Specifičnosti potrošnje antimikrobnih lijekova u Bosni i Hercegovini

  • Tijana Spasojević-Došen Agencija za lijekove i medicinska sredstva Bosne i Hercegovine
  • Biljana Tubić Agencija za lijekove i medicinska sredstva Bosne i Hercegovine

Sažetak


Predstavljanje kontinuiranog praćenja potrošnje antimikrobnih lijekova, budući da je potrošnja povezana sa antimikrobnom rezistencijom. Podaci se sakupljaju i obrađuju tako da predstavljaju validne, reprezentativne i podatke uporedive sa podacima o potrošnji u drugim državama. Podaci o ukupnoj potrošnji antimikrobnih lijekova u Bosni i Hercegovini za period 2010-2020 su analizirani primjenom anatomsko terapijsko hemijske (ATC)/definisanoj dnevnoj dozi (DDD) metodologije Svjetske zdravstvene organizacije (SZO) i izraženi su u DDD/1000 stanovnika/dan (DID). Potrošnja je analizirana i primjenom AWaRe (Access, Watch, Reserve) klasifikacije SZO. Ukupna potrošnja antimikrobnih lijekova je bila 18,1 DID u 2010, a 19,2 DID u 2020. Prvih 5 podgrupa antibakterijskih lijekova (na trećem nivou ATC-klasifikacije) po potrošnji u 2020. su bili: penicilini, ATC grupa J01C (5,8 DID, 30,2% ukupne potrošnje antibakterijskih lijekova); makrolidi, linkozamidi i streptogramini, J01F (4,5 DID, 23,4%); ostali ß-laktamski antibiotici, J01D (3,2 DID, 16,7%); hinoloni, J01M (2,5 DID, 13%); tetraciklini, J01A (1,3 DID, 6,8%) i sulfonamidi i trimetoprim, J01E (1,3 DID, 6,8%). Prvih 5 antibakterijskih lijekova po potrošnji (na petom nivou ATC-klasifikacije) u 2020. su bili: azitromicin (3,36 DID), amoksicilin i enzim inhibitor (2,56 DID), amoksicilin (2,29 DID), ciprofloksacin (1,9 DID), sulfametoksazol i trimetoprim (1,29 DID). Tokom praćenja potrošnje upotrebom AWaRe klasifikacije u periodu 2015-2020. godine, relativna potrošnja antibiotika iz Access grupe je preko 60%. Standardizovani i validirani podaci o potrošnji antimikrobnih lijekova ukazuju na dobru propisivačku praksu (postignut je cilj SZO da najmanje 60% ukupne potrošnje budu antibiotici iz Access grupe), ali takođe nude mogućnost za poboljšanje (odgovarajuća upotreba amoksicilina i enzim inhibitora, azitromicina i ciprofloksacina).

Reference

http://www.almbih.gov.ba/_doc/publikacije/Promet2020.pdf

https://www.who.int/publications/i/item/2021-aware-classification

Objavljeno
2022/10/18
Broj časopisa
Vol. 72 Br. Suppl. 4 (2022): Arhiv za farmaciju - VIII Kongres farmaceuta Srbije sa međunarodnim učešćem
Rubrika
Poster prezentacije sekcije Farmakologija i farmakoterapija
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).