JAVORI (Acer L.) U ULICAMA CENTRALNOG DELA BEOGRADA – STANJE I FUNKCIONALNOST

  • Nenad Stavretović
Ključne reči: upravljanje drvoredima, rod javora (Acer L.), pejzažni inženjering

Sažetak


Ovim radom istraženo je postojeće stanje i funkcionalnost drvorednih stabla javora (Acer L.) (koji se kod nas tradicionalno koriste za ozelenjavanje) u ulicama koje su najfrekventnije u pogledu intenziteta saobraćaja, načina korišćenja i mera održavanja zelenila (ulicama I i II reda) na teritoriji opštine Stari grad (Beograd).

Na istraženom području od ukupno 39 ulica ovih kategorija, drvoredi javora zastupljeni su u 2 od 15 ulica I reda i u 10 od 24 ulice II reda. Utvrđeno je da je ukupan broj drvorednih stabala, koje pripadaju vrstama iz ovog roda 735. Evidentirane su 4 vrste javora: Acer pseudoplatanus L., Acer platanoides L., Acer campestre L. i Acer saccharinum L. Najzastupljenija vrsta ovde je Acer pseudoplatanus L. sa ukupno 442 (60,13 %) stabala, srednje ocene vitalnosti 3,6. Zatim slede: Acer platanoides L. sa 213 (28,98 %) evidentiranih stabala i srednjom ocenom vitlanosti 3,5; Acer campestre L. sa 72 (9,80 %) evidentirana stabla i ocenom 3,1 i Acer saccharinum L. sa 8 (1,09 %) drvorednih stabala i ocenom 2,3. Utvrđeno je da je jedan od glavnih faktora smanjenja funkcionalnosti drvorednih stabala javora na istraženom području primena prevršavanja kruna, što potvrđuju i druga istraživanja.

Reference



  Akbari, H., Pomerantz, M., Taha, H.: Cool surfaces and shade trees to reduce energyuse and improve airquality in urban areas, Solar Energy 70 (3), 295-310, 2001.


   [2]            Anastasijević, N.: Starost stabala drvoreda duž ulica centralnog dela Beograda, Magistarski rad, Šumarski fakultet, Beograd, 1979.


   [3]            Anastasijević, N.: Vitalnost stabala drvoreda centralnog dela Beograda, Glasnik Šumarskog fakulteta, serija C, 59, 89-98, 1982.


   [4]            Anastasijević, N., Vratuša, V.: Uloga prevršenog drveća u drvoredima gradova Srbije. Zbornik radova VI simpozijuma o flori Jugoistočne Srbije i susednih područja. Niš, str. 249-261, 2002.


   [5]            Anastasijević, N., Anastasijević, V.: Funkcionalnost zelenih površina Beograda, Monografija, Šumarski fakultet, Beograd, 2012.


   [6]            Bunuševac, T.: Uloga zelenih površina u melioraciji nepovoljnih uslova sredine naselja Srbije, Glasnik Šumarskog Fakulteta, serija C – Pejzažna arhitektura, 51: 9-33, Beograd, 1997.


   [7]            Dimoudi, A., Nikolopoulou, M.: Vegetation in the urban environment: microclimatic analysis and benefits, Energy and Building 2003; 35(1):69-76, 2003.


   [8]            Fang, C., Ling, D.: Guidance for noise reduction provided by tree belts,  Landscape and Urban Planning 71 (2005) 29–34, 2005.


   [9]            Jovanović, B.: Dendrologija, VI izdanje. Beograd, 2000.


[10]            Krüssmann, G.: Manual of cultivated broad – leaved trees & shrubs. Volume I, II, III. Translated by M.E.IPP., London, 1986.


[11]            Mešiček, M.: Funkcionalna obnova drvoreda duž saobraćajnica centralnog dela Beograda, Master rad, Šumarski fakultet, Univerzitet u Beogradu, 2010.


 Nowak, D., Crane, D., Stevens, J.: Air pollution removal by urban trees and shrubs in the United States, Urban Forestry and Urban Greening 4, 115-123, 2006.


Stavretović, N. (2003): “Weeds, conditional weeds and quality plants in lawn of the urban part of Belgrade”, Acta herbologica, Acta Biologica Jugoslavija, Unija bioloških naučnih društva Srbije, 2003, vol. 12, br. 1-2, str. 37-48, UDK 58, YU ISSN 0354-4311


[14]            Stavretović, n., Novaković, A., Petrović, J., Petrović, N. (2022): Uporedna analiza strukture travnjaka duž saobraćajnica u Beogradu, Acta Herbologica, Vol. 31, No. ., 2022, Herbološko društvo Srbije, UDK 632.51.954:58, ISSN 0354-4311, Beograd


Stojanović, N., Vasiljević, N., Radić, B., Skočajić, D., Galečić, N., Tešić, M., Lisica,  A. (2018): Visual Quality Assessment of Roadside Green Spaces in the Urban Landscape - A Case Study of Belgrade City Roads, Fresenius Environmental Bulletin, Volume 27, No 5A/2018, ISSN – 10184619, p. 3521-3529.


Ulrich, S.: Visual landscapes and psychological wellbeing, Landscape Resrch, 4, 17-23, 1979.


[17]            Vukićević, E.: Dekorativna dendrologija, IV izdanje, Šumarski fakultet, Beograd, 1996.


 

Objavljeno
2023/08/15
Broj časopisa
Vol. 32 Br. 1 (2023): Acta herbologica
Rubrika
Članci
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).