KOMPARACIJA RIZIKA I RECIDIVIZMA OSUĐENIH NA KAZNU ZATVORA I KUĆNOG ZATVORA
Sažetak
U procesu implementacije evropskih standarda, Ministarstvo pravde Republike Srbije je tokom 2008. godine pokrenulo projekat uspostavljanja sistema alternativnih sankcija u Republici Srbiji. Alternativne sankcije u naše zakonodavstvo su uvedene kao odgovor na preopterećenje zatvorskih kapaciteta, odsustvo individualnog i grupnog rehabilitacionog penalnog tretmana, visoku depriviranost osuđenih i učestao recidivizam. Predmet istraživanja su osuđeni na izvršenju kazne zatvora i kućnog zatvora. Cilj istraživanja je ispitivanje povezanosti modaliteta izvršenja kazne sa skorom rizika recidivizma i prethodnom osuđivanošću. Istraživanjem je obuhvaćeno 120 osuđenih iz Kazneno-popravnog zavoda Padinska Skela i devet povereničkih kancelarija. Dobijeni su podaci koji ukazuju da se osuđeni na kaznu zatvora i kućnog zatvora statistički značajno razlikuju u odnosu na skor rizika recidivizma, ali da ne postoje razlike u odnosu na legalni i penalni recidivizam. Takođe, osuđeni na kućni zatvor sa i bez elektronskog nadzora se ne razlikuju ni po jednoj od ispitivanih karakteristika.
Ključne reči: rizik recidivizma, zatvor, kućni zatvor, osuđeni
Reference
Andrews, D., Bontа, Ј., & Hoge, R. (1990). Classification for Effective Rehabilitation. Criminal Justice and Behavior,17(1), 19-52. doi: 10.1177/0093854890017001004
Andrews, D., & Bonta, J. (2010). Rehabilitating Criminal Justice Policy and Practice. Psychology, Public Policy and Law, 16(1), 39-55. doi: 10.1037/a0018362
Brown, E., & Smith, A. (2018). Challenging mass incarceration in the City of Care: Punishment, community, and residential placement. Theoretical Criminology, 22(1), 4-21. doi: 10.1177/1362480616683794
Dünkel, F. (2017). European penology: The rise and fall of prison population rates in Europe in times of migrant crises and terrorism. European Journal of Criminology, 14(6),629-653. doi: 10.1177/1477370817733961
Favuzza, F. (2017). Torreggiani and Prison Overcrowding in Italy. Human Rights Law Review, 17(1), 153-173. doi: 10.1093/hrlr/ngw041
Frank, M. K. (2017). Locked away: the U.S. imprisons more people than any other country in the world. Have „tough on crime” laws sent too many Americans to prison?. Junior Scholastic, 119(8), 15-19.
Grujić, Z. (2016). Nove alternative kazni zatvora u krivičnom zakonodavstvu Republike Srbije. Novi Sad: Univerzitet u Novom Sadu – Pravni fakultet. Doktorska disertacija.
Hofer, P. J., & Meierhoefer, B. S. (1987). Home confinement: An evolving sanction in the federal criminal justice system. Washington, DC: Federal Judicial Center.
Ignjatović, Đ. (2014). Pravo izvršenja krivičnih sankcija. Beograd: Univerzitet u Beogradu – Pravni fakultet.
Ilijić, Lj. (2015). Zatvorska kazna i resocijalizacija – faktori ne/uspješnosti. U M. Hugson,& Z. Stevanović (Ur.), Kriminal i društvo Srbije – izazovi društvene dezintegracije, društvene regulacije i očuvanja društvene sredine. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja. str. 303-316.
Jakšić, D., & Panić, N. (2003). Karakteristike i problemi u izvršenju kratke kazne zatvora. Strategija državnog reagovanja protiv kriminala, 537-547.
Jovanić, G. (2012). Standardizacija postupka uslovnog otpusta kao mera zaštite od recidiva. Beograd: Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. Doktorska disertacija.
Jovanić, G. (2016). Alternativne sankcije u neonatalnom inkubatoru. U N. Macanović (Ur.), Probacija i alternativne krivične sankcije – mogućnosti i perspektive. Banja Luka: Centar modernih znanja. 01.10.2016. godine. str. 8-23.
Jovanić, G., & Petrović, V. (2017). Uslovno otpuštanje u praksi okružnog zatvora i nadležnih sudova. Specijalna edukacija i rehabilitacija, 16(1), 95-122. doi: 10.5937/specedreh16-12680
Jovanić, G., &Petrović, V. (2018). Convict Community Inclusion Treatment Experience. U G. Ajdinski,& O. Rashikj-Canevska (Ur.), 5ht International conference“Transformation Towarads Sustainable and Resilient Society for Persons with Disabilities”. Ohrid: University Ss. Cyril and Methodius, Faculty of Philosophy, Skopje, Institute of Special Education and Rehabilitation. 13-15.09.2018. pp. 489-502.
Jovanić, G., Petrović, V., & Savić, A. (2017). Karakteristike osuđenih na kratke i duge kazne. Zbornik Instituta za kriminološka i sociološka istraživanja, 36(3), 39-58.
Knežić, B. (2017). Obrazovanje osuđenika – način da se bude slobodan. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
Kokić-Puce, Z., & Kovčo-Vukadin, I. (2006). Izvršavanje alternativnih sankcija u Republici Hrvatskoj. Hrvatski ljetopis za kazneno pravo i praksu, 13(2), 745-794.
Krivični zakonik Republike Srbije. Sl. glasnik RS, (2016). 94.
Lilly, J. R., & Ball, R. A. (1987). A brief history of house arrest and electronic monitoring. Northern Kentucky Law Review, 13(3), 343-374.
Macanović, N. (2016). Alternativne krivične sankcije - za i protiv. U N. Macanović (Ur.), Probacija i alternativne krivične sankcije – mogućnosti i perspektive. Banja Luka: Centar modernih znanja. 01.10.2016. godine. str. 24-35.
MacKenzie, D. L. (2006). What works in corrections: Reducing the criminal activities of offenders and delinquents. New York: Cambridge University Press.
Manojlović, Z., & Stefanović, I. (2012). Alternativni načini služenja zatvorske kazne u Bosni i Hercegovini, Srbiji, Hrvatskoj i Crnoj Gori. Beograd: Narodna skupština –Biblioteka Narodne skupštine.
McCulloch, T., & McNeill, F. (2007). Consumer society, commodification and offender management. Criminology and Criminal Justice, 7(3), 223-242. doi:10.1177/1748895807078863
Mejovšek, M. (1992). Povezanost kognitivnih i konativnih karakteristika osuđenih osoba i adaptacije na penološki tretman. Penološke teme, 7(1-2), 71-75.
Milivojević, L., & Tomašković, R. (2011). Sustav probacije u Republici Hrvatskoj i alternative kazni zatvora. Policija i sigurnost, 20(1), 47-58.
Mrvić-Petrović, N. (2015). Delotvornost elektronskog nadzora kao sastavnog dela alternativne krivične sankcije ili mere. Nauka, bezbednost, policija, 20(2), 97-105. doi:10.5937/nbp1502097m
Pavlović, B., & Pušac, J. (2016). Kućni zatvor i alternativne sankcije. U N. Macanović (Ur.), Probacija i alternativne krivične sankcije – mogućnosti i perspektive. Banja Luka: Centar modernih znanja. 01.10.2016. godine. str. 216-227.
Peto-Kujundžić, L., & Vukota, L. (2009). Čemu nas je podučio prikaz probacijskog sustava u Engleskoj i Walesu. Hrvatski ljetopis za kazneno pravo i praksu, 16(1), 319-328.
Petrović, V. (2017). Izricanje kazne zatvora u Srbiji kao reakcija na zločin. U O. Jović-Prlainović (Ur.), Tematski zbornik radova „Nacionalno i međunarodno pravo – aktuelna pitanja i teme“, Tom 2. Kosovska Mitrovica: Univerzitet u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici – Pravni fakultet. 26.05.2017. godine. str. 111-129.
Petrović, V. (2017a). Osuđeni recidivisti i socijalno patološke pojave. U J. Petrović, i G. Jovanić (Ur.), Društvene devijacije, Anomija društva i posljedice. Banja Luka: Centar modernih znanja. 13.14.10.2017. godine. str. 347-356.
Petrović, V., & Jovanić, G. (2018). Deprivacija slobode tokom izvršenja zatvorske kazne. Specijalna edukacija i rehabilitacija, 17(4), 477-500. doi: 10.5937/specedreh17-17878
Petrović, V., & Jovanić, G. (2019). Obrazovanje osuđenih kao protektivni faktor u redukciji recidivizma. Andragoške studije, 1/2019, 47-66.doi: 10.5937/AndStud1901047P
Pravilnik o izvršenju kazne rada u javnom interesu. Sl. glasnik RS, (2008). 20.
Pravilnik o izvršenju uslovne osude sa zaštitnim nadzorom. Sl. glasnik RS, (2008). 20.
Pravilnik o načinu izvršenja kazne zatvora u prostorijama u kojima osuđeni stanuje. Sl. glasnik RS, (2010). 64.
Pravilnik o načinu izvršenja vanzavodskih sankcija i mera i organizaciji i radu Poverenika. Sl. glasnik RS, (2015). 30.
Radulović, D. (2006). Psihologija kriminala, prestupništvo i psihopatija. Beograd: Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju.
Ristić, D., & Brkić, M. (2016). Alternativno sankcionisanje i probacija. Socijalna politika, 51(2), 95-111. doi: 10.22182/sp.22016.6
Rossegger, A., Laubacher, A., Moskvitin, K., Villmar, T., Palermo, G., & Endrass, J. (2011). Risk Assessment Instruments in Repeat Offending: The Usefulness of FORTES. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 55(5), 716-731. doi: 10.1177/0306624x09360662
Republićki zavod za statistiku. (2019). Saopštenje Republičkog zavoda za statistiku, Punoletni učinioci krivičnih dela 2018. Beograd, Republika Srbija.
Škorić, M., & Kokić-Puce, Z. (2009). Nova uloga rada za opće dobro na slobodi. Hrvatski ljetopis za kazneno pravo i praksu, 16(2), 687-709.
Soković, S. (2009). Između zatvora i uslovne osude – intermedijarne sankcije. Revija za kriminologiju i krivično pravo, 47(3), 183-196.
Spasojević, A., Janković, D., & Kovačević, N. (2018). Podrška primeni alternativnih sankcija i mera u Srbiji – izveštaj i preporuke. Niš: Mreža Odbora za ljudska prava u Srbiji CHRIS.
Strategija za smanjenje preopterećenosti smeštajnih kapaciteta u zavodima za izvršenje krivičnih sankcija u Republici Srbiji do 2020. godine. Sl. glasnik RS, (2017). 43.
Tešović, O. (2018). Alternativne krivične sankcije u krivičnom pravu Republike Srbije. Beograd: Univerzitet u Beogradu – Pravni fakultet. Doktorska disertacija.
Tot, B. (2007). Alternativa kazni zatvora – rad za opće dobro na slobodi. Policija i sigurnost, 16(1-2), 21-39.
Zakon o izmenama i dopunama Krivičnog zakonika. Sl. glasnik RS, (2009). 72.
Zakon o izvršenju krivičnih sankcija. Sl. glasnik RS, (2019). 35.
Zakon o izvršenju vanzavodskih sankcija i mera. Sl. glasnik RS, (2014). 55.