Doprinos prvih žena farmaceuta razvoju apotekarske službe u Zrenjaninu

  • Ljubica Radoš Apotekarska ustanova „Janković”
  • Dušanka Krajnović Univerzitet u Beogradu − Farmaceutski fakultet, Katedra za socijalnu farmaciju i farmaceutsko zakonodavstvo

Sažetak


Danas u farmaciji dominiraju žene. Istorijski podaci pokazuju da je to donedavno bila muška profesija. Medjutim, sredinom  devetnaestog veka ženama se u svetu dozvoljava bavljenje apotekarstvom, a mogućnost da žene studiraju i vode apoteku dobijaju na prelazu iz devetnaestog u dvadeseti vek. Cilj rada je bio da se prikaže položaj i životni put prvih žena farmaceuta na teritoriji današnjeg Zrenjanina. Primenjena je dokumentaciona i istorijska analiza. Univerziteti na prostoru današnje Vojvodine primaju prve žene na studije farmacije u Ugarskoj (1895) i Austriji (1900). Prva žena, vlasnik apoteke na teritoriji Vojvodine je Ilona Halmoš Sege (1884-1944), koja je diplomirala farmaciju 1908. godine u Budimpešti. Prvu apoteku „Kod Svetog Stevana” otvorila je u Šupljaji, 1913. godine, a 1918. je prešla u Petrovgrad (današnji Zrenjanin) gde je kupila apoteku „Kod krune”. Iz međuratnog perioda zabeleženi su podaci o borbi apoteka za promete, kao i žalbe i nesuglasice vlasnika apoteka. Još jedna farmaceutkinja Vera Nikolić (1910-1989), kao kći farmaceuta i vlasnika apoteke „Kod anđela”, Emila Nikolića, preuzima od njega apoteku u međuratnom periodu, koju je vodila do nacionalizacije pedesetih godina prošlog veka, kada njena apoteka postaje „Šesta narodna apoteka”, a  ona nastavlja da radi kao farmaceut do penzionisanja. Prve žene u farmaciji u Zrenjaninu su radile, borile se sa konkurecijom i opstale kao vlasnici apoteka više decenija, a njihov rad su prekinule istorijske ratne okolnosti. Iako u manjini, razvijale su i održavale apotekarstvo, i time dale doprinos razvoju zdravstva u ovom delu Banatskog regiona.

Reference

Radoš Lj, Vidaković D, Gigov S (editors). Prvih 20 godina Udruženja farmaceuta Vojvodine. Novi Sad: Udruženje farmaceuta Vojvodine,2016.

Krčmar F, Prilog istoriji zrenjaninskog apotekarstva. Work of Museums od Vojvodina. Novi Sad: Museum of Vojvodina, 2014;56: 139-156.

Objavljeno
2022/10/18
Broj časopisa
Vol. 72 Br. Suppl. 4 (2022): Arhiv za farmaciju - VIII Kongres farmaceuta Srbije sa međunarodnim učešćem
Rubrika
Predavanja po pozivu sesija 8
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).