Najčešći uzročnici akutnih trovanja u pedijatrijskoj populaciji

  • Predrag Vukomanović Visoka zdravstveno-sanitarna škola strukovnih studija “Visan”, Odsek za Farmaciju
  • Bojana Petrović Visoka zdravstveno-sanitarna škola strukovnih studija “Visan”, Odsek za Farmaciju

Sažetak


Akutna trovanja kod dece imaju ogroman sociomedicinski značaj. Najčešće se dešavaju nepažnjom osoba koje ih čuvaju. Nastaju kratkotrajnim unosom u većim količinama različitih toksičnih supstanci u organizam deteta. Zavisno od vrste toksične supstance, opšteg stanja i uzrasta deteta kao i načina unosa javljaju se različite kliničke manifestacije koje mogu da dovedu do čak i ozbiljnih trovanja sa teškim posledicama, pa i letalnog ishoda. Najčešće kliničke manifestacije su na gastrointestinalnom traktu, zatim koži i očima, dok je mali broj otrovane dece čije stanje zahteva hospitalizaciju na odeljenju za intezivnu negu. Mortalitet je nizak. Terapijski pristup podrazumeva primenu suporativne terapije i specifičnih mera. Cilj rada je sagledavanje opštih karakteristika akutnih trovanja kod dece na osnovu relevantne literature. Rezultati ukazuju da je broj prijavljenih trovanja 2018. godine u Sjedinjenim Američkim Državama (SAD) bio 2.621.242, od toga 60% trovanja je bilo kod dece ispod 20. godina. Pet najčešćih uzročnika izloženosti toksičnim supstancama kod dece starosti 5 godina ili manje bili su kozmetički proizvodi/sredstva za ličnu higijenu (12,1%), sredstva za održavanje higijene u domaćinstvu (10,7%), analgetici (9,04%), stranatela/igračke/ostalo (6,87%) i topikalni preparati (4,69%). U većini zemalja akutna trovanja se najčešće javljaju kod dece ispod 6 godina. Prevencija je najvažniji vid borbe protiv akutnog trovanja kod dece. Ona zahteva ozbiljniji sveobuhvatni pristup celokupnog društva uz podizanje svesti roditelja i staratelja o značaju bezbednog čuvanja lekova i hemikalija u domaćinstvu.

Reference

Vukomanović P, Petrović B, Nikolić M. Toxicological chemistry. Medical Sanitary School of Applied Sciences “Visan”, Belgrade, Republic of Serbia, 2020; ISBN 978-86-87255-56-2.

Gummin DD, Mowry JB, Spyker DA, et al. 2018 Annual Report of the American Association of Poison Control Centers' National Poison Data System (NPDS): 36th Annual Report [published correction appears in Clin Toxicol (Phila). 2019 Dec;57(12):e1]. Clin Toxicol (Phila). 2019;57(12):1220-1413.

Objavljeno
2022/10/18
Broj časopisa
Vol. 72 Br. Suppl. 4 (2022): Arhiv za farmaciju - VIII Kongres farmaceuta Srbije sa međunarodnim učešćem
Rubrika
Poster prezentacije sekcije Toksikologija
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).