ARHITEKTONSKA PRISTUPAČNOST ŠKOLA – IMPLIKACIJE ZA IZRADU INDIVIDUALNIH OBRAZOVNIH PLANOVA ZA UČENIKE SA MOTORIČKIM POREMEĆAJIMA
Sažetak
Dostupna istraživanja inkluzivne prakse i izrade IOP-a akcenat su stavljala na aktivnosti koje se preduzimaju sa ciljem da se nastavno gradivo učini pristupačnim učenicima sa smetnjama u učenju i razvoju, dok analiza arhitektonske pristupačnosti redovnih škola za učenike sa motoričkim poremećajima i njena povezanost sa aktivnostima koje će biti planirane IOP-om, nije do sada bila predmet istraživanja u našoj zemlji.
Osnovni cilj ovog istraživanja je da, kroz prikaz arhitektonske pristupačnosti redovnih osnovnih škola na teritoriji opštine Zvezdara, ukaže na važnost i uticaj ovog segmenta pripreme škola za inkluzivno obrazovanje, kao i na metodologiju izrade Individualnih obrazovnih planova.
Za potrebe istraživanja korišćena je Opservaciona lista kojom se prati pristupačnost kroz 38 varijabli, podeljenih u sedam segmenata. Uzorak je činilo 12 osnovnih škola na teritoriji beogradske opštine Zvezdara.
Rezultati istraživanja pokazuju da je, od ukupno 38 posmatranih varijabli, u 9 konstatovana apsolutna pristupačnost u svih 12 škola. Analizom tih varijabli utvrđeno je da su to elementi arhitektonske pristupačnosti koji se mogu svrstati u „univerzalni dizajn“, dok elementi koji se odnose na specifično prilagođavanje za učenike sa motoričkim poremećajima, izostaju.
Ovo se obavezno mora uzeti u obzir prilikom razmatranja metodologije izrade Individualnih obrazovnih planova, pre svega sa aspekta planiranja dodatne pomoći i podrške u kadru, ali i u obezbeđivanju dodatnog vremena za rad, kao i adekvatnog prostora.
Ključne reči: arhitektonska pristupačnost, učenici sa motoričkim poremećajima, IOP
Reference
Auf-Franić, H., Olujić, V., Žarnić, T., Bertina, M., Rister, L., & Rot-Čerina, V. (2003). Arhitektura bez barijera u zgradama za obrazovanje. Zagreb: Arhitektonski fakultet Sveučilišta u Zagrebu.
Forlin, C., Rose, R. (2010). Authentic School Partnership for Enabling Inclusive Education in Hong Kong. Journal of Research in Special Educational Needs, 10 (1) 13-22.
Ilić-Stošović, D., & Nikolić, S. (2007). Metodologija izrade Individualnih obrazovnih programa za učenike sa cerebralnom paralizom. Beogradska defektološka škola, 2, 173-186.
Ilić-Stošović, D., Nikolić, S. (2012). Analiza samoprocene nastavnika o pripremlјenosti za izradu i realizaciju Individualnih obrazovnih planova. U: M. Gligorović (Ed.) Zbornik radova – Godišnja prezentacija rezultata naučno-istraživačkih projekata Fakulteta za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju koje finansira Ministarstvo prosvete i nauke Republike Srbije (str. 125-134), Beograd: Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju.
Ilić-Stošović, D., Kovačić, A., Nikolić, S., & Maksić, J. (2012). The analysis of individual education plans for children with cerebral palsy. II International Scientific Conference „Special Education and Rehabilitation – Cerebral Palsy“. In: M. Stošljević, D. Marinković, F. Eminović (Eds.) Cerebral palsy. A multidisciplinary and multidimensional approach, International thematic collection of papers (str.133-147), Novi Sad: Faculty of Medicine Foca; Associoation of Special Educators and Rehabilitators of Serbia.
Ilić-Stošović, D., & Nikolić, S. (2013). Identifikacija teškoća u izradi Individualnih obrazovnih planova. U: M. Gligorović (Ur.) Novine u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji, (str. 139-156). Beograd: Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju.
Jablan, B., Stanimirov, K., & Grbović, A. (2009). Realnost i perspektiva inkluzivnog obrazovanja dece sa oštećenjem vida u našoj zemlji. Pedagogija, LXIV, 4. 568-578.
Janjić, B. (2010). Zbirka primera inluzivne prakse. Inkluzivno obrazovanje. Razvoj i primena delotvornog modela inkluzivnog obrazovanja u Srbiji. Beograd: Ministarstvo prosvete Republike Srbije.
Janjić, B., Milojević, N., & Lazarević, S. (2012). Priručnik za zaposlene u vrtićima i školama. Primena i unapređenje inkluzivnog obrazovanja u Srbiji. Beograd: Udruženje studenata sa hendikepom.
Lipsky, D. C., & Gartner, A. (1998). Taking inclusion into the future. Educational Leadership, 56(2), 78-81.
Pravilnik o bližim uputstvima za utvrđivanje prava na individualni obrazovni plan, njegovu primenu i vrednovanje (2010). Službeni glasnik RS, 76/10.
Šipka, V. (2009). Monitoring inkluzije u osnovnim školama u Republici Srpskoj I - IX razreda. Republički pedagoški zavod Republike Srpske, Banja Luka.
Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja (2009). Službeni glasnik R Srbije, 72/09.
Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja (2013). Službeni glasnik R Srbije, 55/13.