Upotreba antibiotika u terapiji infekcija urinarnog trakta

Sažetak

Antibiotici predstavljaju zlatni standard u lečenju i prevenciji rekurentnih infekcija urinarnog trakta (IUT), ali njihova učestala, neracionalna upotreba dovodi do razvoja antimikrobne rezistencije. Cilj ovog istraživanja bio je da se analizira upotreba antibiotika kod pacijenata sa simptomima IUT. Istraživači i farmaceuti u javnim apotekama su distribuirali pacijentima onlajn anketu tokom zime 2020/21. Studiju je odobrila Etička komisija Farmaceutskog fakulteta – Univerziteta u Beogradu. Istraživanjem je obuhvaćeno 736 ispitanika, prosečne starosti 31,5 godina, među kojima su najviše bile žene (80,8%). Približno 40% pacijenata je izjavilo da su imali simptome IUT tokom prethodne godine, od kojih 49,3% pacijenata nije tražilo savet zdravstvenih profesionalaca, već je koristilo terapiju po savetu prijatelja, članova porodice ili po njihovom sopstvenom mišljenju. Manji broj pacijenata koristio je antibiotike u terapiji (n=178, 24,2%) na osnovu lekarskog recepta (79,2% pacijenata), a u pojedinim slučajevima i bez prethodne konsultacije sa lekarom (20,8% pacijenata). Antibiotici su uspešno lečili 70% IUT. Prema podacima prikupljenim od 133 pacijenta, u lečenju IUT korišćeno je 17 različitih antibiotika. Najviše korišćeni antibiotici su: ciprofloksacin (23,3%), cefaleksin (17,3%) i fosfomicin (14,3%). Antibiotici koji su korišćeni za lečenje IUT nisu bili u skladu sa smernicama Evropskog udruženja za urologiju. Budući da pacijenti u nekim slučajevima sami započinju terapiju bez prethodne konsultacije sa lekarima, upotrebu lekova za IUT treba analizirati kako na osnovu kliničkih podataka pacijenata, tako i iz izveštaja pojedinačnih pacijenata.