Praćenje varijabilnosti lekova u optimizaciji terapije psihijatrijskih oboljenja

  • Marija Jovanović Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za farmakokinetiku i kliničku farmaciju

Sažetak


Psihijatrijska oboljenja u značajnoj meri doprinose ukupnom opterećenju bolesti svetske populacije. Antipsihotici su osnovni lekovi u terapiji shizofrenije i psihoza. Ovi lekovi pokazuju veliku varijabilnost u farmakokinetičkim karakteristikama, a samim tim i u koncentraciji i terapijskom odgovoru. Stoga je terapijsko praćenje lekova (Therapeutic Drug Monitoring, TDM) preporučeno za mnoge lekove iz ove grupe (1). Izvori varijabilnosti mogu biti demografske karakteristike, patološki ili genetički faktori. Pored toga, farmakokinetičke, ali i farmakodinamičke interakcije mogu značajno doprineti varijabilnosti u odgovoru na lek. Praćenje terapije antipsihotika klozapina i potencijalnih interakcija će biti prikazani na populaciji odraslih pacijenata sa psihijatrijskim oboljenjem. Analiza potencijalnih interakcija je urađena razmatrajući sve lekove koje su pacijenti primenjivali. Generalno, farmakodinamičke interakcije mogu biti aditivne, sinergističke ili antagonističke. U ispitivanoj populaciji često su opisivane interakcije u vezi sa pojačanim neželjenim dejstvom klozapina. Od farmakokinetičkih interakcija, najčešće su one na nivou metabolizma usled indukcije ili inhibicije citohrom P450 (CYP 450) izoenzima. Tako je uticaj valproinske kiseline na metabolizam klozapina bio primećen u nekoliko situacija. Dalja analiza TDM podataka doprinosi sagledavanju uticaja ovog antiepileptika na koncentraciju klozapina. Praćenje varijabilnosti lekova predstavlja osnovu za optimizaciju terapije psihijatrijskih oboljenja. U saradnji sa drugim zdravstvenim radnicima, farmaceuti imaju značajnu ulogu u optimizaciji režima doziranja lekova, posebno u prevenciji i rešavanju lek-lek interakcija.

Reference

Hiemke C et al. Consensus Guidelines for Therapeutic Drug Monitoring in Neuropsychopharmacology: Update 2017. Pharmacopsychiatry 2018; 51: 9-62.

Objavljeno
2022/10/18
Broj časopisa
Vol. 72 Br. Suppl. 4 (2022): Arhiv za farmaciju - VIII Kongres farmaceuta Srbije sa međunarodnim učešćem
Rubrika
Predavanja po pozivu sesija 5
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).