FOTOGRAFSKO ODELJENJE PROFESORA ALEKSANDRA KOSTIĆA – OSNIVANJE, DOMETI I ZNAČAJ

Nela Puškaš; Ivana Arađan

doi:10.5937/zdravzast51-41664

Nela Puškaš Institut za histologiju i embriologiju „Prof. dr Aleksandar Đ. Kostić”, Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Republika Srbija
Ivana Arađan Institut za histologiju i embriologiju „Prof. dr Aleksandar Đ. Kostić”, Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Republika Srbija

DOI: https://doi.org/10.5937/zdravzast51-41664

Ključne reči: Fotografsko odeljenje, Aleksandar Đ. Kostić, mikrofotografski snimci, Mikrofotografski atlas normalne histologije, mikrofotogrami, medicinski filmovi

Sažetak

Godine 1924. dr Aleksandar Đ. Kostić, prvi profesor histologije i embriologije i osnivač Histološkog instituta Medicinskog fakulteta u Beogradu, u sastavu Instituta je oformio i Fotografsko odeljenje. Prve fotografije su bile mikrofotografski snimci histoloških preparata, od kojih je izvestan broj objavljen već 1925. godine u Mikrofotografskom atlasu normalne histologije. Veći broj snimaka, međutim, iskorišćen je za izradu mikrofotograma, odnosno crno-belih dijapozitiva, koji su prikazivani na predavanjima i vežbama. U narednim godinama profesor Kostić je proširio fotografske teme i na patohistološke preparate, mokraćne kristale i bakteriološke uzorke, operativni i obdukcioni materijal, embriološke i teratološke uzorke. Posebno važna aktivnost Odeljenja bilo je i snimanje pacijenata. Pacijenti su fotografisani u bolnicama ili u ateljeu Fotografskog odeljenja. Pored fotografija, tu su snimljeni i prvi filmovi pod nazivom Krvotok u trbušnoj opni žabe i Krvotok u međuprstnoj opni žabe. Tokom okupacije u Drugom svetskom ratu, Nemci su odneli fotografsku opremu i potrošni materijal, ali je nakon oslobođenja, već početkom 1946. godine, rad bio obnovljen. Pored fotografisanja, profesor Kostić je organizovao snimanje i režirao prve medicinske filmove u prvim posleratnim godinama. Odeljenje je i dalje bilo centar za medicinsku fotografiju na Fakultetu, a profesor Kostić je bio rukovodilac sve do 1952, kada je iz političkih razloga udaljen sa Medicinskog fakulteta.

Reference

1. Faculty of Medicine, University of Belgrade, Institute of Histology and Embryology „Prof. dr Aleksandar Đ. Kostić”, Official Archive – Kostić A. History of establishment and development of the Institute of Histology of the Faculty of Medicine, (unpublished text).

2. Puškaš N. Institute of Histology and Embryology "Prof. dr Aleksandar Đ. Kostić" through the prism of its founder’s fate. Health Care 2021; 50(4):55-76. doi: https://doi. org/10.5937/zdravzast50-35011

3. Magarašević М. Medical Photography, In: Photography in Serbs (1839 – 1989), Belgrade: SANU and MSU, 1991.

4. Museum of Science and Technology, A Collection of the Museum of the Serbian Medical Chamber, personal fund of Aleksandar Đ. Kostić, fund of the Faculty of Medicine, Letter of Aleksandar Đ. Kostić to the Academic Council sent on 27 December 1950.

5. Kostić V. Life with the everlasting pain of the soul, Belgrade: Draganić, 2004.

6. Faculty of Medicine, University of Belgrade 1920-1935, Belgrade: Faculty of Medicine, 1935.

7. Kostić ĐA. Microphotographic Atlas of Normal Histology, Belgrade: Napredak, 1925.

8. Holmgren E. Lärobok i histologi, Stockholm, 1920.

9. Matić J., Short history of photography, Beograd: Kulturni centar Beograda, 2017.

10. Kostitch A. L’institut d’histologie de la Faculté de Médecine de Begrade. У: Methods and Problems of Medical Education (Seventeenth Series). Departments and Institutes of Anatomy, Histology, and Embryology, (ур. Richard M. Pearce), New York, The Rockefeller Foundation, 1930, 127-139.

11. Museum of Science and Technology, A Collection of the Museum of the Serbian Medical Chamber, personal fund of Aleksandar Đ. Kostić, About scientific-educational film in our country, manuscript of Aleksandar Đ. Kostić.

12. Anonim. Scientific Fund of Professor Brössler Zabreb – Belgrade. Vesnik kulture 1927; III(1):104.

13. Puškaš N. Forgotten Archives Secrets. Beograd, Gallery of Science and Technology SANU, Faculty of Medicine in Belgrade, Center for Culture Grocka, 2022.

14. Faculty of Medicine, University of Belgrade, Institute of Histology and Embryology „Prof. dr Aleksandar Đ. Kostić”, Official Archive – a letter of prof. Kostić to the management of Clinical hospital on 13th March 1946.

15. Faculty of Medicine, University of Belgrade, Institute of Histology and Embryology „Prof. dr Aleksandar Đ. Kostić”, Official Archive – a letter of prof. Kostic to the Council of the Faculty of Medicine, 22 May 1946.

16. Kostić A Dj. The importance and usefulness of films in medicine. Srp Arh Celok Lek. 1981; 109(10):1413-9. Serbian. PMID: 7345590.

17. Faculty of Medicine, University of Belgrade, Institute of Histology and Embryology „Prof. dr Aleksandar Đ. Kostić”, Official Archive, A Review of the Development of Microscopy and Photomicrography in our country, manuscript of Aleksandar Đ. Kostić.

18. Gavrilović D. Great Medical School, Belgrade (1948– 1954). In: Guidelines of the Serbian Archives, second book. Belgrade: Archives of Serbia, 1975.

19. Sekulić A. Prof. dr Aleksandar Kostić – photography 1911 – 1978, Belgrade: Salon of the Museum of Contemporary Art, 1978.

20. Kostic A. The Medical Newsreel. Reprinted from Medical & Biological Illustration, Julu 1953, vol. III, No 3, p.124. London, British Medical Association.