Farmakoepidemiološka analiza antibiotika u 2019. i 2020. godini – uticaj COVID-19 pandemije na potrošnju?

  • Ljubica Bojanić JZU Institut za javno zdravstvo Republike Srpske; Univerzitet u Banjoj Luci – Medicinski fakultet, Odsijek za farmaciju
  • Mirjana Djermanović JZU Institut za javno zdravstvo Republike Srpske; Univerzitet u Banjoj Luci – Medicinski fakultet, Odsijek za farmaciju
  • Vanda Marković Peković Univerzitet u Banjoj Luci – Medicinski fakultet, Odsijek za farmaciju
  • Ana Golić Jelić Univerzitet u Banjoj Luci – Medicinski fakultet, Odsijek za farmaciju

Sažetak


Antimikrobna rezistencija (AMR) je najčešći uzrok infekcija i sepse koji se javljaju tokom pružanja zdravstvene njege i pogađaju stotine miliona pacijenata svake godine, izazivajući skoro 20% svih smrtnih slučajeva globalno, zbog čega predstavlja jedan od najvećih javnozdravstvenih problema današnjice. Najčešće se javlja zbog neracionalne upotrebe antibiotika. Takođe, kao jedan od najvećih izazova današnjice nametnula se i infekcija COVID-19 virusom, koja je kako zbog nepoznanice, komplikacija koje izaziva, tako i velikog broja smrtnih ishoda dovela do različitih terapijskih pristupa u liječenju pacijenata, uključujući i upotrebu antibiotika. Cilj ove studije je da se uradi opservaciona analiza vanbolničke potrošnje antibiotika u 2019. i 2020. godini, prije i nakon pojave pandemije. Podaci su dobijeni iz Instituta za javno zdravstvo Republike Srpske i izraženi su u definisanim dnevnim dozama/1000 stanovnika/dnevno (DDD). Podaci pokazuju porast ukupne potrošnje antibiotika za čak 54 % u navedenom periodu (20,2 DDD u 2019. 8 i 31,1 DDD u 2020. godini), od čega su najviše upotrebljavani penicilini, cefalosporini, makrolidi i hinoloni. S obzirom na izražen porast vanbolničke potrošnje antibiotika, te da se u skladu sa Smjernicama za liječenje pacijenata sa COVID-19 infekcijom antibiotska terapija ne preporučuje vanbolničkim pacijentima, već samo hospitalizovanim pacijentima sa umjereno teškom kliničkom slikom, potrebno je izvršiti detaljnu farmakoepidemiološku analizu vanbolničke potrošnje antibiotika zbog potencijalne neracionalne upotrebe antibiotika u liječenju virusne COVID-19 infekcije, te preduzeti dalje mjere za racionalizaciju potrošnje, a time i smanjenje antimikrobne rezistencije.

Reference

Public Health Institute of the Republic of Srpska. Report on the drug consumption and trade in the Republic of Srpska during the 2019 and 2020.

Ministery of Health and social Welfare of the Republic of Srpska. Guidelines for the treatment of patients with COVID-19 infection.

Objavljeno
2022/10/18
Broj časopisa
Vol. 72 Br. Suppl. 4 (2022): Arhiv za farmaciju - VIII Kongres farmaceuta Srbije sa međunarodnim učešćem
Rubrika
Poster prezentacije sekcije Socijalna farmacija i farmaceutsko zakonodavstvo
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).