Kako možemo upravljati klinički značajnim interakcijama kod pacijenata sa hipertenzijom?
Sažetak
Pacijenti koji imaju povišen krvni pritisak, a naročito oni starije životne dobi, često imaju propisan veći broj lekova. Cilj naše studije je bio da se analiziraju potencijalne lek-lek interakcije, kao i potencijalni neželjeni efekti kod ovih pacijenata. Studija je obuhvatila i mogućnost smanjenja broja potencijalnih interakcija i potencijalnih ishoda u slučaju promene terapije. Urađena je studija preseka kod vanbolničkih pacijenata sa hipertenzijom, lečenih u Vojnomedicinskoj akademiji, sa dva ili više propisanih lekova. Za analizu potencijalnih interakcija i potencijalnih neželjenih reakcija korišćena je baza Lexicomp Interact. Analizirani su podaci o opštem stanju pacijenata, terapijski vodiči i propisani lekovi koji imaju potencijal da izazovu interakcije. Podaci su obrađeni pomoću deskriptivnih statističkih metoda i multivarijantne logističke regresije. U studiju je uključeno 350 pacijenata, prosečne starosti 75,3±11,5 godina, sa propisanih 6,1±2,5 lekova. Večina pacijenata (86,0%) je imala jednu klinički zanačajnu lek-lek interakciju, tj. prosečno 3,78±3,90 (raspon 1-25). Najčešće sugestije su bile da se iz terapije isključe duplikacije u propisivanju, da se smanji korišćenje tiazidnih diuretika, derivata sulfonilureje, alfa lipoinske kiseline i pentoksifilina, a poveća upotreba blokatora kalcijumovih kanala kada je to terapijski opravdano. Potencijalne lek-lek interakcije su smanjene na 2,10 (2,52), p<0.001, ali zato muški pol, ≥6 propisanih lekova na recept, kardiovaskularna oboljenja, dijabetes i benigna hiperplazija prostate predstavljaju faktore rizika da ove interakcije budu ≥2. Glavni neželjeni ishodi interakcija su bili hipertenzija, bubrežna insuficijencija, hipoglikemija, bradikardija i laktična acidoza. Neophodno je stalno praćenje potencijalnih neželjenih ishoda. Pravilan izbor lekova može smanjiti učestalost potencijalnih interakcija i potencijalnih neželjenih efekata kod pacijenata sa hipertenzijom.
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).