SPECIFIČNOSTI ADOLESCENTNE KRIZE U VREME PADEMIJE KOVID-19
Sažetak
Uvod/Cilj: Bez obzira u kojoj fazi adolescencije se nalaze, adolescenti kroz akcidentalnu krizu prolaze
kroz tri faze: negaciju realne opasnosti; osećaj zbunjenosti i haosa sa početkom ispoljavanja prvih
simptoma i potpuni depresivni slom sa različitim spektrom manifestovanja. Kovid-19 pandemija je
postala realan izazov za ove pacijente. Cilj istraživanja je prikaz i analiza kliničkog psihoterapijskog
materijala opisanih faza prolaska kroz akcidentalnu krizu, izazvanu pandemijom Kovid-19, kod
adolescenata različitog uzrasta.
Metode: U radu su korišćeni materijali psihoterapijskih seansi adolescenata različith faza adolescentne
krize. Za objašnjenje negacije realne opsnosti prikazani su adolescenti rane i središne faze
adolescencije, a za osećaj zbunjenosti i haotičnosti, do potpunog depresivnog sloma, adolescenti kasne
i postadolescentne faze.
Prikaz pacijenata: Kod adolescenata, koji nisu ispoljavali problematičan prolazak kroz razvojnu krizu,
akcidentalna kriza pandemije dovodi do negiranja realne opasnosti. Kod mlađe, dvanaestogodišnje
adolescentkinje, na konkretnom nivou funkcionisanja, dolazi do oslabljene koncentracije za učenje. Kod
nešto starijeg, petnaestogodišnjeg adolescenta, negiranje realne opasnosti, kroz sublimaciju, prelazi
u alturizam. Kod adolescenata sa već ispoljenim problematičnim prolaskom kroz razvojnu krizu,
dolazi do pogoršanja simptoma usled dejstva superponirane akcidentalne krize izazvane pandemijom.
Kod adolescentkinje središne faze adolescencije, dolazi do mešanja realnih somatskih problema sa
somatizacijom. Kod starijeg adolescenta, postadolescentne faze, sa problemima bolesti zavisnosti,
pandemija provocira iritabilnost i nisku frustrativnu toleranciju, dovodeći do potpunog depresivnog
sloma.
Zaključak: Superponiranje akcidentnalnih kriza uvek komplikuje normativnu adolescentnu krizu, ali
naglašavamo da ispoljena psihopatologija može biti prolaznog karaktera. Psihijatrijsko psihoterapijska
intervencija određuje se u odnosu na stepen preteće ili kompletno ispoljene dekompenzacije i može
se kretati od kraćih savetodavnih intervencija, do intenzivnih ozbiljnih psihoterapija, uz pomoć ili bez
adekvatne medikamentozne terapije.
Reference
Erikson HE. Identity and the Life Cycle. Belgrade:
Zavod za udžbenike, 2008.
Vlajkovic J. Life Crises: Overcoming and Prevention.
Belgrade: IP Žarko Albulj, 2005.
Dukanac V, Curovic M, Dukanac D. Theoretical Models
of Crisis of Adolescence in the Covid-19 Pandemic.
Paradigma 2020; 4:55-69.
Nikolić S. Psihijatrija dječije i adolescentne dobi.
Zagreb: Školska knjiga, 1982.
Dukanac V. Adolescence – a peer group. In: Coric B.
Dramatic and Neurotic. Society, group and group
therapy. The Psychoanalytical Society of Serbia 2014:
str. 159-171.
Jeammet P. Realite externe et realite interne:
Importance et specificite de leur articulation a
l’adolescence. Rev Franc Psychanal 1980; 44(3-
:481-521.
Blos P. The adolescent passage. New York:
International Universities Press, 1979.
Vinset M. What an end for adolescence? In: Curcic V.
Adolescence : developing revolution and evolution.
Belgrade: IP Žarko Albulj; 1997: str. 71-79.
Curcic V. Adolescence: developing revolution and
evolution. Belgrade: IP Žarko Albulj, 1997.
Dukanac V, Dzamonja-Ignjatovic T, MilanovićcM.
Popovic-Citic B. Differences in temperament and
character dimensions in adolescents with various
conduct disorders. Vojnosanit Pregl 2016; 73 (4):353-
Dukanac V, Dzamonja Ignjatovic T, Milanovic
M. Construction and Psychometric Checking of
Adolescent Temperament and Character Inventory
ATCI -80. Engrami 2011; 33:5-17.