(NE)SIGURNOST U ZATVORU

Sažetak

Opšti cilj istraživanja je bio da se utvrdi stepen prisustva deprivacije sigurnosti kod osuđenih lica u različitim tipovima kazneno-popravnih ustanova i povezanost deprivacije sa demografskim, socijalno-psihološkim, kriminološkim i penološkim karakteristikama. Istraživanje je imalo za cilj i sticanje naučnih saznanja o kvalitetu i intenzitetu deprivacije sigurnosti kao jedne od posledica izvršenja kazne zatvora i razlikama u doživljaju od strane različitih kategorija osuđenih lica. Uzorak su činila 183 osuđena lica, muškog pola, na izvršenju kazne zatvora u Kazneno-popravnom zavodu (KPZ) za maloletna i mlađa punoletna lica u Valjevu, KPZ Padinska Skela, u KPZ Požarevac i Okružnom zatvoru Pančevo. Ispitanici su anketirani opštim upitnikom kojim su prikupljeni podaci o varijablama vezanim za osnovne kriminološko-penološke i socijalno-psihološke podatke i Skalom za ispitivanje deprivacije sigurnosti –SIG (Radovanović, 1992)koja ima 34 pitanja po principu Likertove skale (Cronbach's α=0,952). Rezultati istraživanja ukazuju da oko 15% ispitanika iskazuje nisku depriviranost, oko 56% povišenu i oko 28% visoku depriviranost. Deprivacija sigurnosti ostvaruje statistički značajan odnos sa starošću (r=0,163; p=0,028), tako što se porastom godina života povećava i stepen depriviranosti. Sa drugim ispitivanim nezavisnim varijablama nije u korelaciji. Ova situacija nameće pitanja poštovanja pravila o kategorizaciji zatvora, raspoređivanju osuđenih, posebne zaštite starih u zatvoru, separaciji agresivnih i opasnih osuđenika, nadzora nad njihovim ponašanjem, kontrole neformalnog osuđeničkog kolektiva i sličnih problema koji prate izvršenje kazne zatvora.

Ključne reči: kazna, zatvor, osuđeni, sigurnost, depriviranost