Proračun specifične emisije ugljen dioksida iz termoelektrana Nikola Tesla A i B
Sažetak
Niskokalorični lignit površinskih kopova Kolubarskog bazena se u najvećoj meri koristi za proizvodnju toplotne i električne energije sagorevanjem u termoblokovima PD „Termolektrane Nikola Tesla”. Prema međunarodno prihvaćenoj metodologiji, ukupna količina CO2 koja se emituje sagorevanjem fosilnog goriva dobija se kao proizvod količine sagorelog goriva i preporučenih vrednosti za donju toplotnu moć goriva, emisionog faktora ugljenika za to gorivo i procenta oskidacije ugljenika pri sagorevanju posmatranog goriva. Ovim pristupom nije moguće na odgovarajući naćin uzeti u obzir realne uticaje termičke efikasnosti kotla i karakteristike procesa sagorevanja, koji su, pored karakteristika korišćenog goriva, najznačajniji faktori koji utiču na količinu emitovanog CO2.
U radu su prikazani rezultati proračuna specifične emisije CO2 korišćenjem tri različita pristupa: (a) primenom eksperimentalno utvrđene linearne korelacije za proračun emisionog faktora ugljenika rovnog Kolubarskog lignita, (b) na osnovu izmerenog nivoa sadržaja CO2 u dimnom gasu na 6 različitih termoblokova Termoelektrana „Nikola Tesla” A i B i (v) na osnovu masenog bilansa laboratorijski određenog sadržaja ugljenika u uglju, letećem pepelu i šljaci.
Poređenjem dobijenih rezultata zaključujemo da se najbolja rešenja proračuna dobijaju primenom eksperimentalno utvrđene linearne korelacije za proračun emisionog faktora ugljenika rovnog Kolubarskog lignita, dok proračun specifične emisije CO2 zasnovan na izmerenom protoku i udelu CO2 u dimnom gasu daje veće, a proračun zasnovan na masenom bilansu ugljenika manje vrednosti za specifičnu emisiju. Veće vrednosti specifične emisije CO2 kao i značajnije rasipanje rezultata dobijeno je pri ispitivanju blokova manjih snaga (blokovi A1 i A2 pri ostvarenim snagama od oko 200 MW) nego pri ispitivanju blokova čija je ostvarena snaga tokom ispitivanja bila preko 300 MW (blokovi A4 i A6) ili preko 600 MW (blokovi B1 i B2).
Reference
***, Službeni list Republike Jugoslavije,: „Međunarodni ugovori” br. 2/97
Ivezić, D.. i dr., Nacrt strategije razvoja energetike Republike Srbije za period do 2025. godine sa projekcijama do 2030. godine, http://www.merz.gov.rs/cir/dokumenti/nacrtstrategije-razvoja-energetike-republike-srbije-za-pe riod-do-2025-godine-sa
***, Direktiva 2001/80/EZ Evropskog parlamenta i saveta od 23. oktobra 2001 o ograničavanju emisije određenih zagađivača u vazduh od strane velikih termopostrojenja, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/en/consleg/2001/L/02001L0080
Stefanović, P,, i dr., Analiza uslova i mogućnosti primene sušenja lignita u cilju povećanja energetske efikasnosti i zaštite okoline u termoelektranama PD EPS, interni izveštaj NIV-LTE 469, Laboratorija za termotehnuku i energetiku instituta Vinča, Beograd, Vinča 2011
Stefanović, P., i dr., Emisija gasova sa efektom staklene bašte u toplanama javnih preduzeća daljinskog grejanja u gradovima Srbije, Termotehnika, 37 (2011), 2, 183-195
Cvetinović, D., et al., Green house Gases (GHG) Emission Inventory and Mitigation Measures for Public District Heating Plants in the Republic of Serbia, Energy, 57 (2013), 1, pp. 788-795
***, IPCC, Technologies, Policies and Measures for Mitigating Climate Change, IPCC Technical Paper I, 1996, http://www,ipcc,ch/pub/techrep,htm
***, Prva (Inicijalna) nacionalna komunikacija Republike Srbije, Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja Republike Srbije, Oktobar 2010. godine, http://www.seeclimateforum.org/upload/doc ument/inicijalna_nacionalna_komunikacija.pdf
Ristović, I., et al., Recultivation and Sustainable Development of Coal Mining in Kolubara Basin, Thermal Science, 14 (2010), 3, pp, 759-772
***, The Revised 1996 IPCC Guide lines for National Green house Gas Inventories, Tier 1
Stefanović, P, et al., Evaluation of Kolubara Lignite Carbon Emission Characteristics, Thermal Science, 16 (2012), 3, pp, 1-12
***, 2007/589/EC Commission Decision of 18 July 2007 Establishing Guide lines for the Monitoring and Reporting of Green house Gas Emissions Pursuant to Directive 2003/87/EC of the European Parliament and of the Council
Stefanović, P., et al., Particulate Emission Test A of the Upgraded Elecrostatic Precipitator at Unit A6 of TPP „Nikola Tesla A” Obrenovac, Interni Izveštaj NIV-LTE 479, Beograd – Vinča, Jul 2011
Erić, M., Stefanović, M., Periodična merenja emisije štetnih i opasnih materija u vazduhu na bloku A1 TE „Nikola Tesla” u Obrenovcu, interni izveštaj NIV-LTE 484, Oktobar 2011, Vinča, Beograd
Erić, M., Stefanović, P., Periodična merenja emisije štetnih i opasnih materija u vazduh na bloku A2 TE „Nikola Tesla” u Obrenovcu, interni izveštaj NIV-LTE 485, Oktobar 2011, Vinča, Beograd
Erić, M., Stefanović, P., Periodična merenja emisije štetnih i opasnih materija u vazduh na bloku A4 TE „Nikola Tesla” u Obrenovcu, interni izveštaj NIV-LTE 493 Decembar 2011, Vinča, Beograd
Stefanović, P., Erić, M., Particulate Emission Test A of the Upgraded Elecrostatic Precipitator at Unit A6 of TPP „Nikola Tesla A”, Obrenovac, NIV-LTE-490, Novembar 2011, Vinča
Erić, M., Škobalj, P., Stefanović, P., Periodična merenja emisije štetnih i opasnih materija u vazduhu na bloku A1 TE „Nikola Tesla” u Obrenovcu, (druga serija merenja), interni izveštaj NIV-LTE 496, Januar 2012, Vinča, Beograd
Stefanović, P., Erić, M., Marković, Z., Particulate Emission Control Test of The Upgraded ESP at Unit B1 of TPP “Nikola Tesla B”, Interni Izveštaj, Verzija 1.0 NIV-LTE-522, Februar 2013, Vinča
Stefanović, P., Erić, M., Marković, Z., Particulate Emission Guarantee Test of The Upgraded ESP at Unit B1 of TPP “Nikola Tesla B”, Interni izveštaj, Verzija 1.0 NIV-LTE-529, Mart 2013, Vinča
Stefanović, P., Erić, M., Particulate Emission Guarantee Test B of The Upgraded ESP at Unit B2 of TPP “Nikola Tesla B”, Interni izveštaj, Verzija 2.0 NIV-LTE-524, Februar 2013, Vinča