Informisanost pacijenata na teritoriji grada Beograda o biljnim proizvodima
Sažetak
Primena lekovitih biljaka ima značajan uticaj na ljudsko zdravlje. U svetu se koristi oko
13 000 lekovitih biljaka, a u zemljama u razvoju 65-80% populacije ih primenjuje u medicinske svrhe. Cilj rada bio je ispitivanje informisanosti pacijenata na teritoriji grada Beograda o biljnim proizvodima. Sprovedeno je kvantitativno, neeksperimentalno istraživanje pomoću namenski kreiranog upitnika u javnim apotekama tokom februara 2020. godine. U istraživanju je učestvovalo 954 ispitanika, od koji 66,5% ženskog pola; 39,1% starosti 20-40 godina. Većina je bila zaposlena (65,2%), sa srednjoškolskim obrazovanjem (45,2%). Najveći broj ispitanika (97,3%) je koristio lekovite biljke/biljne proizvode i to uglavnom povremeno, po potrebi (38,4%). Glavni motiv za njihovo korišćenje bio je poboljšanje zdravlja (75,2%), dok ih je 16,2% koristilo za lečenje. Ispitanici su se o delovanju i upotrebi lekovitih biljaka/biljnih proizvoda uglavnom informisali od farmaceuta u apotekama (45,1%) i putem medija (24,2%). Oko trećine ispitanika (37,3%) je navelo da zna razliku između biljnih lekovitih proizvoda i dijetetskih suplemenata. Da su biljni lekoviti proizvodi efikasni, ali manje od sintetskih lekova, smatralo je 52,9% ispitanika, dok je 61,5% smatralo da su oni bezbedni za upotrebu, ali sa mogućim neželjenim efektima. Trećina anketiranih (32,9%) imala je poteškoće da razume uputstva za upotrebu biljnih proizvoda, te su im bila potrebna dodatna objašnjenja. Najveći deo ispitanika (70,6%) dobijao je savet farmaceuta pri kupovini biljnog proizvoda. Farmaceuti su zdravstveni profesionalci koji poseduju adekvatna znanja o lekovitim biljkama/biljnim proizvodima i imaju ključnu ulogu u savetovanju pacijenata u cilju sprovođenja pravilne primene biljnih lekovitih i drugih biljnih proizvoda.
Reference
Capasso F, Gaginella TS, Grandolini G, Izzo AA. Phytotherapy: a quick reference to herbal medicine. Springer Science & Business Media. 2003.
Palhares RM, Gonçalves Drummond M, dos Santos Alves Figueiredo Brasil B, Pereira Cosenza G, das Graças Lins Brandão M, Oliveira G. Medicinal plants recommended by the World Health Organization: DNA barcode identification associated with chemical analyses guarantees their quality. PloS one. 2015;10(5), e0127866.
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).