PCR TESTIRANJE NA SARS-COV-2: PRAKSA, PREPORUKE I NEDOUMICE

Sažetak

Pandemija Kovid-19 je pred dijagnostičke laboratorije postavila nove zahteve koji su višestruko
premašili postojeće kadrovske, tehničke i materijalne kapacitete. Prema važećim preporukama, osnova
laboratorijske dijagnostike Kovid-19 je Real-Time Reverse Transcription Polymerase Chain Reaction
(rtRT-PCR) kojim se detektuje prisustvo genoma SARS-CoV-2 u biološkom materijalu uzetom od
pacijenta. Postupak testiranja se uslovno može podeliti u nekoliko faza: 1) postavljanje indikacija za
testiranje; 2) uzimanje kliničkih uzoraka i uvođenje u evidenciju; 3) transport materijala do dijagnostičke
laboratorije; 4) prijem i razvrstavanje materijala; 5) obrada uzoraka nakon prijema – priprema za
rtRT-PCR; 6) rtRT-PCR; 7) saopštavanje rezultata. Jasno je da medicinske mikrobiološke službe nisu
normirane za borbu protiv pandemije ili velikih epidemija. Najefikasniji način da se prevaziđe takva
situacija je da se definišu timovi koji bi se uključivali u dijagnostiku kada to epidemiološka situacija
nalaže. Potrebno je težiti da oprema bude unificirana na celom prostoru Republike Srbije, jer se na
taj način olakšava održavanje, nabavka rezervnih delova i potrošnih materijala, a verovatno može da
se umanji i nabavna cena. Reagensi za ekstrakciju i specifični reagensi za rtRT-PCR (prajmeri i probe)
treba da budu standardizovani i domaćeg porekla kako bi se umanjila zavisnost od uvoza i značajno
uštedeo novac. Baza podataka laboratorijskih rezultata treba da bude unapređena i organizovana
na FAIR (findability, accessibility, interoperability and reusability) principima kako bi se maksimalno
iskoristila mogućnost izvođenja širih zaključaka.