Uzročnici akutnih trovanja sa smrtnim ishodom u Republici Srbiji u periodu od 2010. do 2018. godine

  • Teodora Ćirić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za toksikologiju “Akademik Danilo Soldatović”
  • Katarina Baralić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za toksikologiju “Akademik Danilo Soldatović”
  • Djurdjica Marić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za toksikologiju “Akademik Danilo Soldatović”
  • Dragana Javorac Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za toksikologiju “Akademik Danilo Soldatović”
  • Aleksandra Buha Djordjević Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za toksikologiju “Akademik Danilo Soldatović”
  • Evica Antonijević Miljaković Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za toksikologiju “Akademik Danilo Soldatović”
  • Marijana Ćurčić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za toksikologiju “Akademik Danilo Soldatović”
  • Zorica Bulat Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za toksikologiju “Akademik Danilo Soldatović”
  • Biljana Antonijević Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za toksikologiju “Akademik Danilo Soldatović”
  • Danijela Djukić-Ćosić Univerzitet u Beogradu – Farmaceutski fakultet, Katedra za toksikologiju “Akademik Danilo Soldatović”

Sažetak


Cilj ovog rada bio je da se prikaže analiza podataka o akutnim trovanjima sa smrtnim ishodom u Republici Srbiji u periodu od 2010. do 2018. godine na osnovu publikovanih Godišnjaka Nacionalanog centra za kontrolu trovanja Vojnomedicinske akademije. U posmatranom devetogodišnjem periodu najčešći uzročnik akutnih trovanja je alkohol (50%), zatim lekovi (30,1%), dok su na trećem i četvrtom mestu psihoaktivne supstance (7,1%) i gasovi 4%. Samo oko 2% od ukupnog broja pregledanih pacijenata godišnje su slučajevi trovanja korozivima i pesticidima. Najčešći razlog hospitalizacije je usled trovanja lekovima (71%), zatim korozivima (9%), pesticidima (5%), psihoaktivnim supstancama (4%), gasovima (4%) i drugim uzročnicima (7%). Od 2010. do 2018. godine broj letalnih ishoda usled akutnog trovanja se kretao od 26 do 43 slučaja godišnje sa prosečnom vrednošću od 33 slučaja po godini. Od 290 preminula pacijenta, 101 (34,9%) slučaj je bilo trovanje lekovima, 108 (38,5%) korozivima, 28 (9,8%) pesticidima, 4 (1,3%) gasovima, 14 (4,6%) psihoaktivnim supstancama i 37 (12,4%) ostalim supstancama, dominantno alkoholima i gljivama. Kombinacija dva i više lekova je najčešće dovela do smrtnog ishoda (n=51), dok je među korozivima, najzastupljenija bila hlorovodonična kiselina (n=40). Od pesticida kao uzročnika akutnih trovanja sa smrtnim ishodom najzastupljeniji su organofosforni insekticidi (n=14), a prema broju smrtnih ishoda od psihoaktivnih supstanci najviše je zastupljen heroin (n=7). Analizirani podaci ukazuju na značaj preventivnih aktivnosti koje je u našoj zemlji potrebno sprovesti kako bi se smanjio broj akutnih trovanja, a time i onih najtežih oblika koji dovode do smrtnog ishoda.

Reference

Annual Report of the NPCC MMA (2010-2018). National Poison Controle Centre, Military Medical Academy. Available at: http://www.vma.mod.gov.rs/sr-lat/specijalnosti/centri/nacionalni-centar-za-kontrolu-trovanja/godisnjak-NCKT

Objavljeno
2022/10/18
Broj časopisa
Vol. 72 Br. Suppl. 4 (2022): Arhiv za farmaciju - VIII Kongres farmaceuta Srbije sa međunarodnim učešćem
Rubrika
Poster prezentacije sekcije Toksikologija
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).