta sa AIMU koji su lečeni trombolitičkom terapijom, mehaničkom trombektomijom ili obema metodama, u periodu od 1. januara do 31. decembra 2023. godine.

Rezultati: Medijane Skale za moždani udar Nacionalnog instituta zdravlja (engl. National Institute of Health Stroke Scale – NIHSS) skorova pacijenata za sistolni pritisak ≤170 mmHg i >170 mmHg za sve grupe zajedno (U=278,50; p=0,21), kao i za grupu tromboliza (U=111,00; p=0,58) i grupu tromboliza/trombektomija (U=15.20; p=0.20) statistički se značajno ne razlikuju, dok se njihova razlika za grupu trombektomija ne može izračunati.

Zaključak: Sistolni pritisak ispod 170 mmHg 24 časa nakon bilo koje terapijske procedure nije povezan sa povoljnijim ishodom AIMU-a, te ga nije neophodno strogo kontrolisati više od jednog dana nakon završetka neke od tih procedura.

Reference

1. Georgievski-Brkić B. Značaj perfuzione kompjuterizovane tomografije endokranijuma u primeni intravenske trombolitičke terapije kod bolesnika sa akutnim ishemijskim moždanim udarom. Doktorska disertacija. Univerzitet u Novom Sadu, Medicinski fakultet; 2015.
2. Rajić S. Intravenska trombolitička terapija u lečenju akutnog ishemijskog moždanog udara: prediktori povoljnog neurološkog ishoda. Doktorska disertacija. Univerzitet u Novom Sadu, Medicinski fakultet; 2020.
3. Jovanović A, Ušjak M, Niković J, Pejin R, Tomić S. Koliko je narušen kvalitet života pacijenata u ranoj fazi moždanog udara? Sestrinska reč. 2022;25(84):17-21.
4. Kostić, VS. Neurologija za student medicine. Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu; 2018.
5. Stefanović-Budimkić M, Jovanović D. Zbrinjavanje bolesnika sa akutnim moždanim udarom. Nacionalni vodič dobre kliničke prakse. Prehospitalno zbrinjavanje hitnih stanja. Republička stručna komisija za izradu i implementaciju vodiča dobre kliničke prakse, Ministarstvo zdravlja Republike Srbije, Klinički vodič 28/13, 2013. 57-59.
6. De Georgia M, Bowen T, Duncan KR, Chebl AB. Blood pressure management in ischemic stroke patients undergoing mechanical thrombectomy. Neurol Res Pract. 2023;5(1):12.
7. Jovanović A. Psihički poremećaji nakon ishemijskog moždanog udara. Doktorska disertacija. Univerzitet u Novom Sadu, Medicinski fakultet; 2016.
8. Nacionalni vodič dobre kliničke prakse. Dijagnostifikovanje i lečenje ishemijskog moždanog udara. Republička stručna komisija za izradu i implementaciju vodiča dobre kliničke prakse, Ministarstvo zdravlja Republike Srbije, Klinički vodič 4/11; 2011.
9. Kiđemet Piskač S. Pristup bolesniku s akutnim ishemijskim moždanim udarom u jedinici za liječenje moždanog udara. Medicus. 2019;28(1):115-121.
10. Wei X, Duan Z, Zhai Y, Zhang C, Zhang J, Hu T, Liu T, Liu Z, Xu J, Liu H, Rong L, et al. Early blood pressure changes during systemic thrombolysis and its association with unexplained early neurological deterioration in small subcortical infarct. J Clin Hypertens. Aug. 2022;24(8):1086-1094.
11. Živanović Ž, Adamović D, Ličić Prokin A, Kokai Zekić T, Šekarić J, Slankamenac P. Outcome of intravenous thrombolysis for acute ischemic stroke in patients with and without atrial fibrillation. Medicinski pregled. 2017;70(7-8):203-208.
12. Gonzalez-Aquines A, Cordero-Perez AC, Mohammadnezhad M, Bochenek T, Gongora-Rivera F. Effectiveness and safety of mechanical thrombectomy for acute ischaemic stroke in Latin American countries: A systematic review. J Stroke Cerebrovasc Dis. Apr 2023;32(4):106972.
13. Berge E, Cohen G, Lindley RI, Sandercock P, Wardlaw JM, Sandset EC, Whiteley W. Effects of Blood Pressure and Blood Pressure–Lowering Treatment During the First 24 Hours Among Patients in the Third International Stroke Trial of Thrombolytic Treatment for Acute Ischemic Stroke. Stroke. 2015;46:3362-3369.
14. Todo K. Blood pressure variability in acute ischemic stroke. Hypertens Res. Jan 2024;47:679–680.
15. Vitt JR, Trillanes M, Hemphill JC 3rd. Management of Blood Pressure During and After Recanalization Therapy for Acute Ischemic Stroke. Front Neurol. Feb 2019;10:138.
16. Anderson CS, Huang Y, Lindley RI, Chen X, Arima H, Chen G et al. Intensive blood pressure reduction with intravenous thrombolysis therapy for acute ischaemic stroke (ENCHANTED): an international, randomised, open-label, blinded-endpoint, phase 3 trial. Lancet. Mar 2019;393(10174):877-888.