EKSPRESIJA ENDOTELINA-1 U NEZAHVAĆENOJ SLUZNICI DEBELOG CREVA UDALJENOJ 10CM I 20CM OD ADENOKARCINOMA OVOG ORGANA

Anja Stanojlović

doi:10.5937/mp76-55655

Anja Stanojlović Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu

DOI: https://doi.org/10.5937/mp76-55655

Ključne reči: endotelin-1, adenokarcinom debelog creva, nezahvaćena sluznica, humani uzorci

Sažetak

Uvod: Endotelin-1 je vazokonstriktorni peptid koga prvenstveno sintetišu endotelne i glatke mišićne ćelije. Povećana ekspresija ovog peptida zapažena je u inflamaciji, hipoksiji, ishemiji, različitim kardiovaskularnim bolestima i karcinomima. Pored vazokonstriktivnog, dokazani su i značajni mitogeni, proangiogeni i anti-apoptotski efekti.

Cilj rada: Ispitati ekspresiju endotelina-1 u nezahvaćenoj sluznici udaljenoj 10cm i 20cm od adenokarcinoma debelog creva i sluznici debelog creva zdravih ispitanika.

Materijal i metode: Uzorci potiču od biopsija izvršenih u Centru za gastroenterologiju Kliničko-bolničkog centra „Dr Dragiša Mišović- Dedinje“ u Beogradu kod osoba sa malignim tumorom debelog creva. Tokom dijagnostičke kolonoskopije uzeti su uzorci sluznice debelog creva udaljeni 10 cm i 20 cm distalno od primarnog tumora (n=10). Kontrolna grupa uzoraka (n=10) dobijena je endoskopskom biopsijom zdravih ispitanika u istoj ustanovi. Imunohistohemijsko bojenje na endotelin-1 na parafinskim uzorcima rađeno je prema ustanovljenom protokolu. Za statističku analizu učestalosti korišćen je Fišerov test tačne verovatnoće, primenom 2x2 tablica kontigencije.

Rezultati: Nije detektovana statistički značajna razlika učestalosti ekspresije endotelina-1 ni u površnom epitelu ni u endotelnim ćelijama sluznice debelog creva na udaljenosti 10 cm (p=0,38), ni 20 cm (p=0,67) od tumora u poređenju sa sluznicom debelog creva zdravih ispitanika. Takođe, nije detektova statistički značajna razlika u učestalosti visoke i niske ekspresije endotelina-1 u epitelu i krvnim sudovima lamine proprije sluznice debelog creva na udaljenosti 10cm i 20cm od tumora (p=0,82).

Zaključak: Endotelin-1 je u sluznici debelog creva varijabilno eksprimiran, dominantno od strane epitelnih i endotelnih ćelija. Statistički značajna razlika u učestalosti visoke i niske ekspresije endotelina-1 između grupa nije detektovana.

Reference

1. Liakou P, Tepetes K, Germenis A, Leventaki V, Atsaves V, Patsouris E et al. Expression patterns of endothelin-1 and its receptors in colorectal cancer. Journal of surgical oncology 2012; 105:643-649.
2. Battistini B, Chailler P, D’Orleans-Juste P, et al.: Growth regulatory properties of endothelins. Peptides 1993; 14:385–399.
3. Spinella F, Rosano L, Di Castro V, et al.: Endothelin-1 and endothelin-3 promote invasive behavior via hypoxia-inducible factor-1alpha in human melanoma cells. Cancer Res 2007; 67:1725–1734.
4. Wulfing P, Kersting C, Tio J, et al.: Endothelin-1-, endothelin-A-, and endothelin-B-receptor expression is correlated with vascular endothelial growth factor expression and angiogenesis in breast cancer. Clin Cancer Res 2004; 10:2393–2400
5. Del Bufalo D, Di Castro V, Biroccio A, Varmi M, Salani D, Rosanò L, et al. Endothelin-1 protects ovarian carcinoma cells against paclitaxel-induced apoptosis: requirement for Akt activation. Mol Pharmacol 2002; 61: 524–532
6. Rosanò L, Spinella F, Bagnato A. Endothelin 1 in cancer: biological implications and therapeutic opportunities. Nat Rev Cancer 2013; 13:637–651
7. Egidy G, Juillerat-Jeanneret L, Jeannin JF, Korth P, Bosman FT, Pinet F. Modulation of human colon tumor-stromal interactions by the endothelin system. Am J Pathol. 2000; 157(6):1863-74.
8. Despotović SZ, Milićević NM, Milošević DP, et al. Remodeling of extracellular matrix of the lamina propria in the uninvolved human rectal mucosa 10 and 20 cm away from the malignant tumor. Tumor Biology. 2017; 39(7).
9. Knowles, J.; Loizidou, M.; Taylor, I. Endothelin-1 and angiogenesis in cancer. Curr. Vasc. Pharmacol. 2005; 3:309–314.
10. Knowles, J.P.; Shi-Wen, X.; Haque, S.U.; Bhalla, A.; Dashwood, M.R.; Yang, S.; Taylor, I.; Winslet, M.C.; Abraham, D.J.; Loizidou, M.; et al. Endothelin-1 stimulates colon cancer adjacent fibroblasts. Int. J. Cancer 2012; 130:1264–1272.
11. Enevoldsen, F.C.; Sahana, J.; Wehland, M.; Grimm, D.; Infanger, M.; Krüger, M. Endothelin Receptor Antagonists: Status Quo and Future Perspectives for Targeted Therapy. J. Clin. Med. 2020; 9:824.