Unapređenje personalizacije doziranja psihijatrijskih lekova uz pomoć molekularne dijagnostike.

  • Marin Jukić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za Fiziologiju; Karolinska Institut, Odsek Fiziologija i Farmakologija

Sažetak


Utvrđivanje tačne doze leka, sa ciljem da se postigne optimalna izloženost leku, je veoma važna u psihijatrijskoj kliničkoj praksi, zato što subdozirani pacijenti lošije odgovaraju na lek, a predozirani pacijenti bivaju izloženi neželjenim efektima češće i neželjeni efekti su intenzivniji. CYP2C19 i CYP2D6 enzimi metabolišu većinu psihijatrijskih lekova i genetski polimorfizam na odgovarajućim genima određuje metabolički kapacitet pacijenta. Cilj je bio da se oceni klinička korisnost terapeutskog praćenja koncentracije leka i genotipizacije CYP gena. Nekoliko retrospektivnih i prospektivnih kohorti pacijenata, sa poznatim vrednostima koncentracije leka i CYP genotipom su analizirani sa ciljem evaluacije i kvantifikacije uticaja CYP2C19 i CYP2D6 metaboličkih kategorija na izloženost psihijatrijskim lekovima, kao i na efikasnost i sigurnost terapije ovim lekovima. Na osnovu podataka dobijenih na 4.700 pacijenata, trenutno važeća klasifikacija CYP2D6 metaboličkih kategorija nije tačna i potrebno ju je izmeniti. Na osnovu podataka dobijenih na 8.379 pacijenata, klinički značajne promene izloženosti escitalopramu i sertralinu su primećene kod CYP2C19 sporih metabolizera, dok su klinički značajne promene izloženosti aripiprazolu i risperidonu primećene kod CYP2D6 sporih metabolizera. Pod standardnim doznim režimom, gotovo polovina pacijenata nije izložena optimalnoj koncentraciji ova četiri leka. Budući da je značajan broj pacijenata pod terapijom pogrešnom dozom ova četiri leka, terapeutsko praćenje nivoa leka u krvi, adekvatna kategorizacija metabolizera i CYP genotipizacija pre početka terapije mogu da poboljšaju ishod terapije ovim lekovima.

Reference

Milosavljevic F, Bukvic N, Pavlovic Z, Miljevic C, Pešic V, Molden E, Ingelman-Sundberg M, Leucht S, Jukic MM. Association of CYP2C19 and CYP2D6 Poor and Intermediate Metabolizer Status With Antidepressant and Antipsychotic Exposure: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Psychiatry. 2021 Mar 1;78(3):270-280

Jukić MM, Smith RL, Molden E, Ingelman-Sundberg M. Evaluation of the CYP2D6 Haplotype Activity Scores Based on Metabolic Ratios of 4,700 Patients Treated With Three Different CYP2D6 Substrates. Clin Pharmacol Ther. 2021 Sep;110(3):750-758.

Objavljeno
2022/10/18
Rubrika
Predavanja po pozivu sesija 19