Značaj određivanja produkata uznapredovale glikacije i biomarkera lipidnog i redoks statusa kod pacijenata sa dijabetes melitusom

  • Sanja Vujčić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za medicinsku biohemiju
  • Jelena Kotur-Stevuljević Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultete, Katedra za medicinsku biohemiju
  • Teodora Beljić Živković Univerzitet u Beogradu – Medicinski fakultet, Kliničko bolnički centar „Zvezdara“
  • Milan Mišić Univerzitet u Beogradu – Hemijski fakultet, Katedra za biohemiju
  • Marija Mihajlović Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za medicinsku biohemiju
  • Sanja Erceg Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za medicinsku biohemiju
  • Aleksandra Zeljković Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za medicinsku biohemiju
  • Branka Koprivica-Uzelac Kliničko bolnički centar “Dr Dragiša Mišovic – Dedinje”
  • Iva Perović Blagojević Kliničko bolnički centar “Dr Dragiša Mišovic - Dedinje”, Beograd, Srbija
  • Jelena Vekić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za medicinsku biohemiju

Sažetak


Neenzimska glikacija, oksidativni stres (OS) i dislipidemija su glavni metabolički procesi koji dovode do razvoja makrovaskularnih komplikacija (kardiovaskularnih bolesti) dijabetesa melitusa (DM). Međutim, klinički  značaj određivanja biomarkera ovih procesa kod pacijenata sa mikrovaskularnim komplikacijama (retinopatija, nefropatija, neuropatija) nije dovoljno razjašnjen. Cilj ovog istraživanja je bio ispitivanje produkata uznapredovale glikacije (AGE), biomarkera OS i dislipidemije kod 100 pacijenata sa DM (33 bez mikrovaskularnih komplikacija i 77 sa komplikacijama) i 30 ispitanika bez DM. Nivo cirkulišućih AGE je bio značajno viši u grupi pacijenata sa komplikacijama (medijana: 5,72;  interkvartilni raspon: 4,60-6,54 U/mL) u odnosu na pacijente bez  komplikacija (medijana: 4,84; interkvartilni raspon 4,10-5,40 U/L; P<0,05). Pored povišenih koncentracija AGE, pacijenti sa dijabetesnom retinopatijom su imali i povišene vrednosti totalnog oksidativnog statusa (P<0,05), a pacijenti sa dijabetesnom nefropatijom manje dijametre LDL čestica (25,48±1,26 nm) u poređenju sa sa pacijentima bez komplikacija (26,21±1,19 nm; P<0,05). Nadalje, kod pacijenata sa pridruženim makrovaskularnim komplikacijama (kardiovaskularnim bolestima) utvrđeno je prisustvo disfunkcionalnih HDL čestica, na osnovu povećanog udela malih HDL čestica (P<0.05) i smanjene aktivnosti paroksonaze-1.  Pacijenti sa progresivnom dijabetesnom neuropatijom su imali značajno povišene vrednosti prooksidativno-antioksidativnog balansa i ishemijom modifikovanog albumina (P<0,05), uz istovremeno sniženje aktivnosti superoksid-dismutaze (P<0,05), što ukazuje da je stepen oksidativnog oštećenja u ovoj grupi bio najveći. Može se zaključiti da, pored adekvatne metaboliče kontrole, strategije usmerene ka sniženju OS i korekciji dislipidemije, mogu doprineti prevenciji razvoja mikrovaskularnih komplikacija dijabetesa.

Reference

Giacco F, Brownlee M. Oxidative stress and diabetic complications. Circ Res. 2010;107:1058-1070

Goh S, Cooper M. The Role of Advanced Glycation End Products in Progression and Complications of Diabetes, J Clin Endocrinol Metab. 2008;93:1143–1152.

Objavljeno
2022/10/18
Broj časopisa
Vol. 72 Br. Suppl. 4 (2022): Arhiv za farmaciju - VIII Kongres farmaceuta Srbije sa međunarodnim učešćem
Rubrika
Usmena izlaganja mladih istraživača
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).